Biden wil direct decreten tekenen over corona en klimaatakkoord

Dit blog is gesloten

Volg het laatste nieuws vanaf maandag 18 januari in onze nieuwe blog.

Biden wil direct decreten tekenen over corona en klimaatakkoord

Aankomend president Joe Biden wil op zijn eerste dag in het Witte Huis met een reeks ‘executive orders’ een begin maken met zijn aanpak van de coronapandemie en aantal van de meest controversiële beleidspunten van president Donald Trump ongedaan maken. Dat heeft zijn stafchef zaterdag verklaard, meldt AP.

Direct na zijn inauguratie zal Biden een einde maken aan het omstreden inreisverbod van mensen uit een aantal overwegend islamitische landen, dat Trump in 2017 instelde. Ook zal hij stappen zetten om de Verenigde Staten weer aan te sluiten bij het klimaatakkoord van Parijs uit 2015. Trump onttrok de VS in 2017 aan het akkoord, een stap die in november van kracht werd.

Daarnaast zal Biden het dragen van mondkapjes verplicht stellen op federaal gebied en bij reizen tussen staten. In totaal is Biden van plan om op zijn eerste dag ongeveer een dozijn ‘executive orders’ te tekenen, aldus aankomend stafchef Ron Klain in een notitie aan stafleden. Daaronder zijn ook decreten om huisuitzettingen als gevolg van de pandemie tegen te gaan en langer uitstel te verlenen bij de terugbetaling van leningen van studenten.

Biden kan als president een begin maken met die prioriteiten zonder te wachten op het Congres. „Volledige volbrenging” van zijn doelen zal volgens Klain wel medewerking van het Congres vergen, onder meer door in te stemmen met het steunpakket voor de bestrijding van het coronavirus en economisch herstel ter waarde van 1.900 miljard dollar, dat Biden donderdag presenteerde.

Presidenten vaardigen na hun aantreden vaak een reeks decreten uit om te beginnen met de uitvoering van hun beleidsagenda. Trump deed dat in 2017 ook - al werd een aantal van zijn decreten geblokkeerd door rechters. Volgens Klain lopen de voorgenomen decreten van Biden minder gevaar op soortgelijke problemen, omdat ze volgens hem juridisch zijn onderbouwd.

Gewapende man gearresteerd bij controlepost nabij Capitool

De politie heeft zaterdag een gewapende man gearresteerd bij een controlepost nabij het Capitool in Washington, die zonder geldige toegangspas het veiligheidsgebied rond het Capitool wilde binnenrijden dat is opgezet voor de inauguratie van aankomend president Joe Biden. Dat melden Amerikaanse media.

De 31-jarige man uit Virginia, Wesley Allen Beeler, had een handgeweer en 500 kogels bij zich, blijkt uit een aanklacht. Hij is aangeklaagd wegens het dragen van een vuurwapen zonder vergunning.

Volgens rechtbankdocumenten naderde Beeler de controlepost maar bleek hij geen geldige toegangspas te hebben. The New York Times meldt op basis van een anonieme bron dat het niet op een valse toegangspas ging, maar om een document dat niet door de controleurs werd erkend. Een agent zag dat hij stickers op zijn voertuig had die verband hielden met vuurwapens, en vroeg hem of hij wapens bij zich had. De man zei dat hij een wapen in de armleuning had, waarop hij werd gearresteerd, omdat hij niet beschikte over een vergunning om een wapen te dragen in Washington. Bij doorzoeking van zijn auto vond de politie de munitie.

Rond het Capitool zijn strenge beveiligingsmaatregelen ingesteld in de aanloop naar de beëdiging van Biden, komende woensdag. Autoriteiten houden rekening met mogelijk geweld, na de bestorming van het Capitool door aanhangers van vertrekkend president Donald Trump op 6 januari.

In laatste dagen voor inauguratie staat niet alleen Washington D.C. op scherp

Dit is het laatste weekend voor de inauguratie van Joe Biden als de 46ste president van de Verenigde Staten. Handhavers en beveiligers lijken op alles voorbereid, zo noteren persbureaus en Amerikaanse media, om hernieuwde onlusten te voorkomen. In alle vijftig hoofdsteden van de staten worden overheidsgebouwen extra beveiligd en de Nationale Garde is ingezet in Michigan, Virginia, Wisconsin en Washington.

Volgens de zender ABC heeft de federale dienst FBI zaterdag in een interne memo veiligheidsdiensten gewaarschuwd voor mogelijke gewapende protesten bij federale gebouwen.

In de komende dagen worden protesten van aanhangers van vertrekkend president Donald Trump verwacht. Zoals in St. Paul, in de staat Minnesota, waar zich inderdaad medestanders hadden verzameld:

Extreemrechtse bekendheid ‘Baked Alaska’ opgepakt; FBI maakt lijst met beschuldigden bestorming openbaar

Tim (Anthime Joseph) Gionet, een bekende persoonlijkheid in Amerikaanse extreemrechtse media, is zaterdag gearresteerd vanwege zijn deelname aan de bestorming van het Capitool in Washington D.C. op 6 januari. Dat melden internationale persbureaus op basis van papierwerk (pdf) van de FBI-afdeling van Houston, in de staat Texas. Gionet is beter bekend onder de naam ‘Baked Alaska’, die hij gebruikt op sociale media. Op onder meer Twitter en op internetfora houdt hij zich bezig met politieke campagnes waarbij hij extreemrechtse ideeën promoot en doet hij verslag van protesten. Ook de gebeurtenissen van anderhalve week geleden legde hij vast: 27 minuten lang streamde hij via een videolink. Op de beelden was hij zelf goed te zien, en te horen: „We zijn in het Capitool. 1776 zal weer beginnen”, zo zei hij onder meer, refererend aan het jaar waarin de Verenigde Staten zich onafhankelijk verklaarden.

Op de sociale media wordt door gebruikers - volgers én tegenstanders van Baked Alaska - volop gereageerd op zijn arrestatie. Gionet wordt beschuldigd van het „bewust betreden van of verblijven in een gebouw of terrein waarvoor toegang beperkt is, zonder daarvoor wettige toestemming te hebben” en van „het geforceerd binnendringen van het Capitool-terrein”.

De Amerikaanse justitie heeft een document online gezet waarin alle zaken tegen verdachten betrokkenen zijn opgesomd. In het spreadsheet is aangegeven welke arrestaties al zijn verricht; een flink aantal verdachten kon via beelden die door de bestormers zelf tijdens de gebeurtenissen online werden gezet, worden geïdentificeerd. De FBI vraagt burgers om hulp bij het doornemen van het online materiaal:

The #FBI needs you to help us identify individuals who unlawfully entered the U.S. Capitol and assaulted law enforcement officers on January 6. Visit https://t.co/hkcBlo0brL to see a new poster with more people. If you recognize someone, submit a tip at https://t.co/buMd8vYXzH. pic.twitter.com/CniVghTYQr

— FBI (@FBI) January 16, 2021

Internationale persbureaus maken zaterdag melding van meer arrestaties en zaken over mensen die betrokken waren bij de onlusten van 6 januari, op basis van dat document. Zo beschrijft AP de zaak tegen een vrouw uit Missouri, die een naambordje van de prominente Democratische Nancy Pelosi zou hebben meegenomen. De FBI maakte details rondom haar zaak op vrijdag bekend; ze zou zaterdag nog niet zijn opgepakt. De vrouw wordt beschuldigd van het stelen of verwijderen van overheidseigendommen en verder van wanordelijk gedrag dat de uitvoering van overheidstaken belemmert.

‘Deelname aan bestorming door agenten brengt politiediensten in ernstige verlegenheid’

Zeker dertien politiemensen en wetshandhavers, die op dat moment geen dienst hadden, worden ervan verdacht deel te hebben genomen aan de bestorming van het Capitool in Washington D.C. In een uitgebreid artikel beschrijft The Washington Post zaterdag dat de korpsleiding van meerdere politie-eenheden naar de federale dienst FBI is gestapt om werknemers te identificeren. Er wordt nog altijd onderzoek gedaan naar de overvloed aan beeldmateriaal en berichten die via sociale media zijn gedeeld.

Tegen de krant stelt de baas van het politiedepartement van Houston: „We maken aan onze agenten kenbaar dat zij, net als alle andere Amerikaanse burgers, het recht hebben gebruik te maken van hun vrijheid van meningsuiting. Maar activiteiten die de grens van crimineel gedrag overschrijden, of deelname daaraan, kunnen we niet accepteren.”

In sommige gevallen hebben collega’s zelfs deelnemers aangegeven bij hun korpsleiding, blijkt uit de verslaggeving van The Washington Post. Dat voormalig agenten, of agenten buiten diensttijd, meededen aan het binnendringen van het parlementsgebouw, is een andere knauw voor de reputatie van de politiediensten. Die hadden al veel kritiek te verduren gekregen vanwege het in eerste instantie weinig daadkrachtig optreden tegen de bestorming.

Lees ook: Waarom schoot de beveiliging van het Capitool zo tekort?

‘Capitool-politie waarschuwde voor mogelijke aanval’

De politie van het Capitool heeft drie dagen van tevoren gewaarschuwd voor een mogelijke aanval. Dat blijkt volgens The Washington Post uit een intern rapport over de bestorming van het Amerikaanse parlementsgebouw vorige week woensdag.

„Aanhangers van de huidige president zien 6 januari 2021 als laatste mogelijkheid om de uitslag van de presidentsverkiezingen terug te draaien”, stond in een memo. „Hun gevoel van wanhoop en teleurstelling kan leiden tot een grotere reden om geweld toe te passen. Anders dan bij andere protesten na verkiezingen zijn de doelwitten van de Trump-aanhangers niet de tegendemonstranten, maar het Congres zelf.”

Volgens het op 3 januari opgestelde memo hielden de demonstraties een groot gevaar in vanwege het grote aantal deelnemers dat te verwachten viel, de urgentie van hun klachten, de oproep om dodelijke wapens mee te nemen en het feit dat president Trump er zelf toe opriep. Bij de uiteindelijke bestorming van het Capitool vielen vijf doden.

Er is veel kritiek op het vermeende gebrek aan voorbereiding van de politie- en veiligheidsdiensten. Eerder bleek de FBI ook wel degelijk signalen te hebben ontvangen dat Trump-aanhangers bereid waren geweld te gebruiken in Washington, maar het memo van de Capitool-politie is niet gedeeld met de FBI, schrijft The Washington Post. De ministeries van Defensie en Justitie doen onderzoek naar het optreden van de overheidsdiensten.

Aanklagers trekken bewering in dat bestormers Capitool politici wilden vermoorden

Aanklagers van het Amerikaanse ministerie van Justitie hebben de bewering ingetrokken dat de betogers die vorige week woensdag het Capitool binnendrongen van plan waren politici te vermoorden. Dat blijkt volgens CNN uit rechtbankpapieren.

Eerder op vrijdag stelden aanklagers die zich bezighouden met de vervolging van Jacob Chansley, de man met de bizonhoorns, dat de extremistische Trump-aanhangers die het Capitool bestormden politici wilden ontvoeren en doden.

Maar een openbare aanklager uit de staat Arizona heeft de rechter nu formeel verzocht die bewering uit de rechtbankpapieren te schrappen. „We willen de rechtbank niet misleiden met een discussie over de betrouwbaarheid van specifiek bewijsmateriaal”, zei aanklager Todd Allison vrijdagavond. Een paar uur eerder had de officier van Justitie in Washington al aangegeven dat er geen direct bewijs is dat aanhangers van Trump politici gevangen wilden nemen of doden.

De exacte zin die wat Allison betreft uit de aanklacht geschrapt moet worden, luidt als volgt: „Er is sterk bewijs, onder meer bestaande uit de eigen woorden en acties van Chansley in het Capitool, dat het de bedoeling was van de relschoppers in het Capitool om verkozen politici te ontvoeren en vermoorden”.

Justitie beschouwt QAnon-sjamaan Chansley nog wel als verdachte en beschuldigt hem van „actieve deelname aan een opstand om de Amerikaanse regering omver te werpen.” Hij intimideerde vicepresident Mike Pence door een briefje op zijn bureau achter te laten met de tekst „het is een kwestie van tijd tot er gerechtigheid komt.”

Volgens de aanklagers is Chansley een vluchtgevaarlijke drugsgebruikers met vermoedelijk psychische problemen. Zo zou hij geloven dat hij een alien is en hier alleen maar op aarde is om op te stijgen naar een hoger bewustzijn. Chansley was tijdens de aanval op het Capitool gekleed in een bizonvel, had hoorns op en is getooid met grote opvallende tatoeages.

De advocaat van de Chansley ontkende donderdagavond tegenover CNN dat zijn cliënt gewelddadig was of door politieafzettingen is heengebroken. De man met de bizonhoorns hoopt dat president Trump hem gratie verleent.

‘FBI onderzoekt 37 personen in verband met dood politieagent’

De Amerikaanse federale politiedienst FBI heeft een onderzoek ingesteld naar 37 personen die mogelijk betrokken zijn bij de dood van politieman Brian Sicknick. Hij overleed afgelopen week, een dag na de bestorming van het Capitool. De agent raakte ernstig gewond nadat hij mogelijk was belaagd met een brandblusser, meldt The New York Times vrijdag op basis van een politierapport.

Naast Sicknick werden nog vier mensen bij de ongeregeldheden gedood, en raakten veertien agenten gewond. Ondertussen verstopten parlementsleden zich onder hun bureau voor de Trumpaanhangers, die door de vertrekkende president waren aangemoedigd om „te vechten”. Meer dan honderd personen zijn aangehouden, meldt persbureau Reuters. Het congres was die dag bijeen om de verkiezingsoverwinning van Joe Biden te bekrachtigen.

Vrijdag werd ook bekend dat verschillende ministeries, waaronder die van Justitie en Binnenlandse Veiligheid, een onderzoek laten uitvoeren naar het handelen van onder meer de FBI en het Pentagon (het Amerikaanse ministerie van Defensie). Gekeken wordt onder meer of de FBI de veiligheidsrisico’s voorafgaand aan de rellen goed in beeld had en die heeft gedeeld met andere belanghebbende instanties, meldt persbureau AP.

Ruim een week na de ongeregeldheden komen steeds meer details naar buiten over lacunes in de voorbereiding, coördinatie en reactie van de regering wat betreft de Capitool-bestorming. Zo stelt het Pentagon dat het de politie van het congresgebouw voorafgaand hulp heeft aangeboden, maar dat dit verzoek werd afgeslagen. Toen die bewuste dag bleek dat er wel degelijk een tekort was aan veiligheidstroepen, moest het ministerie van Defensie zich in allerijl naar het Capitool bewegen.

Daarnaast zouden bij de FBI in Virginia op 5 januari meerdere signalen zijn binnengekomen over naar Washington reizende extremisten, die daar geweld wilde plegen en „oorlog” wilde voeren, meldde The Washington Post eerder deze week. Die informatie zou diezelfde dag nog zijn gedeeld met collega’s in Washington.

‘Biden uit veiligheidsoverwegingen later naar Washington’

De generale repetitie voor de inauguratie van Joe Biden is uit veiligheidsoverwegingen met een dag uitgesteld. Dat meldt Politico op gezag van twee bronnen. De aanstaande president van de Verenigde Staten komt ook pas een dag later vanuit zijn huidige woonplaats Wilmington, Delaware naar Washington toe.

Het transitieteam van Biden heeft Lisa Monaco, die in zijn regering zal dienen als plaatsvervangend minister van Justitie, aangesteld als veiligheidsadviseur rondom de inauguratie. Eerder bleek al dat de FBI er serieus rekening mee houdt dat in aanloop naar Biden’s installatie opnieuw gewapende groepen Trumpaanhangers de straat opgaan. Niet alleen in de hoofdstad, maar in alle vijftig staten zouden acties worden voorbereid.

Mede daarom is rondom het Capitool een barricade opgeworpen met ruim 20.000 leden van de Nationale Garde. Daarmee is de Amerikaanse troepenmacht in de hoofdstad op het moment groter dan in Irak en Afghanistan.

‘Bestormers Capitool wilden politici ontvoeren en vermoorden’

De extremistische Trumpaanhangers die vorige week woensdag het Amerikaanse Capitool bestormden, hadden beleidsmakers daar willen „vangen en vermoorden”. Dat concluderen federale aanklagers in de tenlastelegging tegen relschopper Jacob Chansley, meldt persbureau Reuters vrijdag. Chansley was door zijn uitdossing een van de opvallendste personen tijdens de aanval op het Amerikaanse regeringscentrum; hij heeft grote tatoeages en droeg schmink, hoorns en een bizonvel.

Chansley heeft volgens de FBI op het bureau van vicepresident Mike Pence een handgeschreven bericht achtergelaten met de waarschuwing dat het „slechts een kwestie van tijd” zou zijn voor „gerechtigheid komt”. Dat briefje in combinatie met uitspraken en daden van Chansley in het Capitool vormen volgens justitie „sterk bewijs” dat „het de bedoeling van de relschoppers was om verkozen politici te ontvoeren en vermoorden”. Justitie houdt er daarnaast rekening mee dat Chansley in de war is en kampt met een drugsprobleem. „Hij gelooft dat hij een alien is en alleen maar hier op aarde is om op te stijgen naar een hoger bewustzijn.” Er zou een groot risico zijn dat hij probeert te vluchten.

De advocaat van de QAnon-sjamaan, zoals Chansley bekend is komen te staan, heeft tegen CNN gezegd dat zijn cliënt uit is op gratie van Donald Trump. Simpelweg omdat hij alleen maar deed wat de president hem opdroeg. „Mijn cliënt had dankzij Donald Trump voor het eerst het gevoel dat zijn stem gehoord werd. Dus toen de president die ochtend opriep om naar het Capitool te marcheren, heeft hij dat gedaan. Hij was daar op uitnodiging van onze president.”

Jacob Chansley wordt vrijdag voor het eerst voorgeleid in zijn thuisstaat Arizona. Hem wordt „actieve deelname aan een opstand om de Amerikaanse regering omver te werpen” ten laste gelegd.

Welkom in dit blog

Hier houdt NRC het laatste nieuws bij omtrent de machtswisseling in de Verenigde Staten en de nasleep van de bestorming van het Capitool.

Lees hier het vorige blog terug: Man met Confederatievlag in Capitool gearresteerd