EU wil Russen, Venezolanen en coupplegers in Myanmar harder treffen met gerichte sancties

De Europese Unie wil sancties opleggen aan vier Russische functionarissen die direct betrokken zijn bij de opsluiting en veroordeling van oppositiepoliticus Aleksej Navalny. De ministers van Buitenlandse Zaken hebben EU-Buitenlandchef Josep Borrell maandag opdracht gegeven een lijst met namen voor te bereiden. Eerder werden zes Russen doelwit van sancties omdat ze betrokken waren bij Navalny’s vergiftiging.

Daarnaast wil de EU militairen die verantwoordelijk zijn voor de militaire coup in Myanmar op een sanctielijst zetten. Volgens minister Blok zal het gaan om ongeveer twintig hoge militairen. In Myanmar werd op 1 februari de gekozen regering afgezet; het hoofd van de regering, Aung San Suu Kyi, werd gearresteerd en onder huisarrest geplaatst.

Bevriezing van banktegoeden

Ook besloten de Europese ministers nog eens 19 Venezolanen op een sanctielijst te zetten, waarmee in totaal 55 Venezolanen getroffen worden door reisrestricties of de bevriezing van banktegoeden.

Volgens Blok hebben de sancties een groot symbolisch effect en „bijten ze wel degelijk”

De sancties tegen Russische functionarissen zijn de eerste die uitgevaardigd worden dankzij een nieuw juridisch instrument, het EU Mensenrechtensanctieregime. Verwacht wordt dat de wet de komende tijd ook in stelling gebracht zal worden tegen functionarissen uit andere landen.

Afgezet tegen de wensen van Navalny’s aanhangers vallen de maatregelen mager uit. De mensen rond Navalny en een aantal Europarlementariërs hadden graag gezien dat de EU niet alleen regeringsfunctionarissen maar ook de kring van oligarchen rond president Poetin zou aanpakken.

Lees ook: Navalny slaat terug met onthulling

Het bescheiden aantal roept de vraag op hoe werkzaam de sancties zullen zijn. Volgens Blok hebben ze een groot symbolisch effect en „bijten ze wel degelijk”. We weten, zei Blok na afloop van de vergadering in Brussel, hoezeer de Russische bovenlaag gehecht is aan het bezitten van appartementen in westerse landen, kinderen hier willen laten studeren en aan hun vakantie aan de Côte d’Azur. „Het wordt door de Russen wel degelijk gezien als een sanctie die je echt raakt.”

Maas maakt zich geen illusies

Toch moet het effect ook niet overdreven worden. Bloks Duitse collega Heiko Maas heeft niet de illusie dat deze maatregelen Moskou tot ander gedrag zullen bewegen. „Er zijn sancties die een verandering van gedrag beogen en er zijn sancties, als deze, waarmee je eenvoudig het statement afgeeft dat je niet bereid bent sommige zaken zomaar te accepteren.”

Hij onderstreepte ook dat de EU nog steeds uit is op een gesprek met Moskou, bijvoorbeeld over klimaat of over de pandemie. Ook is Moskou onmisbaar als het gaat over de toekomst van Syrië, Lybië en het voortbestaan van het nucleaire akkoord met Iran. Maar, zei Maas, de bal ligt bij Moskou.

„De manier waarop Josep Borrell is behandeld in Moskou was geen aanmoediging en ook geen uitnodiging tot dialoog.” De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov zette Borrell twee weken geleden tijdens een bezoek Moskou te kijk, onder ander doordat tijdens het bezoek bekend werd dat Rusland drie Europese diplomaten uitzette.