Tweede Kamer akkoord met avondklok vanaf 21.00 uur

Debat is afgelopen, meerderheid voor avondklok

De motie van Jetten krijgt inderdaad een meerderheid: VVD, CDA, D66, ChristenUnie, PvdA, GroenLinks, SP en 50Plus stemden voor. De andere partijen stemden voor de motie van Wilders, maar dat was geen meerderheid.

Daarmee is er een einde gekomen aan het debat. Het kabinet heeft een meerderheid in de Kamer voor een avondklok die start vanaf 21.00 uur, een half uur later dan het kabinet voorstelde. Minister Grapperhaus kondigde aan dat de eindtijd wel gelijk blijft, en dus om 4.30 uur afloopt.

Lees hier het debatsverslag: Vol zelfvertrouwen vraagt Rutte de Kamer om steun avondklok – én krijgt die

Correctie (22 januari 2021): In een eerdere versie van dit artikel stond GroenLinks niet onder de partijen die voor de motie van Jetten stemden. Dat is hierboven aangepast.

Eindtijd avondklok blijft 4.30 uur

De schorsing is voorbij, de bewindspersonen lopen alle moties nog even na. Minister Grapperhaus stelt daarbij dat hij de motie voor een avondklok die wordt ingesteld vanaf 21.00 uur - een half uur later dan het kabinet wilde - acceptabel vindt. De eindtijd van de avondklok blijft dan wel 4.30 uur, aldus Grapperhaus.

Hij zegt daarnaast ook een brief toe over het bevorderen van thuiswerken en hoe de inspectie daarbij betrokken kan worden. Daarin worden extra details uitgewerkt.

Het debat wordt weer even geschorst, daarna wordt er gestemd. De belangrijkste moties waarover wordt gestemd zijn die van Wilders (tegen de avondklok) en Jetten (voor een avondklok vanaf 21 uur). De meeste andere moties komen dinsdag pas aan bod.

Korte schorsing

Het debat is voor tien minuten geschorst. Daarna komt de tweede termijn van het kabinet. Het is al duidelijk dat er een meerderheid is voor een avondklok, die om 21.00 uur zal beginnen. Een motie van Rob Jetten (D66) heeft de steun van een ruime meerderheid van de Kamer.

Jetten: We zijn niet blind voor het advies van experts

De Jonge heeft alle vragen beantwoord, de tweede termijn van de Kamer is begonnen.

Hayke Veldman (VVD) dient een motie in waarin het kabinet wordt opgeroepen met een duidelijker plan te komen om het vaccinatieprotocol op te rekken. Het kabinet wil graag de tijd tussen de eerste en tweede prik oprekken van drie naar zes weken.

Wilders (PVV) dient een motie in tegen de avondklok. Hij vindt dat D66 „ziel en zaligheid” verkoopt „voor een half uurtje later avondklok”. „Koehandel”, aldus Wilders.

Jetten (D66) dient - zoals eerder al aangekondigd - een motie in voor een avondklok vanaf 21 uur. Daar is een Kamermeerderheid voor. „Na veel wikken wegen heeft D66 besloten een avondklok te steunen”, stelt Jetten. „We zijn niet blind voor het advies van experts.” Hij stelt dat een half uurtje uitstel „echt belangrijk” is omdat mensen dan meer de tijd hebben om na het werk of studeren een rondje te kunnen wandelen. „Dat maakt veel uit voor de sociale impact van de maatregel.”

De motie van Jetten is ondertekend door de coalitiepartijen en oppositiepartijen SP en 50Plus. Ook Lilianne Ploumen (PvdA) kondigt aan een avondklok te zullen steunen, ook als die vanaf 20.30 uur zou ingaan. Partij voor de Dieren en SGP kondigen juist aan tegen de avondklok te stemmen. Ook Denk en FVD zijn tegen. Van Haga (FVD) wil de avondklok omzetten tot een „dringend advies”.

WLoon Wouter van Loon Jetten, vorige week: „Een avondklok, doe dat nou niet.” Jetten vanmorgen: „Mijn fractie worstelt, avondklok vanaf 20.30u gaan we niet steunen” Jetten, nu: dient motie voor avondklok vanaf 21u in https://t.co/Ia3CQmi3mo 21 januari 2021 @ 16:31

Volgen

Marijnissen (SP) en Klaver (GroenLinks) dienen allebei een motie in waarin wordt opgeroepen om de bevoegdheden van de arbeidsinspectie te vergroten, onder meer bedrijven te sluiten als er besmettingen plaatsvinden.

Ondertussen verlaat premier Mark Rutte (VVD) het debat voor een overleg met Europese regeringsleiders.

De Jonge: bij voldoende vaccins 24 uur per dag vaccineren

Bij het debat is minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) aan het woord. De GGD’s staan er klaar voor om desnoods 24 uur per dag te vaccineren, zegt de Jonge. Dat gebeurt nu niet omdat er „onvoldoende leveringen zijn om die 24 uur te vullen”. Zodra dat wel het geval is, is het de bedoeling om „zoveel mogelijk weg te kunnen prikken”. „Zo willen we de hele organisatie inrichten.”

Hayke Veldman (VVD) vraagt De Jonge of het een risico is om de tweede prik uit te stellen naar zes weken in plaats van drie weken. Veldman maakt zich zorgen over leveringsproblemen en dat een tweede prik dan pas veel later gezet kan worden. Volgens De Jonge is dat een risico maar „dat niet doen is ook een risico”, omdat dan langer gewacht moet worden met vaccineren.

Huisartsen staan er klaar voor om een half miljoen vaccinaties per week toe te dienen, zei De Jonge, en de GGD’s ook. Kunnen die aantallen omhoog? „Daar lopen de gesprekken nog over.”

De Jonge stelt ook dat er nog meer groepen getest gaan worden die geen symptomen hebben. Nu al worden bijvoorbeeld contacten getest van mensen die besmet zijn geraakt die zijn opgespoord na bron- en contactonderzoek. Tot nu toe moest iemand vijftien minuten in de buurt van iemand zijn geweest, dat wordt verkort naar tien minuten.

Kamermeerderheid voor avondklok vanaf 21.00 uur

Een meerderheid van de Tweede Kamer steunt een avondklok, die niet vanaf 20.30 maar om 21.00 uur ingaat. Een motie van D66 heeft de steun van in ieder geval VVD, CDA, ChristenUnie, SP en 50PLUS. Het debat is nog bezig en de Kamer zal later stemmen over de moties.

De avondklok gaat een half uur later in dan het kabinet had voorgesteld. In de motie staat dat een half uur een groot verschil kan maken „voor veel gezinnen, kinderen, studenten en werkenden” vanwege de grote impact van de avondklok op „het sociale en psychische welzijn van mensen”.

Het kabinet had voor dit debat nog geen meerderheid in de Kamer voor een avondklok, hoewel het kabinet woensdag op een persconferentie aankondigde dat het de maatregel wilde nemen. Coalitiepartij D66 was vorige week nog tegen en ook andere partijen hadden zich niet voor een avondklok uitgesproken. Nu er een meerderheid is, zal de avondklok waarschijnlijk zaterdag of zondag ingaan. De avondklok gaat net zoals de huidige lockdownmaatregelen gelden tot 9 februari.

Lees ook: Vol zelfvertrouwen vraagt Rutte de Kamer om steun avondklok – én krijgt die

De Jonge: bezoekregels niet aanpassen voor huishoudens

Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) is nu aan het woord. Hij zegt dat mantelzorgers uitgezonderd zijn niet alleen van de avondklok maar ook van de bezoekregels. Die kunnen dus langs gaan bij degene voor wie ze zorgen zonder dat dat telt als bezoek.

De Jonge wil niet de regel aanpassen dat er meer bezoek mag komen als dat uit hetzelfde huishouden is. Volgens hem vergroot dat de kans op besmetting en is de anderhalve meter moeilijk te handhaven.

Voor „mensen die het extra zwaar hebben” vanwege de coronaregels zijn er volgens De Jonge tal van initiatieven opgestart. „De mooiste initiatieven komen uit samenleving zelf.” De Jonge somt een flink aantal van die initiatieven op.

De Jonge verwacht binnen een maand geregeld te hebben dat er quarantaineplicht is. Dat vergt volgens hem spoedwetgeving, techniek en handhaving. Wie zich dan na een positieve testuitslag niet aan de quarantaine houdt, kan dan een maatregel opgelegd worden door de burgemeester. Dan is wel nog de gang naar de rechter tegen mogelijk voor wie vindt dat die maatregel ten oprechte is opgelegd.

Grapperhaus: sluiten bedrijven bij besmetting niet mogelijk

Het sluiten van bedrijven als die een bron van besmettingen zijn, blijkt toch niet mogelijk volgens Grapperhaus. Dat komt onder andere door een uitspraak van de rechter woensdag. Grapperhaus stelt voor dat er op korte termijn een wetswijziging komt waardoor dat wel mogelijk is.

Klaver is daar blij mee en laat weten dat hij later in het debat daarover een motie zal indienen. Grapperhaus heeft de vragen aan hem gericht beantwoord en nu is Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur, VVD) aan de beurt.

Volgens Van Nieuwenhuizen is een totaalverbod op al het niet noodzakelijke vliegverkeer niet mogelijk. Want dan is noodzakelijk vliegverkeer ook niet meer mogelijk. Op de Thalys en de Eurostar is een negatieve testuitslag inmiddels verplicht en wordt daar ook streng op gecontroleerd. Door grenspolitie en het treinpersoneel zelf. Maar veel zoden zet dat volgens de minister niet meer aan de dijk want er wordt nauwelijks meer internationaal gereisd.

„De Eurostar tussen Londen en Amsterdam rijdt nog maar een keer per dag.” Volgens Van Nieuwenhuizen heeft ze snel gereageerd toen in december in het Verenigd Koninkrijk de situatie uit de hand liep. „We waren het eerste land in Europa dat een vliegverbod instelde. En sinds 23 december geldt een testverplichting.” Inmiddels is besloten tot een tweede sneltest en komt er een quarantaineverplichting. „Tot die tijd geldt dat vliegverbod.”

Grapperhaus: ga geen formulieren vervalsen

Kees van der Staaij (SGP) heeft er moeite mee dat een andere wet dan de coronawet wordt gebruikt voor de avondklok. “Deze wet is voor dit soort situaties niet bedoeld.” Volgens Van der Staaij heeft deze wet een veel strenger karakter qua straffen. Grapperhaus herhaalt dat het overtreden van de avondklok een boete van 95 euro oplevert maar valsheid in geschrifte ernstiger is. Grapperhaus waarschuwt daarom: „Ga niet formulieren vervalsen, want dan zit je in andere categorie van het strafrecht.” Als grap kan Grapperhaus waarderen dat mensen Thuisbezorgd-jassen willen aanschaffen.

Over de handhaving heeft Grapperhaus gesproken met de burgemeesters van het Veiligheidsberaad en de politie. Volgens hen is handhaving mogelijk en de Marechaussee zal ook ondersteuning leveren. Grapperhaus benadrukt dat het overgrote deel van de mensen de regels naleeft en thuiswerkt.

Boa’s worden niet ingezet om de avondklok te handhaven, vertelt minister Grapperhaus, dat wordt aan de politie overgelaten. Wilders vindt dat de politie daar niet voor moet worden ingezet. „De politie moet boeven vangen.” Grapperhaus claimt dat de criminaliteit is afgenomen, er zijn bijvoorbeeld minder woninginbraken.

Volgens Wilders ontstaat er een „totaal gestoorde wereld” als mensen overal een formulier moeten laten zien. Grapperhaus vertelt over de eerste keer dat hij als 16-jarige op een brommer ging rijden, en toen werd aangehouden. „Toen moest ik mijn verzekeringsbewijs laten zien, ik moest dus ook een formulier laten zien.”

Grapperhaus: examen toch uitzonderingsgrond voor avondklok

Minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid, CDA) legt uit hoe de avondklok ingevoerd kan worden. Dat heeft níet te maken met de coronawet, vertelt hij, er is een speciale wet voor. Normaal gesproken („Nou ja, ik weet niet wanneer dit eerder is gebeurd”) zou het kabinet een zogenoemd koninklijk besluit kunnen nemen en dan gaat de avondklok in. Maar het kabinet heeft zelf besloten daarvan geen gebruik te maken, aldus Grapperhaus. „Wij nemen echt mee wat er in dit debat gebeurt.” Wilders wil weten of, als een motie wordt aangenomen die zegt dat de avondklok niet moet worden ingevoerd, de avondklok er niet komt. Grapperhaus: „Ik denk dat als de meerderheid van de Kamer zegt: wij willen geen avondklok, ik dat besluit niet ga nemen.”

Van der Staaij vraagt zich af of er geen advies van de Raad van State moet komen voor de avondklok ingevoerd kan worden. Volgens Grapperhaus voorziet de wet erin dat te laten schieten als sprake is van een noodgeval.

Grapperhaus gaat door over de uitzonderingen voor de avondklok. Eerder was bijvoorbeeld een schoolexamen geen uitzonderingsgrond, Grapperhaus zegt nu toe dat dat toch mag. Daarvoor moet wel een formulier worden ingevuld en studenten en scholieren moeten een verklaring van de onderwijsinstelling op zak hebben. Daarnaast wordt voor sommige banen een uitzondering gemaakt, ook daarvoor moet een werkgeversverklaring worden ondertekend. Wie de avondklok overtreedt, krijgt geen aantekening op het strafblad, maar wie de formulieren vervalst wél, vertelt Grapperhaus.

Rutte: basisonderwijs open zo snel als kan

Premier Mark Rutte (VVD) herhaalt dat hij de basisscholen zo snel mogelijk wil openen. De eerste resultaten van onderzoek naar de besmettelijkheid van de Britse variant onder kinderen zien er goed uit volgens Rutte. Hij heeft daarom goede hoop dat de basisscholen binnenkort open kunnen.

Voor het wegwerken van leerachterstanden wil Rutte doen wat kan. „Geld mag geen belemmering zijn.” Het kabinet werkt aan leerprogramma’s en ondersteuning voor leerlingen en docenten met de onderwijssector. Rutte heeft al zijn vragen beantwoord en nu is minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid, CDA) aan de beurt.

Marijnissen: sluit bedrijven die zich niet aan regels houden

Lilian Marijnissen (SP) vindt het schandalig dat een kwart van de werkgevers „lak heeft” aan de coronamaatregelen. Zij laten werknemers nog naar het bedrijf komen, terwijl dat niet per se nodig is. Volgens Rutte kan de inspectie ingrijpen op basis van de Arbo-wet. Het werk kan dan worden stilgelegd, maar het bedrijf kan niet worden gesloten. Hij wil bekijken of die regeling verder aangescherpt kan worden en regelen dat de inspectie vaker langsgaat om te controleren.

Marijnissen vindt het vreemd dat een bedrijf „dat er een potje van maakt” niet dicht kan, terwijl horeca en winkels wel zijn gesloten. „Eens”, reageert Rutte. Klaver wil weten waarom het kabinet de afgelopen maanden niet heeft geregeld dat die bedrijven wel gesloten kunnen worden. Rutte verwijst naar Grapperhaus, die op deze regeling „is afgestudeerd”. „Het zou kunnen dat uit de antwoorden van Grapperhaus blijkt dat we er niet genoeg aan hebben gedaan.”

Rutte: ook avondklok omdat dat een verplichting is

Jesse Klaver (GroenLinks) vraagt zich af of de avondklok wel het goede middel is om het doel te bereiken: besmettingen tijdens thuisbezoek voorkomen. Hij stelt voor om mensen een bubbel te laten vormen met een beperkt aantal personen. Dat zou hetzelfde resultaat kunnen geven. Maar volgens Rutte is die maatregel moeilijk af te dwingen. Een avondklok is een harde verplichting.

Rutte zegt dat ook gewerkt wordt aan betere communicatie om het draagvlak te vergroten. „Daar worden soms fouten gemaakt.” Hij haalt een voorbeeld aan over een advies dat hij lange tijd gaf: „Was je handen stuk.” „Ik werd er door een vriendin op gewezen dat mensen met een verstandelijke beperking dat soms letterlijk namen. Dat advies geef ik dus ook niet meer, ik zeg nu: was je handen heel vaak.”

Pieter Heerma (CDA) wil dat het kabinet meer doet aan die communicatie. Aan mensen moet perspectief worden geboden zodat ze het opvolgen van maatregelen en adviezen volhouden. Hij stelt ook voor dat bij de persconferenties ervaringsdeskundigen komen die lijden onder corona of de maatregelen. Dat zou voor beter naleving van de maatregelen kunnen zorgen. Rutte zegt toe naar dit soort suggesties te kijken.

Carla Dik-Faber (ChristenUnie) maakt zich zorgen over mensen die zorg verlenen, die vragen zich volgens haar af of ze zorg kunnen blijven leveren in de avonduren. Rutte zegt dat bij een avondklok een uitzondering wordt gemaakt voor mantelzorgers en mensen die professioneel zorg verlenen. Dik-Faber wil dat die uitzondering simpel en duidelijk gemaakt wordt voor die groep. Rutte beaamt dat.

Eva van Esch (PvdD) vraagt of Rutte spijt heeft dat het vliegverbod voor het Verenigd Koninkrijk rond Kerst maar twee dagen gold en niet langer. Rutte zegt dat Nederland destijds de eerste was met een vliegverbod, maar ook dat zijn denken „hierin is opgeschoven”. Het vliegverbod blijft gelden totdat die vervangen is door een quarantaineplicht, dat kan volgens Rutte nog wel vier weken duren.

D66 lijkt tevreden met avondklok vanaf 21.00 uur

Rob Jetten (D66) begint nu over het meest heikele punt van de avondklok: het tijdstip waarop die ingaat. „Dat lijkt een klein punt, maar dat is het niet”, aldus Jetten. „Mensen die een avondklok bereid zijn om te accepteren zien niet hoe ze dat moeten doen als die te vroeg ingaat. Andere landen kiezen er daarom ook voor om dat later te doen, zoals 22.00 uur.” Jetten wil dat ook.

Volgens Rutte neemt het effect van de avondklok af naar mate die later ingaat. „Mijn vraag zou zijn om het tijdstip te houden tussen 20.00 en 21.00 uur.” Volgens Jetten is dat al „beter dan 20.30 uur”. Er lijkt daar een compromis te ontstaan.

apjvalk Guus Valk Premier Rutte zegt dat een demissionair kabinet meer macht heeft, want ‘ze kunnen ons niet meer wegsturen.’ Hij wordt hierop snel gecorrigeerd. https://t.co/FwoVrnDH4j 21 januari 2021 @ 12:58

Volgen

Kees van der Staaij (SGP) vraagt zich af of het kabinet ook in kaart heeft gebracht wat voor sociale gevolgen een avondklok heeft. „Ik zie heel veel gedetailleerde cijfers over de impact op de R, maar wat voor impact heeft het op eenzaamheid?” Rutte zegt dat sommige mensen „drie-, vierdubbel” geraakt worden. „Maar bij de weging tussen niemand meer ontvangen of de avondklok, is de avondklok, hoewel nog steeds heel heftig, beter.” Ook stelt Rutte dat als er niks gebeurt, er een „niet aanvaardbaar risico” wordt genomen. Bovendien zouden de maatregelen korter kunnen duren als die strenger worden.

Rutte: Kamer moet 2 februari stemmen over eventuele verlenging avondklok

Lilianne Ploumen wil van premier Rutte weten hoe het kabinet van de avondklok „af wil komen”. Rutte laat weten dat het kabinet 2 februari terugkomt bij de Kamer met informatie over wat er gaat gebeuren met de huidige lockdownmaatregelen die tot 9 februari gelden. De avondklok zou dan ook onderwerp van gesprek zijn.

Als het kabinet de avondklok wil verlengen, moet de Tweede Kamer op 2 februari nogmaals instemmen. Rutte herhaalt dat het de eerste maatregel is waar hij vanaf wil. Het heropenen van de scholen heeft voor Rutte ook de prioriteit. Die sluiting noemt hij „misschien nog wel erger” dan de avondklok.

Rob Jetten (D66) wil weten of de reisbeperking niet voldoende is. Volgens Rutte is het effect van het vliegverbod beperkt en helpen ook meer dringende adviezen niet genoeg. Bovendien, stelt Rutte, zou nu stevig ingrijpen tot sneller versoepelen kunnen leiden. „Nu moet je er een klap op geven. Dat geeft je de kans dat er iets meer perspectief komt.”

Net zoals een groot deel van de Kamer wil Rutte ook meer doen om thuiswerken te handhaven, maar met de huidige wetgeving kunnen bedrijven niet zomaar gesloten worden. Ook is het kabinet niet in staat te bepalen wie wel en wie niet thuis kan werken.

Rutte: geen alternatief voor avondklok

Volgens Rutte is de avondklok nodig omdat het een maatregel is die kan worden gehandhaafd, en geen dringend advies zoals het aantal mensen dat op bezoek mag komen.

Rutte heeft „grote zorgen” over de Britse variant van het coronavirus en wil ingrijpen, anders is het „hopen dat het niet onze kant opkomt”. Dat ging niet goed bij de eerste golf toen de situatie in Bergamo ernstig was en te laat werd ingegrepen volgens Rutte.

De effectiviteit van de avondklok is aanzienlijk, zegt Rutte, omdat deze maatregel het aantal besmettingen thuis tegengaat. Dan moet de avondklok wel ingaan tussen 20.00 en 21.00 uur, zegt hij op basis van het OMT-advies. Partijen die het kabinet aan een meerderheid kunnen helpen, zoals D66 en GroenLinks, willen dat een eventuele avondklok later ingaat.

pimvandendool Pim van den Dool Rutte zei zojuist: 21u is wel echt de grens voor ingaan avondklok. ‘Na die tijd neemt de effectiviteit enorm af.’ https://t.co/rPf9ErugX8 21 januari 2021 @ 12:28

D66 koerst op later aanvangstijdstip avondklok. Huidige 20.30u kan niet op steun van zijn fractie rekenen, maar later (bv 2130u of 22u) mogelijk wel, zegt @RobJetten. Dan zouden mensen ‘s avonds bijvoorbeeld nog buiten kunnen sporten.

— Pim van den Dool (@pimvandendool) January 21, 2021

Volgen

Alternatieven voor de avondklok zijn er niet volgens Rutte, behalve het dringende advies om helemaal niet naar buiten te gaan. „Als we dat gaan handhaven, hebben we een dag- en nachtklok.” Zodra het kan, is de avondklok de eerste maatregel die geschrapt wordt, zegt Rutte.

Wilders vindt dat Rutte de avondklok nog niet genoeg heeft onderbouwd. „Een verhaal van drie minuten en daar moeten de mensen thuis het dan maar mee doen?” Rutte zegt dat hij niet „de persconferentie wil overdoen”.

Er volgt een debat over wetenschappelijke onderzoeken. Volgens Wilders hebben die nog geen zogeheten peer review gehad, een toetsing van andere wetenschappers. Hij noemt de onderbouwing „broddelwerk”. „De ontwikkelingen gaan zo snel, daarvoor is simpelweg nog geen tijd geweest”, aldus Rutte. Hij wijst erop dat het bij de onderbouwing van de avondklok sowieso lastig is „precies, hard, tot alle cijfers achter de komma” het effect vast te stellen.

Wilders ziet een andere oplossing: vaccineren. „De piek op de IC’s komt pas in mei”, zegt Wilders op basis van berekeningen van het RIVM. Tegen die tijd kunnen vaccinaties al werken, zegt hij. Volgens Rutte is vaccineren nu niet de oplossing: „Vaccins komen te langzaam door om de strijd tegen een derde golf te winnen. En er liggen nú al veel mensen op de IC.”

Debat hervat, meerderheid voor avondklok lijkt mogelijk

Premier Mark Rutte begint met het beantwoorden van vragen. Voor de lunchpauze leek een meerderheid zich af te tekenen voor een avondklok. VVD en CDA zijn sowieso voorstander. Coalitiepartijen D66 en ChristenUnie waren vorige week nog sceptisch maar hielden in de eerste termijn een opening ontstaan: als die niet om half negen maar op een later tijdstip ingaat, kunnen die partijen instemmen. Ook GroenLinks en SP leken daarvoor open te staan. PvdA was kritischer, Lilianne Ploumen wilde niet praten over „een half uurtje eerder of later”.

De partijen die het kabinet aan een meerderheid willen helpen waren wel kritisch op andere onderdelen van het beleid. Zo willen ze dat het tempo van het vaccineren wordt opgevoerd en zijn ze ook kritisch op bedrijven die hun werknemers niet thuis laten werken terwijl dat wel mogelijk is.

Debat geschorst tot 13.00 uur

Het debat is tot 13.00 uur geschorst. Dan zal het kabinet ingaan op de vragen van de Tweede Kamer. Een aantal partijen heeft zich duidelijk tegen de avondklok uitgesproken, maar een aanzienlijk deel van de Kamer lijkt te overtuigen, zoals D66, SP en GroenLinks. Die partijen willen vooral weten wat een avondklok bijdraagt aan de bestrijding van het virus. Ook is er een roep om striktere handhaving van de huidige regels, met name voor bedrijven.

Lees ook dit stuk over de effectiviteit van een avondklok: We moeten vooral hopen dat de avondklok werkt, zegt Van Dissel

Kuzu ziet een ‘politiestaat’, Van Haga herkent ‘dystopische boeken’

Volgens Tunahan Kuzu (Denk) maakt de avondklok „een soort politiestaat” van Nederland. Hij stelt dat er „geen bewijs” is dat de avondklok werkt en dat de maatregel niet proportioneel is. „Het ontneemt de mensen hun laatste beetje vrijheid.” Hij vindt dat thuiswerken moet worden bevorderd.

„Wat er nu moet gebeuren is vaccineren, vaccineren”, stelt Léonie Sazias (50Plus). Ze maakt zich zorgen dat Nederland „onderaan bungelt” aan het lijstje van Europese landen.

Wybren van Haga (FVD) stelt dat Nederland begint te lijken op „dystopische boeken” als 1984 van George Orwell. „We hebben gewillig geaccepteerd dat de overheid ons een lockdown heeft opgelegd en niemand kwam in opstand.” Hij vindt het vreemd dat niemand in opstand komt nu ook de avondklok wordt ingevoerd. Hij stelt dat hij de avondklok „volstrekt onacceptabel vindt, net als al die andere bizarre coronamaatregelen”.

Henk Krol („Ik wel altijd zeggen: namens…, maar dat hoeft niet meer”, aldus Kamervoorzitter Arib) vindt een avondklok disproportioneel en stelt dat het demissionaire kabinet „militaire trekjes” begint te vertonen. Ook Femke Merel van Kooten-Arissen vindt de avondklok „de verkeerde maatregel”, en vindt dat het kabinet „Russisch roulette met de gezondheid” speelt door het vaccinatieprotocol op te rekken. Het kabinet wil de tijd tussen een eerste en tweede vaccinatie oprekken van drie naar zes weken.

ChristenUnie blijft twijfelen over avondklok, PvdD en SGP tegen

Carla Dik-Faber (ChristenUnie) is nu aan het woord. Haar fractie was eerder ook sceptisch over de avondklok, maar was niet op voorhand tegen.

Dik-Faber maakt zich zorgen over eenzame mensen, zegt ze. „Maar er ligt ook een advies van experts.” Het is een „afschuwelijke afweging”, aldus Dik-Faber. Ook zij vraagt zich af of het kabinet heeft overwogen de avondklok op een later tijdstip in te laten gaan en of rekening is gehouden met eenzame mensen.

Voor Esther Ouwehand (PvdD) is de prijs van een avondklok te hoog. Ze is nog niet overtuigd, omdat een avondklok ook leidt tot onder andere meer suïcides en eetstoornissen. Het kabinet had al die effecten beter in beeld moeten brengen volgens haar. Ook kunnen de „al zware” maatregelen beter worden nageleefd zodat een avondklok niet nodig is.

Ook SGP-fractievoorzitter Kees van der Staaij is tegen de avondklok. Hij vindt de „rigoureuze” maatregel niet proportioneel. Hij ziet in dat de virusvarianten gevaarlijk zijn, maar constateert ook dat de lockdown zijn tol eist op mensen. Van der Staaij: „De lontjes worden korter en de tenen langer.” Hij is voor meer gerichte maatregelen en striktere naleving daarvan. Ook stelt Van der Staaij voor meer bezoek toe te staan door middel van sociale bubbels.

pdekoning Petra de Koning SGP blijft tegen #avondklok. ‘Je kunt een elastiek niet blijven uitrekken’, zegt @keesvdstaaij 21 januari 2021 @ 10:43

Volgen

Ploumen: geen politieke spelletjes over half uur eerder of later

D66, GroenLinks en SP wekten de suggestie dat zij wel in zouden kunnen stemmen met een avondklok als die op een later tijdstip zou ingaan. Lilianne Ploumen (PvdA) noemt dat „politiek spelletjes” over of de avondklok een half uur eerder of later gaat gelden. Zij wil geen ruilhandel maar weten van het kabinet waarom een avondklok nodig is en hoeveel die gaat bijdragen om de varianten in te dammen.

Daarnaast wil Ploumen een sociaal reddingsplan om eenzaamheid tegen te gaan „om te zorgen dat we psychisch en fysiek gezond kunnen blijven”. De scholen moeten zo snel mogelijk open en het kabinet moet de scholen daarbij ondersteunen volgens Ploumen. Dat ging volgens Ploumen mis na de eerste golf toen scholen zelf voor ventilatie moesten zorgen. Ze wil dat kinderen snel weer kunnen „balen van huiswerk”.

SP wil ‘legewerkvloerplicht’

„Corona raakt ons allemaal”, zo begint Lilian Marijnissen (SP) met een cliché. „Maar sommigen worden harder geraakt dan anderen. Het maakt nogal uit hoe goed je internetverbinding is, of je in een flatje driehoog zit, of je ruimte hebt om echt goed te kunnen leren.”

De SP snapt wel dat extra maatregelen nodig zijn. „We kunnen het zorgverleners niet aandoen dat er een derde golf komt die nog hoger is dan de eerste en tweede.” Maar de groep die „het toch al moeilijk heeft” wordt extra geraakt door de avondklok, aldus de SP. Ze wil in elk geval niet dat de avondklok al om 20.30 uur ingaat, zoals nu wordt voorgesteld, maar op een later tijdstip.

Daarnaast wil de SP een ‘legewerkvloerplicht’ voor banen die ook thuis uitgevoerd kunnen worden en een vliegverbod voor alle niet-noodzakelijke vluchten. „Want het moet wel eerlijk gaan.”

Klaver: maatregelen komen met een prijs

Jesse Klaver (GroenLinks) zegt dat hij vaak voor extra maatregelen was, maar dat het na tien maanden lockdown toch anders zit. „Maatregelen komen altijd met een prijs.” Het invoeren van maatregelen is geen gemakkelijke keuze volgens Klaver, met name jongeren worden geraakt door de huidige maatregelen. Het kabinet moet meer doen dan een website oprichten voor jongeren met psychische klachten.

Klaver wil dat niet alleen wordt gekeken naar een maatregel zoals de avondklok, maar naar het geheel. Er zijn volgens hem nog te veel besmettingen thuis en op het werk. Daar moet het kabinet meer aan doen.

Jetten steunt avondklok in elk geval niet als die om half negen ingaat

Er volgt nu een blokje sprekers waaruit moet blijken hoe makkelijk of moeilijk het kabinet vandaag een meerderheid krijgt voor de avondklok: achtereenvolgens spreken Rob Jetten (D66), Jesse Klaver (GroenLinks), Lilian Marijnissen (SP) en Lilianne Ploumen (PvdA).

Rob Jetten zei in het debat van vorige week nog: „Een avondklok, doe dat nu niet.” Er is nu meer reden om een avondklok in te voeren, zegt hij. „Maar is dat genoeg? Mijn fractie worstelt daarmee.” Jetten vraagt het kabinet of de avondklok echt onmisbaar is om het reproductiegetal R onder de 1 te duwen. En hij wil weten wat de impact is op de mentale gezondheid van mensen die eenzaam zijn of de hele dag binnen werken en ’s avonds geen wandeling meer kunnen maken. „Is er ook nagedacht over een nachtklok?”

Een avondklok die om 20.30 uur ingaat, zoals het kabinet voorstelt, kan sowieso niet op steun van D66 rekenen, aldus Jetten. Als dat later wordt „helpt dat” D66 te overtuigen. Ook wil Jetten dat 24 uur per dag gevaccineerd gaat worden.

Jetten maakt zich daarnaast zorgen over de handhaving - want volgens het RIVM is de effectiviteit van de avondklok daarvan afhankelijk. Volgens Jetten krijgt de politie de roosters nu al bijna niet meer rond.

Geert Wilders (PVV) stelt dat Jetten „geen ruggengraat” heeft, en is hij nu al gedraaid ten opzichte van vorige week. „U bent al met het kabinet aan het meedenken in plaats van met mij zich te verzetten tegen de avondklok.”

pdekoning Petra de Koning ‘Wat is er veranderd?’ wil Wilders weten van Rob Jetten, die een week geleden nog bevestigde dat zo’n #avondklok er alleen kon komen bij ‘Engelse toestanden, met ambulances in een file voor de eerste hulp met mensen die naar lucht zitten te happen’ 21 januari 2021 @ 10:08

Volgen

CDA: Britse variant dwingt tot extra maatregelen

Pieter Heerma (CDA) stelt dat het oprukken van de Britse variant van het coronavirus tot extra maatregelen dwingt. Geen enkel zorgsysteem is bestand tegen die variant, zegt Heerma. „Wat we tot nu toe gedaan hebben, is niet voldoende.” Het CDA is voor een avondklok, ook om de scholen sneller te kunnen openen.

Ook Heerma wil dat het kabinet meer doet tegen bedrijven die werknemers verplicht naar hun werk te komen. Jesse Klaver (GroenLinks) stelt voor om bedrijven die de regels „moedwillig overtreden” ook geen gebruik mogen maken van steunpakketten en al ontvangen steun moeten terugbetalen. Dat vindt Heerma te ver gaan.

Volgens Lilian Marijnissen doet het kabinet „volstrekt onvoldoende” tegen bedrijven „die lak hebben aan de maatregelen”. Ze wil een meldpunt bij de arbeidsinspectie. Ook Heerma is daarvoor in combinatie met strengere handhaving.

pimvandendool Pim van den Dool SP-leider @MarijnissenL lijkt in ruil voor steun avondklok hardere aanpak werkgevers te eisen die coronaregels negeren. Wat kabinet nu in Kamerbrief heeft voorgesteld is volgens haar ‘volstrekt onvoldoende’. 21 januari 2021 @ 09:52

Volgen

Wilders: Rutte doet ‘duizend scheppen’ bovenop toch al strenge lockdown

Volgens Geert Wilders (PVV) heeft Nederland nu al één van de strengste lockdowns van Europa. „Maar het is nog niet genoeg, Rutte doet er al duizend scheppen bovenop, hij komt nu met een avondklok.” Wilders wijst op een motie die hij vorige week indiende, waarin stond dat er geen avondklok zou moeten komen. Die motie werd aangenomen, ook D66, PvdA en GroenLinks stemden voor.

apjvalk Guus Valk ´Opgesloten worden in je eigen huis is geen feest. Ik weet er alles van´, zegt @geertwilderspvv, een verband leggend tussen de avondklok en zijn eigen veiligheidsbeperkingen. #coronadebat 21 januari 2021 @ 09:43

Volgen

Volgens Wilders komt er nu een avondklok omdat het kabinet niet goed functioneert. Hij wijst op de lage vaccinatiegraad in Nederland ten opzichte van andere landen. Ook hadden kwetsbare mensen voorrang moeten krijgen bij vaccineren. „Dan hadden we er veel beter voorgestaan.” Als aan het eind van het kwartaal alsnog alle kwetsbare mensen zijn gevaccineerd, is een avondklok niet nodig, aldus Wilders. Ook wil Wilders dat eerst wordt afgewacht hoe andere maatregelen werken, zoals de quarantaineplicht.

VVD: Avondklok ‘hele zware maar wel noodzakelijke maatregel’

Het debat is begonnen. De eerste spreker is Hayke Veldman (VVD) en niet fractievoorzitter Klaas Dijkhoff. Veldman noemt de avondklok „een hele zware maar wel een noodzakelijke maatregel”. „Ik snap dat het kabinet deze maatregel nu invoert. Proactief in plaats van reactief.” Hij wijst op de Britse variant die snel tot een nieuwe piek kan leiden. „We moeten dit ook doen voor de kinderen. Leerachterstanden lopen snel weer op.” Met een avondklok kunnen de scholen sneller open, aldus Veldman.

apjvalk Guus Valk ‘Proactief, niet reactief’, van VVD’er @HaykeVeldman gaan we vandaag vaker horen van de voorstanders van een avondklok. Het argument: de kritiek op het kabinet was toch altijd dat we te laat waren? Nu zijn we er een keertje vroeg bij, is het weer niet goed. 21 januari 2021 @ 09:23

Volgen

Maar de nieuwe maatregelen zijn niet genoeg volgens Veldman. De al bestaande maatregelen moeten beter worden nageleefd en moet er “harder en steviger” gehandhaafd worden. Te veel werkgevers verplichten werknemers om naar kantoor te komen terwijl dat niet nodig is, stelt Veldman.

Kees van der Staaij (SGP) wil dat bij bezoek niet een gast ontvangen mag worden, maar een huishouden. Dat is volgens hem „een logischere gedachte”. Voor Veldman is die maatregel en een avondklok iets „wat niemand wil”, maar wel nodig om het aantal sociale contacten te beperken.

pimvandendool Pim van den Dool Kees van der Staaij (SGP) is bezorgd over de ‘menselijke maat’ en het draagvlak, nu ook het advies voor bezoek teruggaat naar 1 persoon per dag (en koppels ontvangen dus niet meer kan). ‘De adviezen moeten wel doordacht zijn om zo veel mogelijk naleving te krijgen.’ 21 januari 2021 @ 09:31

Volgen

Veldman is voor het vliegverbod uit landen waar virusvarianten rondgaan maar wil ook dat andere manieren van transport aan banden worden gelegd. Verder wil Veldman graag dat er haast gemaakt wordt met een quarantaineplicht.

Kamerdebat begint om 10.15 uur

Het Tweede Kamerdebat over de avondklok en de coronamaatregelen begint om 10.15 uur. Het demissionaire kabinet kwam woensdag met het voorstel om een avondklok in te voeren, maar had daarvoor nog niet genoeg steun in de Tweede Kamer. Dit debat moet blijken of een meerderheid voor is en de avondklok dit weekend ingevoerd kan worden.

Coalitiepartij D66 sprak zich vorige week uit tegen een avondklok en ook oppositiepartijen waren nog niet overtuigd van de noodzaak van de maatregel. Het kabinet zoekt steun met name van de linkse partijen GroenLinks en PvdA. Maar die partijen twijfelen of de zware maatregel genoeg oplevert. Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) belde deze week meermaals met oppositiepartijen om hen te overtuigen.

Het kabinet acht een avondklok noodzakelijk om de verspreiding van de Britse variant van het coronavirus tegen te gaan. Volgens het Outbreak Management Team (OMT) is het precieze effect van de maatregel lastig te voorspellen maar zijn er geen andere maatregelen die net zo effectief kunnen zijn. De avondklok moet gelden van half negen ’s avonds tot half vijf ’s ochtends.

In dit blog volgt NRC het debat.

Lees ook: Nu moet Rutte steun zoeken voor een avondklok