Raj Mohan bezingt de Hindoestaanse contractarbeidersblues

Het harmonium drenst wat achter de zang aan, alsof het nog niet klaar is met de jammerklacht. Vlugge vingers op de tabla – de traditionele Indiase handdrums – houden het in het gareel. Al te lang wenen past niet. Zanger Raj Mohan en zijn ensemble spelen een contractarbeidersblues.

Ze trappen een nieuwe reeks van de concertserie Old Roots New Routes af, een serie waarin Nederlandse musici centraal staan die wortelen in niet-westerse tradities. In het geval van Mohan – met witte baard, donker gekleed – gaat het om een reis langs drie werelddelen. Hij is het achterkleinkind van Indiase contractarbeiders die na afschaffing van slavernij naar de Surinaamse plantages werden gehaald. Sinds 1974 woont Mohan in Nederland.

Kantráki

De semi-livestream vanuit TivoliVredenburg heeft veel weg van een online muzikale lezing. Door de uitgebreide introducties van de acht stukken zit er weinig vaart in en is het lastig om op te gaan in de bijzondere combinatie van harmonium, fluit, tabla, gitaar en contrabas. Toch is het geen verkeerde keuze, want wie niet is opgegroeid in de traditie heeft die uitleg nodig. Mohan is de eerste zanger die liederen is gaan schrijven in Sarnami, de taal van de Surinaamse Hindoestanen. Hij gebruikt onder meer de structuur van de Ghazal, Indiase gedichten die worden gezongen in klassieke stijl.

Het sleutelstuk is Kantráki. Het bezingt de pijn van het afscheid in India waar de contractarbeiders vaak onder valse voorwendselen werden geronseld of uit pure armoe aanmonsterden op de schepen. Hij brengt de klaagzang blootsvoets, staand naast het harmonium. Geen toevallige keuze. Het westerse harmonium, eigenlijk een orgel met trekzak, kwam aanvankelijk met zendelingen naar India, ging vervolgens mee met de Hindoestanen naar Suriname en verschijnt nu weer op het Nederlandse podium. Om de muzikale wereldreis compleet te maken voegt hij er nog wat Noord-Amerikaanse blues aan toe. De Kantráki blues.