‘Zonder levering op krediet komt alles tot stilstand’

Als een café dit voorjaar weer open zou mogen, dan moet op krediet aankopen van een nieuwe voorraad bierfusten en frisdrank geen probleem zijn. Als het althans aan de Nederlandse overheid en kredietverzekeraars ligt. De drie grootste kredietverzekeraars, Atradius, Coface en Euler Hermes, zijn namelijk akkoord gegaan met een verlenging van de overheidsgarantie op kredietverzekeringen tot en met 30 juni 2021, maakte het Verbond van Verzekeraars maandag bekend. De drie verzekeraars zijn goed voor 95 procent van de markt.

Een kredietverzekering beschermt leveranciers, zoals een brouwerij of een frisdrankbottelarij, tegen het risico dat een afnemer niet betaalt – omdat die bijvoorbeeld na levering van de dranken maar voor betaling van de rekening failliet is gegaan. Deze verzekeringen worden gezien als belangrijke smeerolie van de Nederlandse economie. Volgens het ministerie van Financiën wordt door de verzekeringen zo’n 200 miljard euro aan handel van Nederlandse bedrijven mogelijk gemaakt.

De garantstelling op kredietverzekeringen is onderdeel van het pakket aan maatregelen van de Nederlandse overheid om bedrijven tijdens de coronacrisis te ondersteunen. Het idee is dat de kredietverzekeraars door de ‘herverzekering’ van de overheid hun dekking niet terugschroeven, waardoor het voor bedrijven mogelijk blijft om ‘op krediet’ bestellingen te leveren.

„Als je als bedrijf iets verkoopt, moet de afnemer de tijd krijgen om die spullen te verwerken en door te verkopen”, legt Tom Kaars Sijpesteijn uit, directeur van een van de kredietverzekeraars Atradius Nederland. „Als een afnemer direct bij de bestelling moet betalen, dan komt alles tot stilstand. Zeker nu veel bedrijven door corona hun financiële reserves hebben moeten opeten.”

Lees ook: De ondernemer wil allesbehalve stoppen met z’n bedrijf, maar soms is dat wel beter

Verlies voor kredietverzekeraars

De garantstelling, die ook in veel andere Europese landen werd opgetuigd, kwam er afgelopen voorjaar op initiatief van de kredietverzekeraars zelf. Bij de verlenging zijn de voorwaarden hetzelfde gebleven. De overheid staat voor 90 procent garant voor de eerste 12 miljard euro aan schade. De premies die de verzekeraars van hun klanten krijgen, gaan in ruil voor de garantieregeling naar de overheid. De kredietverzekeraars houden 10 procent eigen risico en krijgen een vergoeding voor de uitvoering.

Omdat tot nu toe weinig bedrijven kopje onder zijn gegaan, heeft de garantieregeling in 2020 per saldo ‘winst’ opgeleverd voor de Nederlandse overheid en verlies voor de kredietverzekeraars. Kaars Sijpesteijn: „De financiën van verzekeraars in stand houden was nooit het doel. Het doel was om bedrijven, die puur door Covid in de problemen zijn geraakt, weer sneller uit de crisis te helpen. Dat is uiteindelijk goed voor onze klanten, en dus ook voor ons.”

Volgens Kaars Sijpesteijn was deze zomer het effect van de regeling al te zien, toen door het lage aantal besmettingen de lockdownmaatregelen werden versoepeld. „De situatie was voor heel veel afnemers dit voorjaar erg onzeker. In normale tijden is dat een reden voor ons om die dekkingen voor die afnemers te verlagen.” Door de staatsgarantie bleven de dekkingen even hoog als voor de coronacrisis. Dat zorgde volgens de Atradius-directeur ervoor dat de Nederlandse economie deze zomer snel weer op gang kon komen. Als voorbeeld haalt hij een vrachtwagenfabrikant aan. „Die had drie maanden stilgelegen. Die achterstand in omzet konden ze niet helemaal meer inhalen, maar omdat we de dekking in stand hadden gehouden kregen ze bij heropening wel weer snel alle onderdelen geleverd. Hierdoor hebben ze een deel wel ingelopen.”

De komende maanden worden volgens Kaars Sijpesteijn spannend. Atradius voorziet alsnog een stijging van het aantal faillissementen, al werd dat ook voorspeld voor 2020. „We voorzien sowieso meer faillissementen, omdat bedrijven in stand zijn gehouden die al voor Covid niet meer levensvatbaar waren. Banken gaan dat op basis van hun cijfers over 2020 zien, waardoor nieuwe financiering moeilijk wordt.

Lees ook: Economen waarschuwen: door staatssteun kunnen ‘besmettelijke’ zombiebedrijven ontstaan

„En daarnaast zie je normaal dat als een economie krimpt, de faillissementen toenemen. Nu niet, door de ruime overheidsregelingen. Maar die gaan wel in juni aflopen. De grote vraag is wat er daarna gaat gebeuren. Wat doet het vaccin? De tweede golf? Gaan we nu alsnog het aantal faillissementen zien, zoals we dat in het verleden altijd zagen bij krimp? Of gaat de economie heel snel aantrekken?”

Kaars Sijpesteijn waarschuwt dat als dat laatste scenario waarheid wordt, bedrijven nog niet veilig zijn. „Vaak als mensen denken dat het weer goed gaat en ze hard groeien, is dat juist een risicovol moment. Je moet immers aan je leveranciers bewijzen dat die groei stabiel genoeg is om alle benodigde spullen op krediet te kunnen bestellen. Je ziet hierdoor vaak aan het begin van groeiperiodes veel faillissementen ontstaan. Dus ook als het positieve scenario uitkomt, betekent dat niet dat bedrijven het automatisch makkelijk krijgen.”