Het theaterstuk dat de critici van NRC het hoogst waardeerden in 2020 is Weg met Eddy Bellegueule: „energiek”, „gelaagd”, „overdonderend”, „intiem”, „een onvergelijkbare theaterervaring”. De genres die de meer nog dan de andere last hadden van de crisis, waren cabaret en musical. Het aanbod was in beide gevallen te klein voor een volwaardige top 5.
TREND THEATER
Lees Francine van der Wiel over 2020: Ondanks alles een goed jaar voor theater
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2020/12/data65651605-7a0c24.jpg)
LIJSTJES
Theater
Ron Rijghard
-
Weg met Eddy Bellegueule – Toneelschuur Producties/ Eline Arbo
Een gelaagde, swingende voorstelling die nog altijd navibreert vanwege de visuele vondsten, de muzikale omlijsting en het hartverscheurende verhaal van een jongen die opgroeit in een hardvochtig milieu. Bovendien heerlijk los en energiek gespeeld door vier voortreffelijke, jonge acteurs.
-
De Nijl is in Caïro aangekomen – Cie De Koe
Grandioze mix van comedy en levensbeschouwelijke treurigheid. Bezonken gedachten over het ongemak van de ouderdom en de weemoed van de gewezen artiest worden door Willem de Wolf en Peter Van den Eede verpakt als variététheater. Smullen.
-
Every Brilliant Thing – Het Nationale Theater/ Erik Whien
Theatrale spijkerbom van menselijke veerkracht, liefde en troost. Daarmee niet alleen in de vorm, maar ook in emotioneel opzicht ideaal coronatheater.
-
Een leven lang seks – Sanne Schuhmacher/ Wieke ten Cate/ Bellevue Lunchtheater
Op poëtische, liefdevolle wijze worden de seksuele ervaringen van een man in al zijn levensfases doorgenomen. Verrukkelijk lichtvoetig en inzichtelijk theater.
-
Laura H. – Toneelgroep Oostpool/ Nina Spijkers
Inventieve boekbewerking legt knap focus bij meerduidige sociaal-psychologische aspecten van de keuzes van een jonge vrouw die vertrekt naar het IS-kalifaat.
Theater
Sander Janssens
-
De zaak Shell – Frascati Producties, De Nwe Tijd
Door verschillende perspectieven aan het woord te laten, tonen Anoek Nuyens en Rebekka de Wit de complexiteit van de klimaatcrisis. Ze presenteren de verwevenheid van belangen en behoeftes als een pleidooi om samen de verantwoordelijkheid te omarmen. Een belangrijke voorstelling die, ook door het fenomenale spel, raakt in hart en hoofd. Ook vanaf sept 2021.
-
Niet de vaders – Minoux, Eelco Smits
Op lichtvoetige wijze bevragen Minou Bosua en Eelco Smits elkaar over opvoeden en opgevoed worden. Resultaat is een zeer ontroerend, kwetsbaar onderzoek naar afhankelijkheid en aanhankelijkheid. Ook in 2021.
-
Weg met Eddy Bellegueule – Toneelschuur Producties, Eline Arbo
Een overdonderende, compassievolle theaterervaring over ontworstelen aan een verstikkend milieu. Ook in 2021:
-
Het dier, het dier en het beestje – Theater Artemis, Jetse Batelaan
Vervreemdend maar hartverscheurend muziektheater over een kind dat net even anders is. Ook in 2021.
-
3 miljoen voetstappen naar Sicilië – Nhung Dam, Koos Terpstra
IJzersterke solo waarin Nhung Dam zich verzoent met haar eigen tekortkomingen. Ook in 2021.
Theater
Elisabeth Oosterling
-
Weg met Eddy Bellegueule – Toneelschuur Producties
Regisseur Eline Arbo vertaalt de jeugd van Eddy Belleguele op indrukwekkende wijze naar het toneel. Gespeeld door drie acteurs zien we hoe hij opgroeit in een arme arbeiderswijk, een verschrikkelijke omgeving voor de jonge homo. Door de muziek en het intieme toneelbeeld heeft het verhaal grote impact.
-
Before/After (registratie) – NITE
Door corona ging Before/After online in première: de voorstellingsregistratie maakt indruk. De visueel krachtige performance speelt knap met de (on)betrouwbaarheid van herinneringen. Hopelijk spoedig live!
-
Voyagers – Marjolijn van Heemstra en Pynarello
Door ruimtesondes te volgen, zoomt Van Heemstra poëtisch in op onze omgang met planeet Aarde.
-
God is een moeder – Toneelgroep Oostpool en Adelheid+Zina
Een ontroerend-intieme performance over moeders, religie en homoseksualiteit.
-
Dangerous Liaisons – Bos Theaterproducties
Nina Spijkers maakte een kleurrijke bewerking met fijne acteurs en tekst.
Theater
Marijn Lems
-
Weg met Eddy Bellegueule – Eline Arbo / Toneelschuur Producties
Het is het perfecte samenspel van alle artistieke elementen dat deze romanbewerking tot het massaal bejubelde hoogtepunt van het afgelopen theaterjaar maakt. De fantasierijke, beeldende regie van regisseur Eline Arbo, de perfect op elkaar ingespeelde cast en de virtuoze arrangementen van Thijs van Vuure zorgen samen voor een onvergelijkbare theaterervaring.
-
Niet de vaders – Minoux & Eelco Smits
In een ontwapenende dialoog pellen Eelco Smits en Minou Bosua de lagen van hun gedeelde en onorthodoxe ouderschap af, bijgestaan door een speciaal samengesteld ‘homomannenkoor’.
-
Patroon – Ludwig Bindervoet / URLAND / De Nieuwe Oost
Ludwig Bindervoet schittert in eindeloos boeiend totaaltheater over vaders en zoons.
-
Pain Against Fear – Permanent Destruction/ Theater Utrecht
Door de sobere vorm het meest persoonlijke deel in de succesvolle muziektheatertrilogie van Naomi Velissariou.
-
Spuug – Charli Chung / Jibbe Willems / Toneelgroep Oostpool
In deze coronaproof videoparel brengt actrice Jade Olieberg een kwetsbare ode aan fysieke intimiteit.
Dans
Francine van der Wiel
-
Standby – Nederlands Dans Theater
De inventie blijft stromen in deze overrompelende camera-choreografie waarmee Paul Lightfoot in juli de dansers uit hun standbystatus wekte. Scherp afgebakende lichtvlakken herinneren nog aan de beperkingen van de lockdown, maar het toneel is een speeltuin waarin de geweldige, bevrijde dansers een catalogus van Lightfoots grillige, flitsende en aardse danstaal demonstreren.
-
Tanz – Florentina Holzinger
Dit bloedstollende amalgaam van ballet, circus, porno en griezelkomedie beziet kritisch de positie en politiek van het vrouwenlichaam in de dans.
-
Stuk – 155/ Maas theater & dans
Bespiegelingen van ongepolijste breakers over de coronacrisis, vermomd als heerlijk jongensgeklooi.
-
Pas/Parts van William Forsythe – Het Nationale Ballet
Ballet als genre ten dode opgeschreven? Niet als je het idioom zó grondig kent en inventief benut.
-
Revisor – Crystal Pite/ Jonathon Young
Met Pites haarscherpe, fysieke ‘playback’ op Youngs tekstbewerking van het meesterlijke toneelstuk van Gogol was Revisor op 11 maart een waardige afsluiting van het ‘oude normaal’ in het danstheater.
Musical
Elisabeth Oosterling
-
Tina – Stage Entertainment
Nyassa Alberta is de gedroomde hoofdrolspeler in deze wervelende musical. Ze heeft ervaring, speelde de rol ook al in Duitsland. In het verhaal worden de duistere momenten uit het leven van Tina Turner niet geschuwd. Toch overheerst het licht met choreografieën die van de bühne spetteren.
-
Goodbye Norma Jeane – De Theater BV
Deze musical is opvallend ingetogen. De rustig opgebouwde voorstelling is een zoektocht naar de vrouw achter Marilyn Monroe (sterke rol van Brigitte Heitzer) met prachtige composities.
-
Hello, Dolly! – Theateralliantie en MediaLane
Simone Kleinsma is het sprankelende middelpunt van dit musicalspektakel.
-
4-5 Het aanbod te klein in dit gemankeerde theaterseizoen voor een hele top-5.
Jeugdtheater
Marijn Lems
-
Quake – Casper Vandeputte/ DOX/ Theater Utrecht
Op meesterlijke wijze weet regisseur Casper Vandeputte in Quake historische processen in een persoonlijke context te plaatsen. In een opzwepende mix van dans en teksttheater traceert hij hoe generationele trauma’s als slavernij, oorlog en kolonisatie doorwerken in het heden, en hoe we alleen door het verleden te confronteren kunnen groeien.
-
Het dier, het dier en het beestje – Jetse Batelaan/ Theater Artemis
In het altijd verrassende oeuvre van Jetse Batelaan is Het dier, het dier en het beestje wederom een voltreffer: een absurdistische musical over onpeilbaar verdriet.
-
GOD? – Timothy de Gilde/ Theater Sonnevanck / Toneelgroep Oostpool
De intelligente, empathische tekst van Magne van den Berg tilt deze trailervoorstelling tot grote hoogten.
-
Mijn moeder is een diva – Paul Knieriem/ De Toneelmakerij
Fantasierijke en sterk ontroerende jeugdvoorstelling over een claustrofobische moeder-dochterrelatie.
Wegens corona geen nummer 5.
Cabaret
Ron Rijghard
-
Stefano Keizers: Sorry Baby
Radicaal theaterexperiment waarbij Stefano Keizers de verwachtingen van het publiek op zijn kop zet. Keizers biedt geen houvast en heeft lak aan conventies en esthetische gevoeligheid. Weergaloze kunst over het maken van kunst.
-
Waardenberg en De Jong
Met een parade van topnummers uit hun oeuvre toont het duo Waardenberg en De Jong hoe tijdloos hun fysieke vorm van theatermaken is.
-
Geen nummers 3 t/m 5.Het was dit jaar ongemakkelijk stil in de cabarethuizen.
- Foto’s:
- Paul Lightfoot (Standby – Nederlands Dans Theater)
- Julian Maiwald (Quake – Casper Vandeputte/ DOX/ Theater Utrecht)
- Sanne Peper (Weg met Eddy Bellegueule – Toneelschuur Producties/ Eline Arbo)
- Manuel Harlan (Tina – Stage Entertainment)
- Bram Petraeus (Sorry Baby – Stefano Keizers)