Criminele activiteiten bij 22 Twentse zorgorganisaties

Bij zeker 22 zorgorganisaties in Twente is vastgesteld dat zij tussen 2017 en 2019 een link hadden met de georganiseerde criminaliteit. Dat blijkt uit een onderzoeksrapport van Informatie Knooppunt Zorgfraude (IKZ) dat vrijdag naar de Tweede Kamer is gestuurd. Vijftien zorgorganisaties zijn in verband gebracht met hennepteelt; bij zes van die instellingen zijn ook signalen van onder meer witwassen, belastingfraude, uitkeringsfraude en seksuele uitbuiting van cliënten geconstateerd. De overige zeven instellingen worden gelinkt aan criminele activiteiten als mensensmokkel, belastingfraude, bezit en verkoop van illegale wapens en lidmaatschap van een illegale motorbende.

Er zouden aanwijzingen zijn dat bij sommige van de instellingen betrokken personen „afkomstig zijn uit criminele netwerken” in de georganiseerde misdaad, zoals drugsnetwerken. Volgens het IKZ zijn deze verdachten veelal de zorg in gegaan om daar op illegale wijze extra geld te verdienen. „Op voorhand is het waarschijnlijk niet de intentie om goede zorg te verlenen vanuit het belang van de cliënt”, aldus het rapport. „Het wordt vooral gezien als eenvoudige extra inkomstenbron naast de inkomsten uit de drugscriminaliteit, waarbij de pakkans en straffen laag zijn.” De 22 organisaties werden al voor het onderzoek verdacht van criminele activiteiten.

De onderzoekers stellen dat er „vermoedelijk meer zorgaanbieders verwevenheid met ondermijnende criminaliteit hebben dan nu wordt gezien”. Volgens het IKZ is het makkelijk voor criminelen om een zorgorganisatie op te richten, omdat er „lage drempels en onvoldoende barrières” zijn en te weinig kwaliteitseisen aan nieuwe instellingen worden gesteld. Dat geldt volgens het knooppunt vooral voor het zogeheten persoonsgebonden budget, een geldbedrag waarmee mensen die zorg nodig hebben, dat zelf kunnen inkopen.

Het IKZ pleit onder meer voor hogere kwaliteitseisen aan nieuwe zorgaanbieders en het centraal organiseren van een aanpak voor criminaliteit in de zorg. Momenteel zijn gemeenten belast met het aanpakken van zulke malafide instellingen, maar zij hebben volgens het IKZ niet genoeg slagkracht. In plaats daarvan zouden politie en justitie toe moeten zien op de aanpak.