Reportage

We haasten ons naar buiten, herinneringen maken in de sneeuw

Sneeuwpret Waar de zondag verstild begon, trok het flinke pak sneeuw velen de huizen uit. Op zoek naar ontsnapping van de lockdown én naar herinneringen. „Dit doet me denken aan mijn jeugd.”

Langlaufers in de sneeuw in het buitengebied van het Overijsselse Dalfsen.
Langlaufers in de sneeuw in het buitengebied van het Overijsselse Dalfsen. Foto Vincent Jannink / ANP

De stilte is het eerste dat deze zondag vlak voor zonsopgang opvalt in Den Haag. Geen auto’s, geen bussen, geen trams. Alleen de wind, wat ontwakende vogels en de knisperende sneeuw onder de voeten. Op een bankje, onder een paraplu, ligt een dakloze man te slapen in een dikke slaapzak. Hij is hier altijd, nu bedekt onder een laagje wit.

Langzaam ontwaakt de stad. Een vader trekt twee zoontjes op een slee door het Haagse Bos, ze mochten hem wakker maken als het inderdaad had gesneeuwd. Een fietser probeert een brug te nemen, stapt af als dat onmogelijk is. Op de Utrechtse Baan rijdt het verkeer stapvoets. Langlaufen blijkt ideaal, meerdere Hagenaars halen de latten tevoorschijn.

Terwijl het gebruikte strooizout gedurende de dag met miljoenen kilo’s oploopt en mensen met verplichtingen zich het hoofd breken over de uitgevallen treinen of de blikschade op de weg, grijpen andere Nederlanders de kans om ‘als vanouds’ of juist voor het eerst plezier te maken in een serieus pak verse sneeuw. Ze haasten zich naar buiten, herinneringen maken.

Op sommige plekken in het oosten van het land valt wel dertig centimeter sneeuw en ontstaan duinen van meer dan een meter hoog. Deventer, buiten corona gerekend elke winter het decor van het Dickens Festijn, is een stad die haast gemaakt lijkt voor winterweer. Wie de verkeersborden en de kliko’s wegdenkt uit de Walstraat kan zich zo in een van de boeken van de negentiende-eeuwse schrijver wanen. Verder verraadt alleen een lichtblauw mondkapje, voortgeblazen door de wind, dat het 2021 is.

Iets verderop, op de Brink, vertellen verschillende voorbijgangers toch even gebaald te hebben toen ’s ochtends bleek dat de sneeuw, met duinen waar zelfs de hoogste sneeuwlaarzen in verdwijnen, niet wilde plakken. „Maar ik heb me voorgenomen daar niet te lang bij stil te staan”, vertelt Martijn van Bergen (25) lachend. „Dit doet me denken aan mijn jeugd.”

Van sneeuwballen gooien komt het dan ook amper in Deventer. Bijkomend voordeel is dat de coronavoorschriften die het kabinet voor het winterse weekend publiceerde, nergens worden overgeschreden.

In plaats daarvan doen Deventenaren wat ze nu al maanden doen: een ommetje maken, vaak met hond en slee. En ze maken selfies, bij voorkeur met hun kroost in de Wilhelminafontein, die vanwege de vorst is drooggelegd.

Martijn van Bergen trekt goedmoedig zijn vriendin Djoeke Snellink (22) voort, het Vogeleiland tegenover het verlaten NS-station op. „Heb ik goed voor elkaar, hè?”, zegt de studente lachend vanaf de slee. Haar vriend wordt door iedere voorbijganger als gentleman gezien. „Maar toen ik net hém voorttrok noemde iedereen hem lui”, zegt ze lachend. „Hoezo feminisme?”

De twee hebben nu ruim een jaar een relatie. „Inderdaad, langer met corona dan zonder”, stelt Snellink wat sipjes vast. „We waren gisteravond nog een lijst aan het maken van dingen die we samen willen doen als het weer mag. Herinneringen maken, dat hoort erbij toch in dit stadium van je relatie? Dat is soms moeilijk.”

Intussen maken de twee, getooid in de snowboots van hun zestigjarige ouders, er vandaag het beste van. Van Bergen: „Gelukkig hadden ze deze slee nog liggen. Dit zijn ook herinneringen, toch?” Snellink: „Met zomerse dagen heb ik niks. Zodra het boven de 20 graden uitkomt vind ik het te warm. Dus we zijn zo veel mogelijk buiten.”

Intussen is verderop op het Vogeleiland een kiosk geopend. Eigenaar Rogier Zuiderveld (42) van het ernaast gelegen Parkcafé Mees komt net uit zijn paviljoen geglibberd met een pan hete glühwein. De winterse drank vindt gretig aftrek bij de jonge ouders die zich verheugen op het volgende memorabele moment: „Met de slee naar school. En daarna eindelijk weer eens tijd voor mezelf”, verzucht een van hen.

Rode konen halen

De sneeuw is voor velen een welkome afleiding van de lockdown, waarvan het einde sinds de persconferentie van afgelopen dinsdag zoek lijkt. Even geen gehang op de bank, maar ouderwetse rode konen halen en daarna warme chocolademelk. Sneeuwballengooiers nemen voor een dag het Binnenhof over van de politici. Het Catshuisberaad over de avondklok kan ook een dag wachten.

Lees over de huidige weersituatie: Dramatische fenomenen boven de Noordpool

De hevige kou, die nu niet alleen Europa maar ook de Verenigde Staten en Canada treft, zou het gevolg kunnen zijn van klimaatverandering. Het Noordpoolgebied warmt bij het huidige weerfenomeen plotseling snel op, en dat zet luchtstromen in beweging die ervoor zorgen dat er opeens een hoop kou richting de gematigder gebieden komt.

Maar voor de mensen in de sneeuw is dit niet de dag voor dit soort gesomber. De poolwervel waar de klimaatdeskundigen het over hebben, zorgt in het hier en nu voor een hele dag verse aanvoer van zachte poedersneeuw.

Skateboards zonder wielen

Mika roept dat ze moeten opschieten. Hij wil zelf ook even. Hij filmt nu al de hele tijd de jongens die op skateboards zonder wielen over de sneeuw van de trappen bij het Rotterdamse Maritiem Museum roetsjen – en proberen te blijven staan. Dat blijkt niet mee te vallen.

Het is veel gladder dan met wielen, zegt de enige jongen uit de groep zonder wanten. Ja, koud, maar er waren geen wanten in huis die hij paste. Sommige jongens, Loit bijvoorbeeld, zien eruit alsof ze op expeditie gaan, anderen hebben de meer urban achteloze look met jas en muts, zonder sjaals of ingewikkelde sneeuwbroeken.

Ook op het grote skatepark op de Westblaak zijn verschillende gradaties van winterkleding te zien bij de jongens die nu zonder wielen ‘skaten’. Fedde Kloeten, die met zijn vader en een vriendje is gekomen, skatet keer op keer een helling af om op het rechte stuk van zijn board te springen. Het is nog best lastig, vindt hij.

Skipak past nog!

Overal in de hele stad lopen ouders met kinderen op sleetjes. Artie Ruijgers-Vaillant heeft het skipak aangetrokken dat ze negen jaar geleden kocht voor haar enige wintersportvakantie. Sindsdien lag het in de kast. Maar nu is ze al uren met haar twee kinderen Noah en Mira aan het sleeën in de stad, en ze heeft het niet koud. „Ik paste het nog!”, zegt ze opgewekt, terwijl haar zoon van de hellinkjes bij het Schouwburgplein sleet.

Als het sneeuwt, blijken er overal in de stad hellingen te zijn. Aan de Heemraadsingel, waar de sneeuw tegen het middaguur door de grote aantallen wandelaars en sleeërs behoorlijk gladgetrapt is, zijn er veel kinderen bij de Pool aan het sleeën. Dat is ook een skatevoorziening, waar het nu ideaal sleeën blijkt. Het dakpark is ideaal voor steilere, langere ritjes, en daar was vroeg in de ochtend ook een snowboarder aan de gang.

Sneeuw is natuurlijk niet voor alles ideaal: de Botlekbrug kon zondagochtend niet meer open. Maar die is ook wat gevoelig, het was de 161ste storing in ruim vijf jaar tijd.