Dit is de beste pop, jazz en world van 2020

Recht tegenover het spreekgestoelte van de Nieuwe Kerk toverde de Ierse band Lankum uit traditionele liedjes een misantropische, hypnotiserende, bijna gewijde pracht die diepe sporen achterliet in geest en hart. Veel concerten waren er niet in 2020, maar de kans dat iets deze intensiteit zou hebben overtroffen is heel, heel klein.

Live in Seattle kwam in juni als welkom alternatief voor concerten, en werd een krachtige herinnering aan de maand later plots overleden frontman Riley Gale. Wat overblijft is precies het onvergeeflijk harde thrashmetalmonument dat 2020 nodig had.

Het grootste metalbeest op aarde is in bloedvorm bij de epische terugkeer naar live-registratie met symfonieorkest.

The Homesick bleek met spannende ritmerock een voorprogramma van de pandemie.

Een vuurtje, een ukelele, en een groep Mexicaanse vrouwen die door merg en been tegen vrouwengeweld zingen.

Met haar filmische, zwoele artpop zou het een beloftevol jaar worden voor Eefje de Visser. Toen corona resoluut een streep haalde door tournees veerde ze terug met een concertfilm vanuit haar Gentse loft. Maar ook was onvergetelijk hoe ze, in de schemer op een verlaten Lowlands-terrein, een surrealistisch roesgevoel creëerde.

Naast corona stak dit jaar de Black Lives Matter-beweging zijn vuist hoog op in de muziek. De – opzettelijk – ongrijpbare Britse formatie Sault laat het geluid van de diepgevoelde zwarte strijd horen en maakt nog bewuster.

Fraai gevangen mistdromen en een ludiek coronaproof soloconcert in een bouwput dat een even ongemakkelijke als schitterend pure ervaring was toen livemuziek aan banden lag.

Popdiva verraste met een lockdownparel van uitgeklede indiepop.

Vrolijk stemmende comeback van een verlichte rapprins.

De twee nieuwe albums van Sault, een gezelschap uit Engeland, waren precies de goede soundtrack voor dit jaar: intiem en toch opruiend. Hun muziek is als een demonstratie in je huiskamer. Met een brede greep uit de zwarte muziekgeschiedenis – van gospel tot vrouwentrio ESG – in speelse composities, wordt bewustwording gevierd.

De Noorse Ane Brun maakte dit jaar twee albums: After the Great Storm klinkt opgewekt, How Beauty Holds the Hand of Sorrow melancholisch. Op Great Storm is ze een kroelende dance-diva.

Gorillaz smeedt op Song Machine een opwekkend geheel uit gevarieerde gastbijdragen en eigen gebliep.

Huilerige Bright Eyes brengt zachtmoedig georkestreerde luisterliedjes op tiende album.

Saults tweede album in een jaar was opnieuw een gelukkige ontmoeting.

Superlatieven schoten tekort voor het intense concert van de band van zangeres Adrianne Lenker. In een wolk van feedback zong ze over dromen en leugens bij de laatste gelegenheid voordat samenkomsten als deze luchtspiegelingen uit het verleden leken. Na de afgebroken tournee maakte Lenker in afzondering het intieme, prachtige album Songs.

Bridgers was overal nadat het concertcircuit was platgelegd. Van een online-tournee door alle kamers van haar huis tot optredens in Minecraft en bij The Late Show with Stephen Colbert, zong ze de uitdagende songs van een album dat naar de sterren reikt.

Traag, woordrijk en verslavend album van His Bobness, terug als 79-jarig baken van creativiteit.

Briljant album van het Dokkumer indietrio dat ondanks de afgelaste wereldtournee internationaal scoorde met driedubbel gelaagde muziek.

Franklin James Fisher is een moderne soulzanger op een missie, omringd door constructief lawaai.

Een zeldzaam prachtig album over trots, emotionele uitputting, en hoop, vol opzwepende drums, historische protestleuzen en intense verheffende mantra’s, dat met diepe grooves, funk, soul, gospel, spoken word, dub en rock, de lange geschiedenis van zwarte muziek en strijd vangt in een zinderend, collageachtig album dat de actualiteit subliem onderstreepte maar tegelijk volledig ontsteeg.

Winne en zijn vele gasten excelleerden op deze muzikaal en inhoudelijk rijke en veelzijdige ode van de Nederlandse hiphopscene aan liefde, eenheid, ambitie en veerkracht.

Het label Griselda blééf maar toptracks en albums uitbrengen. Hofleveranciers van harde, ongefilterd rauwe rap in 2020.

Stijlvolle, superieur gedoseerde, intense en betoverende live-vertolking van ijzersterk album Shabrang.

Voortdurend variatie, spanning, dynamiek en urgentie op, vooruit, nóg een meesterwerk van Sault in 2020.

Toegegeven, op papier klinkt het nergens naar: Nederlandstalige (!) blackmetal waarin behalve naargeestig gitaargeraas óók strijkorkesten (!), kerkkoren (!) en klaroengeschal (!) galmen. En toch krijgt het Gelderse tovenaarsduo Fluisteraars het voor elkaar. Op hun bezwerende meesterwerk Bloem smelten ze alle onmogelijke ingrediënten samen tot pikzwarte magie, verpakt in een klaproos.

Op hun vijfde album trakteert de Californische screamoband Touché Amore op verlichtende decibellen en catharis per schreeuwende meter.

Prachtig onderkoelde, dromerige en broeierige indie. Dankzij corona inclusief pyjama- en Witte Huis-livestreams.

Hypnotiserende shoegazers speelden Amsterdam én zichzelf in trance met werk van het voortreffelijke album Deceiver.

Supersympathieke Britse grindcorepioniers laten je oren piepen en zijn politieker dan ooit.

Het beruchte label Griselda Records uit Buffalo stond, tot het jaar 2020 aanbrak, voornamelijk bekend om de op de jaren 90 geïnspireerde boombap. Dit jaar brak vooral Conway door dat stigma heen. Op zijn beste album From King To A GOD komt hij met bredere en betere beats, betere lyrics en vernuftigere flows.

Sa-Roc betovert met krachtige woorden en illustreert een voor velen herkenbare wereld. In alle hectiek van 2020 is zij de kalme godin van de hiphop.

Killer Mike en El-P dropten het album dat 2020 nodig had.

Dit krijg je als je de meest consistente rapper en producer van het afgelopen decennium bij elkaar zet.

Drie maanden na Stickmatic deed Sticks het nog eens. En nóg beter.

Op zijn meest toegankelijke album zingt Yves Tumor sensueel als Prince tegen een achtergrond van bibberende hypnotiserende gitaarlijnen uit psychedelische rock (Medicine Burn, Dream Palette), gelikte funk-baslijnen (Asteroid Blues) of triphop-invloeden (Folie Imposee). Tumor weet zijn demonen te vervlechten met lekkere gitaarrifs, optimistisch hoorngeschal en verleidelijke (gast)zang tot een aangenaam blurry trip.

De meditatieve houseproducties van de mysterieuze Japanse producer Shinichi Atobe zijn minimalistisch en melancholisch, maar op dit album kruipt hij uit zijn schulp. Compleet bedwelmend.

Prachtige collage van zwarte muziek met een boodschap van hoop en kracht.

De Venezolaanse sopraan kiest voor jubelende experimentele poptracks als statement van levensvreugd.

Vloeiende en intrigerende elektronische luistermuziek waarin licht is gevangen in schitterende belletjes.

Mysterieuze Britse band vangt 2020 in vijfsterrenmix van jazz, funk, hiphop, afrobeat. Alles wat groovet is er te horen met messcherp sociaal commentaar. En dan had hier ook net zo makkelijk hun tweede album van dit jaar, Untitled (Rise), kunnen staan. Ongekende kwaliteit.

Unieke combinatie van grootheden in Afrikaanse en Cubaanse jazz op 3 maart in Utrecht. Ook een beetje omdat het een van de laatste reguliere concerten was, randje handenschudtijdperk.

Album van een van de uitvinders van de afrobeat. Tony Allen overleed op 30 april.

De heetste soulband van dit moment.

Mix van minimalistisch klassiek, jazz en beats.

Onvoorstelbare vondst op eigen bodem. Een tapeje in een oude doos blijkt een schat met topopnamen van de Nederlandse tournee die de grote Amerikaanse tenorsaxofonist Sonny Rollins met bassist Ruud Jacobs en drummer Han Bennink in 1967 maakte. Een kraakhelder klinkende energiebom van een fantastisch gelegenheidstrio.

Herinterpretatie van het jaar. Jonge talenten uit de hedendaagse Britse jazz en soul maakten nieuwe nummers van jazzklassiekers van muzikanten als Wayne Shorter en Herbie Hancock uit de befaamde Blue Note-catalogus. Hip, verfrissend en inventief hoe een jonge generatie ermee aan de haal gaat.

Regelrechte voltreffer van jazzgitarist Pat Metheny. Hoog vliegt hij boven zijn Amerika. Van aards gewoel naar licht verteerbaar, met mooie versnellingen en hypnotiserende ontladingen.

Belangrijke moderne jazzcat mengt het lelijke met het mooie, in tijden van protest en erkenning.

Uitzonderlijke finale van een groot jazzpianist die met geniale solo- en trioconcerten de jazz naar een hoger plan bracht.