‘Loekasjenko beraamde moorden op tegenstanders in buitenland’

De Wit-Russische geheime dienst KGB zou in opdracht van president Loekasjenko de afgelopen jaren verschillende moorden hebben beraamd op politieke tegenstanders in het buitenland. Dat onthulde de Brusselse nieuwssite EUobserver maandag op basis van een in 2012 afgeluisterd gesprek van voormalig KGB-chef Vadim Zajtsev. Hij spreekt daarin met twee leden van de Wit-Russische elite-eenheid ‘Alfa Groep’.

In het gesprek, daterend van april 2012, is te horen hoe Zajtsev plannen bespreekt voor zeker drie aanslagen op naar Duitsland uitgeweken oud-leden van het regime. Onder hen voormalig anticorruptiebaas Vjatsjelav Doedkin, oud-kolonel Vladimir Borodatsj en de voormalig gevangenisdirecteur en huidig oppositieactivist Oleg Alkajev. Voor de voorgenomen moorden – die nooit plaatsvonden - zou gebruik worden gemaakt van explosieven en gif.

Lees ook ‘Kritische journalist gedood door autobom’

Daarnaast zou de KGB al in 2012 een aanslag met explosieven hebben voorbereid op Pavel Sjeremet. De bekende Wit-Russische journalist kwam in 2016 om het leven door een autobom in het centrum van de Oekraïense hoofdstad Kiev. Sjeremet was vanwege zijn journalistieke onthullingen een doorn in het oog van de Wit-Russische autoriteiten. Ondanks veelvuldige beloftes van de Oekraïense overheid zijn de daders en opdrachtgever van de moord nooit gevonden.

„We plaatsen [een bom] en deze verdomde rat zal in verdomde stukken worden neergehaald - benen in de ene richting, armen in de andere richting”. En: „De president [Loekasjenko] wacht op deze operaties”, zo is Zajtsevs stem in de opname te horen. Volgens door EUobserver geraadpleegde forensische specialisten is de opname weliswaar slecht te verstaan, maar lijkt deze authentiek. Daarnaast kregen de journalisten een rapport in handen waaruit blijkt dat Sjeremet werd geschaduwd door de KGB.

Wie Zajtsevs gesprekspartners zijn, is volgens EUobserver moeilijk te achterhalen. Wel zou duidelijk zijn dat zij leden waren van de beruchte Zevende Afdeling van Alfa Groep, een clandestiene, door Zajtsev opgerichte taskforce om politieke vijanden te elimineren. Daartoe zou de Wit-Russische autocraat ruim één miljoen euro op een speciale bankrekening hebben gezet.

Zajtsev was van 2008 tot 2012 werkzaam bij de KGB, tegenwoordig is hij directeur van de Wit-Russische zender Cosmos TV. „Het feit dat [Loekasjenko’s] eigen spionagechef zo incompetent was dat hij zich liet afluisteren, is gezichtsverlies voor het regime”, concludeert EUobserver.

Belarusian People’s Tribunal

De spraakmakende opname is afkomstig van de Wit-Russische oud-militair en antiterrorisme-expert Igor Makar. Makar vluchtte naar Europa en is oprichter van het Belarusian People’s Tribunal, dat zich bezighoudt met het onderzoeken van misdaden door het Wit-Russische regime. Makar zegt de opname al in 2012 in handen te hebben gekregen en te hebben doorgespeeld aan een Amerikaanse diplomaat. Dit mede om zijn vriend Oleg Alkajev te beschermen, die KGB-doelwit zou zijn geweest en medeoprichter is van het ‘volkstribunaal’.

Makar zegt de opname te hebben gedeeld uit solidariteit met de Wit-Russische burgers die al maanden de straat op gaan tegen het regime. „Ik ben bereid mijn leven te riskeren zodat de Wit-Russische bevolking vrij kan zijn, om te helpen bij de vernietiging van Loekasjenko’s regime”, aldus Makar.