RWE eist schadevergoeding van Nederlandse staat om stookverbod

Het Duitse energiebedrijf RWE eist een schadevergoeding van de Nederlandse staat, omdat de overheid het stoken van steenkool wil verbieden. RWE vindt dat de Nederlandse overheid de financiële schade van zo’n verbod moet dekken. Het kabinet weigert dat en daarom spant het energiebedrijf een internationale arbitragezaak aan bij het International Centre for Settlement of Investment Disputes (ICSID) in Washington, zo maakt minister Bas van ’t Wout (Economische Zaken, VVD) donderdag bekend.

Volgens het kabinet meent RWE dat het stookverbod het bedrijf 1,4 miljard euro kost. Minister Van ’t Wout schrijft aan de Tweede Kamer dat het bedrag niet onderbouwd is en daar geen rente bij is opgeteld. In een persverklaring noemt het energiebedrijf de 1,4 miljard niet – twee jaar geleden liet RWE wel weten dat het kabinetsbesluit tot een stookverbod het bedrijf 2 miljard euro zou gaan kosten.

Het is de eerste formele geschillenbeslechtingsprocedure die een investeerder tegen de staat aanspant, aldus Van ’t Wout. RWE en het kabinet zijn al langer in discussie over de gevolgen van het stookverbod. Het kabinet vindt dat bedrijven genoeg tijd krijgen over te stappen op andere energiebronnen. Bovendien hebben ze genoeg mogelijkheden om investeringen terug te verdienen, redeneert Van ’t Wout.

Daarnaast verbiedt het kabinet volgens de minister alleen energieopwekking van kolen, andere mogelijkheden in de bestaande centrales blijven wel mogelijk. In december heeft het kabinet dat standpunt uitgelegd aan RWE, maar het bedrijf is een andere mening toegedaan en wil de zaak juridisch beslechten. In 2019 dreigde het energiebedrijf al met rechterlijke stappen.

Biomassa

RWE is eigenaar van een kolengestookte elektriciteitscentrale in de Groningse Eemshaven, het bedrijf betrad de Nederlandse markt in 2009 bij de overname van Essent. De Eemshavencentrale is sinds 2015 in bedrijf. Bij de bouw van de centrale was het al de bedoeling dat het bedrijf op termijn volledig kon overstappen op biomassa. De CO₂-uitstoot uit de verbranding zou worden opgeslagen in de bodem, maar dat plan werd afgeblazen wegens verzet van de Groningers.

Lees ook: Hoe het kon dat Nederland nog zo lang kolencentrales bleef bouwen

Eerder bepaalde het kabinet dat centrales voor 2030 moeten zijn gestopt met het gebruik van kolen om elektriciteit mee op te wekken. Het kabinet wil dat bedrijven stoppen met fossiele brandstoffen en overstappen op duurzamere alternatieven om stroom op te wekken, zodat de CO₂-uitstoot daalt.

Toenmalig minister van Economische Zaken Eric Wiebes maakte in september subsidies vrij voor kolencentrales die op korte termijn wilden sluiten. De Amerikaanse eigenaar Riverstone van een kolencentrale op de Maasvlakte in Rotterdam bleek daartoe bereid. De centrale had al geruime tijd last van technische mankementen.

Wiebes stelde per centrale een subsidiesom beschikbaar die de gedeeltelijke gederfde inkomsten van een sluiting zou dekken. De eigenaren van de drie andere kolencentrales die Nederland telt, RWE (Eemshaven en Geertruidenberg) en Uniper (Rotterdam) kwamen niet tot een akkoord met de staat.