Verrassend wandelen door de ruigte rond Amsterdam

Zigzaggend over een modderpad, waarin ik tot mijn enkels wegzak. Water en land zijn in het veenweidegebied Middelpolder bij Amstelveen nauwelijks van elkaar te onderscheiden. Deze voormalige veenderij aan de zuidkant van Amsterdam, ingeklemd tussen Amstelveen en de Amstel, is een van de 15 rondwandelingen die Rutger Burgers bijeenbracht in de gids Wandelen in Groot Amsterdam.

Deze uitgave van Gegarandeerd Onregelmatig biedt, zoals de cover trots vermeldt, „80% zandpad-garantie!” Dit onnavolgbare wandelwoord moeten we ruim nemen, zeker als het gaat om het kleiige, zo oer-Hollandse polderland rondom Amsterdam. In het hart van de Middelpolder volg ik een naamloos laarzenpad dat in de richting loopt van een touwpont. Deze zet me over een tochtsloot ofwel wetering langs de Machineweg. Deze route over grasland, onverhard voetpad en modderweg is een van de zogenoemde Trage Tochten uit de gids.

Het traject begint bij parkeerterrein Campus Uilenstede of Sneltramhalte Uilenstede (lijn 5, 6) en loopt via de groene corridor van Kalfjeslaan in zuidelijke richting door struweel en rietvelden, om vervolgens in een wijde lus door de polder langs de Amstel verder te gaan. Op het jaagpad langs de rivier, die we twee kilometer volgen, knerpen de schelpen. Ook dit valt onder zandpad-garantie.

Zoveel ruigte

Het is verrassend zo pal onder Amsterdam zoveel ruigte aan te treffen met de skyline van de stad aldoor aan de horizon. Kijk, daar ligt de hoogbouw van de Zuidas, met als opvallendste markering de drie op elkaar gestapelde glazen driehoeken van Hotel Nhow, naast de reclamezuil van de RAI. En verderop, langs de A2, het witte, gebogen dak van de Johan Cruyff ArenA als een ruimteschip. Van de 15 tochten zijn er vier stadse wandelingen, zoals door Sloterdijk, Watergraafsmeer en rondom de RAI. Juist dat contrast tussen grootstedelijke hoogbouw tegen de hemel en het onverharde weidepad onder je voeten maakt het wandelen langs de stadsrand tot een belevenis.

Het contrast tussen grootstedelijke hoogbouw tegen de hemel en het onverharde weidepad onder je voeten maakt het wandelen langs de stadsrand tot een belevenis

Wat Burgers ‘Groot Amsterdam’ noemt, getuigt van een royaal gebaar: hij neemt de wandelaar mee naar duin en zee bij Castricum, Wijk aan Zee, Edam, Naarden Vesting, Bussum en Vogelenzang. Dichterbij de stad kiest hij voor Het Twiske, Osdorp en Halfweg. Een andere Trage Tocht is die van Ilpendam door Varkensland en Polder Noordmeer naar Broek in Waterland. Hier lopen we over de bodem van een binnenzee die -4 meter NAP ligt, drooggemalen in 1865. Ja, zoiets willen we weten.

De gids is, zoals alle uitgaven van Gegarandeerd Onregelmatig, voorbeeldig vormgegeven met veel illustraties, inleidende teksten die de route typeren, kaarten, QR-code en vervolgens wetenswaardigheden over wat we onderweg tegenkomen en tot slot de nauwgezette routebeschrijving zelf. De informatie is een interessante mengeling van historische en hedendaagse kennis, geografische en stedenbouwkundige bijzonderheden, feiten over bomen, vogels, vlinders en planten.

Liefde voor de stad

Opvallend is dat de gids gemaakt lijkt voor lente en zomer, want de genoemde vogelsoorten komen hier in het broedseizoen voor. Maar ga vooral ook op pad in herfst of winter, dan is het nóg boeiender door de natuur te struinen met storm, regen, kale bomen – en wintergasten als de smient, een eendensoort uit het hoge noorden. Je waant je in Siberië.

Auteur en routemaker Burgers woont in Amsterdam. Zijn liefde voor de stad en nabije omgeving is groot. Het is zonder meer bewonderenswaardig hoeveel afwisseling hij in de routes weet te brengen en vooral hoe hij, langs de rafelrand van de stad, zoveel „groene gangen” weet te vinden en die tot een verrassend wandelnetwerk aan elkaar knoopt.

Burgers oordeelt niet. De ontsierende, protserige villa’s aan de oever van de Amstel, met zelfs ergens fitnesstoestellen in een soort glazen kooi, laat hij onbenoemd. Hij wil de wandelaar én lezer vooral deelgenoot maken van het mooie buitengebied rondom Amsterdam.