Winterdag in Nederland: sneeuwjacht, sleetjes en forse ontwrichting

Geen treinen en bussen op zondag, geen papieren ochtendkranten op maandag en waarschijnlijk ook veel gesloten basisscholen maandag – en dat terwijl die juist na bijna twee maanden lockdown weer open zouden gaan. De hevige sneeuwval ontwrichtte Nederland behoorlijk, en naar verwachting houdt het ongemak nog wel even aan.

Volgens meteoroloog Peter Kuipers Munneke heeft de ontwrichting te maken met een „ingecalculeerd risico” dat Nederland neemt „door zich er niet helemaal op in te stellen”. Munneke schat dat sneeuwjacht, sneeuw met windstoten boven windkracht 5, maar ongeveer eens in de tien jaar voorkomt. „Stuifsneeuw gaat overal in zitten en Nederland is daar niet op voorbereid.”

Zondag gold ‘code rood’ in heel Nederland en voor maandag, tot 12.00 uur, heeft het KNMI ‘code oranje’ afgegeven, wat betekent dat het glad wordt en gevaarlijk op de weg. Het advies van Rijkswaterstaat is dan ook om de weg niet op te gaan, en voor wie toch naar het werk moet om „langzaam te rijden”.

Vanwege het extreme weer wordt de papieren nrc.next maandag niet gedrukt en niet bezorgd. Dat geldt ook voor andere ochtendkranten van het Mediahuis, en DPG Media. De twee Belgische mediabedrijven zijn eigenaar van de meeste Nederlandse landelijke en regionale dagbladen, waaronder de Volkskrant, AD en De Telegraaf. De uitgeverijen achten het „niet verantwoord” om bezorgers en chauffeurs de weg op te sturen. Het is in de laatste dertig jaar niet eerder gebeurd dat de kranten niet werden gedrukt vanwege de weersomstandigheden.

Scholen: onverantwoord

Ook veel scholen vonden het onverantwoord om leraren maandag naar school te laten komen. Dat terwijl de scholen na twee maanden lockdown eindelijk weer open zouden gaan. In Amsterdam blijven meer dan honderd scholen die zijn aangesloten bij de Federatie Openbaar Primair Onderwijs Amsterdam dicht. Ook andere scholen in de hoofdstad, en in Den Haag, Gouda, Rotterdam, Utrecht en Leiden, kondigden aan nog zeker een dag dicht te blijven. Dat betekent dat ook de noodopvang niet doorgaat. Een woordvoerder van de PO-raad zegt dat veel scholen wel open zullen zijn.

Ook in de rechtspraak zijn er zittingen geschrapt, onder meer in Arnhem, Leeuwarden en Zwolle.

Geen treinen

Ondertussen reden er in heel Nederland zondag geen treinen en was er nauwelijks ander openbaar vervoer. Al ’s ochtends vroeg besloot het Operationeel Controle Centrum Rail (OCCR), het landelijk controlecentrum voor het Nederlandse spoorwegnet waarin Prorail, NS en andere betrokkenen samenwerken, om in heel Nederland voorlopig geen treinen te laten rijden. Omstreeks 14.00 uur besloot het OCCR het treinverkeer zondag niet te hervatten. De verwachting van de NS en ProRail is dat er maandag weer „mondjesmaat” treinen zullen rijden.

Ook andere vervoerders staakten hun dienstregeling zondag grotendeels. Er reden nauwelijks bussen en trams. De treinen van Arriva, de streekvervoerder in het noorden van Nederland, reden zondagochtend aanvankelijk ook niet. In de loop van de ochtend hervatte Arriva het treinverkeer op enkele plaatsen.

Het stilleggen van het treinverkeer heeft volgens de NS niet geleid tot veel gestrande reizigers. Volgens een NS-woordvoerder zijn er in deze coronatijd sowieso al weinig reizigers. „Bovendien werd het advies gegeven om niet te gaan reizen. Er zijn vandaag dan ook weinig treinreizigers verrast door het stilleggen van het treinverkeer.”