Wat wil WhatsApp van je weten?

Als Elon Musk het zegt, dan moet het wel waar zijn. ‘Gebruik Signal’, twitterde de rijkste man ter wereld afgelopen week naar zijn 42 miljoen volgers. Aanleiding waren de nieuwe privacyvoorwaarden van WhatsApp, ’s werelds populairste chatprogramma.

Signal is een privacyvriendelijk alternatief voor WhatsApp. Het wordt gerund door een stichting die niets van haar gebruikers wil weten. Dit in tegenstelling tot Facebook, de eigenaar van WhatsApp.

Meteen na Musks tweet gebeurde iets vreemds: de koers van Signal Advance, Inc. schoot omhoog. Dat is een onbekend techfonds dat helemaal niets te maken heeft met de Signal chatapp, behalve dan de naam. De koers van vervijfvoudigde in één dag. Daar kan zelfs de bitcoin niet aan tippen.

Niet alleen beleggers zijn in de war, ook de ruim 2 miljard gebruikers van WhatsApp krabben zich achter de oren. Ze krijgen bij het starten van de app een verwarrende pop-up voorgeschoteld die de vraag oproept of je de dienst nog wel kunt gebruiken zonder data met Facebook te delen.

„Bedrijven kunnen door Facebook gehoste diensten gebruiken om hun WhatsApp-chats op te slaan en te beheren”, luidt de mededeling. Je kunt deze melding tot 8 februari negeren. „Na deze datum moet u deze nieuwe voorwaarden accepteren om WhatsApp te blijven gebruiken.” OK of weg ermee, dus.

Het is geen geheim dat Mark Zuckerberg liefst één grote chatfamilie wil maken van WhatsApp, Facebook Messenger en Instagram. In de EU en het VK is die route afgesneden; daar mag WhatsApp gegevens van gebruikers „niet delen met Facebook met als doel om producten of advertenties te verbeteren”, aldus een woordvoerder.

Er verandert niets aan de gebruiksvoorwaarden, sust WhatsApp na geschrokken berichtgeving en misverstanden alom. Waarom krijg je dan toch zo’n pop-up in je gezicht geslingerd? Als WhatsApp zijn gebruikers ergens met de neus op zou moeten drukken, dan is het de optie om tweefactor-authenticatie aan te zetten. Zo’n extra beveiligingsslag kost een minuutje en voorkomt dat je account makkelijk te kapen is

De pop-up van WhatsApp was bedoeld te verhelderen, maar roept juist argwaan op

Wat wil WhatsApp dan wel van je weten? Het doel van de pop-up is, licht het bedrijf alsnog toe, gebruikers te informeren over commerciële toepassingen. Facebook gaat een hostingdienst aanbieden waarmee bedrijven gesprekken kunnen opslaan die ze via WhatsApp met hun klanten voeren. Zo kan een webwinkel met wie je via WhatsApp communiceert, jouw gegevens inzetten om via Facebook te adverteren. Ook is er een koppeling met Facebook Shopping. Wie Facebook-winkels bezoekt via WhatsApp, deelt informatie met Facebook over producten die je bekijkt of koopt.

WhatsApp benadrukt dat het de inhoud van je berichten versleutelt. Dat wil niet zeggen dat er geen data verzameld worden. Kijk naar de nieuwe privacylabels van de App Store. In Apples downloadwinkel zijn softwareontwikkelaars – zeer tegen de zin van Facebook – verplicht om uit te leggen welke gegevens ze verzamelen. WhatsApp oogst data in negen categorieën. Ter vergelijking: Signal gebruikt maar één categorie.

Lees ook: Interview met Moxie Marlinspike, bedenker van het Signal-protocol

WhatsApp probeerde te verhelderen, maar roept juist argwaan op. Concurrenten als Telegram (25 miljoen extra gebruikers erbij in 72 uur) en Signal profiteren: in de downloadwinkels is Signal nu de populairste gratis app – de servers bezweken bijna onder de toestroom van nieuwe gebruikers.

Dat is een duidelijk signaal aan WhatsApp: wapperen met warrige gebruikersvoorwaarden is niet meer OK. Je loswurmen van WhatsApp lijkt misschien lastig, maar het overzetten van een app-groep van WhatsApp naar Signal is zo gepiept. Kwestie van een linkje sturen ‘in je voormalige chatapp’, grapt Signal. Als Elon het kan, kan het iedereen het.

Marc Hijink schrijft op deze plaats elke woensdag over technologie.