Winkeliers: ‘Het vet op de botten is er nu echt wel af’

Oskar Zwart verontschuldigt zich voor de „grote woorden” die hij gebruikt. Maar verlenging van de lockdown zou voor zijn schoenenzaken „best een dramatische ontwikkeling” zijn.

De eigenaar van twee zaken, in Gorinchem en Leerdam, kan rustig bellen op een normaliter drukke zaterdag: zijn ‘niet-essentiële’ winkels zijn gesloten. Het kabinet overweegt de lockdown, die begon op 15 december en die zou aflopen na 19 januari, te verlengen tot het einde van de maand of langer. Dit tot grote angst van de Nederlandse detailhandel.

Wat maken een paar weken extra sluiting uit? Véél, zegt Zwart (56). Zijn wintercollectie bestelde hij vlak voor de eerste coronagolf in maart vorig jaar. Een groot deel van de schoenen is niet verkocht, want de winkel was dicht tijdens de gewoonlijk drukke Kerstvakantie. „In januari kun je die nog met korting van 25 of 30 procent verkopen, maar vanaf februari moet er 50, 60 procent vanaf. Dat scheelt heel veel geld”.

En de winkel draait al „behoorlijk verlies” door de gedwongen sluiting, zegt hij. Online verkoop houdt de nering nog een beetje draaiende. Zwarts omzet ligt zo’n driekwart lager dan normaal. „Zonder extra overheidssteun zal verlenging van de lockdown de doodsteek zijn voor menig collega”, zegt Zwart. Waarmee hij niet wil zeggen dat dit voor hem zo zal zijn.

Winkelen op afspraak

Volgens Dave Quadvlieg van brancheorganisatie INRetail moet de overheid snel ingrijpen om „een veldslag” te voorkomen in de Nederlandse winkelstraat. INRetail, die onder meer mode-, schoenen- en sportwinkels vertegenwoordigt, lobbyt in Den Haag voor het toestaan van het afhalen van online bestelde producten. Ook zou winkelen op afspraak mogelijk moeten worden. En kleding-, schoenen- en sportzaken zouden extra steun moeten krijgen, vindt INRetail: zij zijn bijzonder afhankelijk van seizoensvoorraden die goeddeels onverkocht blijven. Het kabinet voerde in december compensatie in voor onverkochte voorraden. Afhankelijk van het omzetverlies kunnen winkeliers maximaal 20.160 euro krijgen, bovenop andere regelingen, zoals NOW (doorbetaling personeel), en TVL (tegemoetkoming vaste lasten). Maar de sector vindt de steun uit Den Haag veel te karig.

Jan Thiel, eigenaar van twee modewinkels in het centrum Den Bosch, noemt de steun „peanuts”. Hij loopt tegen „grote verliezen” aan, zegt hij aan de telefoon. Zijn omzetverlies sinds maart loopt richting de 6 ton. „Als de sluiting wordt verlengd zonder aanvullende steun, komen we nog dieper in de ellende”. De eerste lockdown leverde Thiel (66) al grote schade op, omdat hij het vooral moet hebben van toeristen en dagjesmensen. Zij meden, net als nu, het centrum van Den Bosch. „Het vet op de botten is er nu echt wel af”. Thiel maakt afspraken met leveranciers, verhuurders en met de Belastingdienst om de lasten tijdelijk te drukken. „Maar uiteindelijk zul je al je schulden moeten betalen”. Plannen om volgend jaar met pensioen te gaan, ziet Thiel in rook opgaan. „Ik zal zeker tot mijn zeventigste moeten doorwerken”.

Berg aan pakketjes

In de Amsterdamse Kinkerstraat, gewoonlijk een drukke winkelstraat, is op zaterdagmiddag goed het effect te zien van de lockdown. In de straat kun je – heel anders dan op normale zaterdagen – daadwerkelijk een beetje afstand houden. Bij boek-en cadeauwinkel Hoogstins, hangt een briefje op de dichte deur: „Beste bezorgers, wij zijn dicht maar wel aanwezig! Klop even hard aan!”. „Met liefde” bezorgt Hoogstins online of telefonische bestellingen, staat op de website van de zaak. „Maar mensen weten vaak niet hoe ontzettend veel tijd dit online winkelen voor ons kost”, zegt Eelke Hoogstins, de eigenaar, aan de telefoon. „We zijn voortdurend in de weer met een berg aan pakketjes.” Het personeel van Hoogstins bezorgt de pakketjes grotendeels zelf. Intussen blijven stapels agenda’s en scheurkalenders voor 2021 liggen. De normale omzet van Hoogstins aan agenda’s van medio december tot medio januari zou zo’n 25.000 euro zijn. „Nu heb ik geluk als het 2.000 euro is”. Wat betekent een langere lockdown? Hoogstins (66) heeft voldoende buffers opgebouwd, zegt hij. „Maar dit gaat wel ten koste van mijn pensioen”.

Om de hoek bij Hoogstins, aan de Ten Katestraat, komt Evy Blommaart (29) even voor zessen ’s avonds de winkel Blooming Interior uit, die ze twee jaar geleden met compagnon Wendy Prins opende. De goedgeluimde Blommaart laat zien dat alle producten zichtbaar in de etalage zijn uitgestald, met de prijs erbij. Met een QR-code kunnen klanten ze bestellen in de webshop. „Wij bezorgen zelf, met de fiets”.

Na de eerste lockdown verbeterde Blooming de webshop. „Dat maakt nu een verschil van dag en nacht”, zegt Blommaart. Ze heeft de indruk dat inwoners van Amsterdam-West „het ons als kleine ondernemers gunnen”. Natuurlijk, zegt ze, verkoopt Blooming minder dan anders, maar haar zaak is niet afhankelijk van seizoenscollecties. „Verlenging van de lockdown zou niet goed voor ons zijn, maar ik ga ervan uit dat wij het gewoon gaan redden”.

Correctie: In een eerdere versie van dit artikel stond dat de normale omzet van boek-en cadeauwinkel Hoogstins van medio december tot medio januari zo’n 25.000 euro zou zijn. Dit getal betreft echter niet om de totale omzet, maar slechts de omzet aan agenda’s. Dit is hierboven aangepast. Ook is toegevoegd dat het personeel van Hoogstins de pakketjes grotendeels zelf bezorgt.