Heineken-topman: ‘Veel horecazaken gaan het niet redden’

In 2020 zouden er geen gedwongen ontslagen vallen, zo beloofde Heineken-topman Dolf van den Brink in augustus vorig jaar. „Omdat we niet willen dat onze mensen zich in crisistijd zorgen zouden moeten maken over hun baan”, zei de kort daarvoor aangetreden bestuursvoorzitter in een gesprek met het Financieele Dagblad.

Er volgde in 2020 inderdaad geen ontslagronde bij Heineken. Maar de tweede coronalockdown, in grote delen van de wereld, in het najaar hakte er hard in. Kroegen sloten. En een bierbrouwer kan niet zonder cafés. Dus kondigde Heineken woensdag een reorganisatie aan. De komende jaren verdwijnen er wereldwijd 8.000 banen bij Heineken, bijna een tiende van het personeelsbestand. In Nederland vertrekken op het hoofdkantoor en bij lokale kantoren 300 mensen. Gedeeltelijk zal dat via natuurlijk verloop gaan.

Lees ook het profiel dat NRC vorig jaar maakte van drie generaties Van den Brinks in het bedrijfsleven: De uitgever, de bankier en de bierbrouwer

Het is volgens topman Van den Brink(48) nodig om de gevolgen van de coronapandemie op te vangen. Heineken zag de omzet vorig jaar met bijna 17 procent dalen tot 23,7 miljard euro. Het leidde onder de streep tot een nettoverlies van 204 miljoen euro. Het bedrijf moest onder meer fors afschrijven op het Amerikaanse speciaalbiermerk Lagunitas (230 miljoen euro) en de Britse pubs die Heineken bezit (191 miljoen euro).

Vorig jaar wilde u een grote reorganisatie nog voorkomen, waarom is zo’n stap nu wel noodzakelijk?

„We hoopten in 2020 dat we de pandemie zonder ingreep konden overbruggen. Toen we in oktober wereldwijd de tweede lockdown ingingen, werd duidelijk hoe groot de impact op ons bedrijf is. Het vierde kwartaal was echt ontzettend uitdagend - met name in Europa. Qua omzet zien we dat die lijn zich in januari doorzet.

„De vraag is wanneer we weer met z’n allen naar het café gaan. De horeca krijgt een enorme klap, waardoor het herstel langer gaat duren. Dus we ontkwamen niet aan een ingreep. En uiteindelijk is het personeel je allergrootste kostenpost. Dan moet je ook daar wat doen. Maar het is wel onderdeel van een veel grotere kostenslag die over drie jaar een besparing van 2 miljard moet opleveren.”

Er moeten 8.000 mensen uit maar aan de andere kant keert Heineken wel dividend uit. Is dat niet gek?

„Terechte vraag. Daar hebben we zelf ook lang over nagedacht. Uiteindelijk krijgen aandeelhouders 70 cent per aandeel. Dat is een verlaging van bijna 60 procent ten opzichte van het dividend in 2019 [1,68 euro per aandeel]. We hebben twintig jaar lang het dividend steeds met 10 procent per jaar verhoogd. Nu valt het met bijna 60 procent naar beneden. De top van het bedrijf heeft 20 procent van het basissalaris ingeleverd in 2020, er is geen bonus uitgekeerd. Wij zijn van mening dat wat dat betreft de pijn eerlijk verdeeld is tussen de organisatie en de aandeelhouder.”

Een trend lijkt zich te versnellen door de pandemie: we drinken minder alcohol

Dolf van den Brink

Heineken maakt geen gebruik van de NOW-regeling in Nederland. Waarom niet?

„Heineken is groot bedrijf met een stevige balans en diepe zakken. We worden geraakt door de coronacrisis, maar zullen uiteindelijk wel overleven. We vinden dat die regeling meer bedoeld is voor het midden- en kleinbedrijf die niet die financiële middelen hebben die wij wel hebben.”

Hoe groot verwacht u dat de klap voor de horeca gaat zijn?

„Ik denk dat wel 10 tot 15 procent van onze horecaklanten in Europa het niet gaat overleven. Heel veel ondernemers hebben ondanks overheidssteun hun werkkapitaal en in sommige gevallen ook hun pensioenpot aangesproken. Die gaan het gewoon niet redden. Wij proberen zelf ook een bijdrage te leveren met zoveel mogelijk zaken te laten overleven. We hebben onlangs besloten ook voor de maand februari alle huren kwijt te schelden. Voor alle klanten waarvan wij niet de huurbaas zijn, doen we ook een beroep op de onroerend goed-sector.”

Welke andere ingrepen gaat Heineken doen om kosten te besparen?

„Het gaat om verschillende dingen. Continu nieuwe merken en verpakkingen toevoegen zorgt voor een enorme complexiteit in processen bij de brouwerijen en in de logistiek. Eens in de zoveel tijd wil je die complexiteit eruit halen, want dat brengt veel onnodige kosten met zich mee. Maar ook investeren we in 3D-printers zodat je reserveonderdelen niet meer op voorraad hoeft te hebben, maar ze print op het moment dat je ze nodig hebt. En onze digitale media-inkopen doe we sinds vorig najaar al slimmer Daarvoor zetten we wereldwijd één bureau op.”

Lees hier meer over Dolf van den Brink: Een strip voorspelde al in 2003: Dolf wordt Heineken-topman

U bent nu een jaar topman bij Heineken. Hoe was het om midden in coronatijd te moeten beginnen?

„Veelbewogen. Zo had ik het mij natuurlijk niet voorgesteld. Enerzijds ben je trots op hoe medewerkers bij Heineken zich opstellen in deze crisis. Onder moeilijke omstandigheden zijn bepaalde markten toch gegroeid. Kijk bijvoorbeeld naar de 0.0-bieren. Afgelopen jaar zijn die, met de lockdown, gewoon met meer dan 30 procent gegroeid. Dat is ook een trend die zich lijkt te versnellen door de pandemie: we drinken minder alcoholhoudende dranken.

„Tegelijkertijd was het ook een jaar met hele verdrietige momenten. Het moeten besluiten tot zo’n reorganisatie, dat doe je het liefst niet. Maar ons doel is om de groei te herstellen, maar dat kun je niet doen zonder goed naar de kosten te kijken. Je kunt niet aanvallen zonder ook te verdedigen.”