Gemeenten: te weinig steun van Rijk voor aardgasvrije wijken

Meer geld, over de brug komen met eerder toegezegde wetgeving en reële steun voor de pogingen om wijken aardgasvrij te maken. Dat zijn de wensen die leven onder de 27 gemeenten die sinds twee jaar proberen om met subsidie van het Rijk een wijk te verduurzamen, zo blijkt uit een enquête van NRC.

De 27 ontvingen sinds 2018 samen 130 miljoen euro subsidie van Binnenlandse Zaken om bestaande woningen aardgasvrij te maken. Afsluiten van woningen van het aardgasnet gaat veel langzamer dan verwacht. In slechts 4 van de 27 wijken die sinds 2018 meedoen aan het Programma Aardgasvrije Wijken (PAW) zijn al huizen aardgasvrij gemaakt, blijkt uit de inventarisatie. In tien wijken is een begin gemaakt met de aanleg van een warmtenet of verbouwing.

Ruim de helft van de 27 gemeenten gaf in de NRC-enquête aan dat zij meer steun verwachten van de rijksoverheid. Gemeenten maken zich vooral zorgen dat er onvoldoende geld beschikbaar komt om de meerkosten van aardgasvrij wonen te dekken, hetzij via subsidies of nog te ontwikkelen vormen van steun als ‘gebouwgebonden financiering’.

„Als er niet meer subsidie vanuit het Rijk komt, stuur ik die opdracht gewoon terug”, zegt de Eindhovense wethouder Rik Thijs (Klimaat en Energie, GroenLinks) over de opgave om gaandeweg alle stadswijken aardgasvrij te maken. Ook wachten diverse gemeenten op nieuwe wetgeving, zoals de Warmtewet 2.0. Het is echter mogelijk dat de Tweede Kamer klimaat- en energiewetgeving die nu in voorbereiding is, deze week controversieel verklaart.

Lees hier het achtergrondverhaal: Stad en dorp aardgasvrij maken: een moeizaam proces

Noodzakelijk en urgent

Daarnaast vindt een aantal gemeenten dat de overheid te weinig uitdraagt dat verduurzaming noodzakelijk en urgent is. „Ik zou het prettig vinden als het rijk consequent communiceert wat er aan de hand is. Het lijkt voor veel inwoners een ver-van-mijn-bedshow”, aldus de Tilburgse wethouder Duurzaamheid Oscar Dusschooten (VVD).

Aardgasvrij maken van woningen is een belangrijk aspect van de Nederlandse klimaataanpak voor steden en dorpen. Het kabinet wilde de afgelopen regeerperiode een begin maken met het van de gasleiding afsluiten van 1,5 miljoen bestaande woningen. Dat moet in 2030 klaar zijn.

Binnenlandse Zaken reageert desgevraagd dat het dit doel wel degelijk „consequent uitdraagt”. „Richting burgers en bewoners ligt de nadruk op de stappen die zij nu kunnen zetten om hun woning te verduurzamen”, schrijft het ministerie als antwoord op vragen van NRC. De beschikbare subsidies worden volgens het ministerie „flink aangevraagd”, de regelingen „qua beschikbaar budget ook overgevraagd”. Dat laat volgens het ministerie zien dat de boodschap „goed bij de doelgroep landt”.

Juist maandag concludeerde de Raad voor het Openbaar Bestuur dat gemeenten, provincies en waterschappen meer geld nodig hebben voor de uitvoering van het Nederlandse klimaatbeleid.