Geen nieuws uit Jemen, de oorlog gaat gewoon door

Toch nog maar even Jemen. Niet omdat er zo veel is gebeurd, u heeft niets gemist, maar juist omdat er eigenlijk niets is gebeurd. Niets gebeurd wil zeggen dat de oorlog gewoon voortduurt en dat de ergste humanitaire crisis in de wereld gewoon aanhoudt. Dat is het probleem van ontbrekende ontwikkelingen – geen acute hongersnood in Jemen, maar alleen een dreigende, om maar wat te noemen. Nieuws elders krijgt voorrang. En dan zakt zo’n oorlog achter de einder. Jemen? Oorlog?

Ook niks nieuws: op haar laatste benen heeft de Amerikaanse regering nog snel de levering van lucht-grond munitie, waaronder lasergeleide bommen, aan Saoedi-Arabië goedgekeurd; voor een half miljard dollar. Ik kan zo gauw niet bedenken waar de Saoediërs die anders gaan gebruiken dan in Jemen. In 2019 verkocht Washington de Saoediërs ook al voor 1,5 miljard dollar van die slimme bommen, van een eerder model. Het State Department bezorgt de vergunning voor de nieuwe levering vóór 20 januari bij wapenfabrikant Raytheon, zo meldde het persbureau Bloomberg vorige week. Dan kan president Biden namelijk straks geen roet in het eten gooien.

Biden heeft gezegd dat hij een eind wil maken aan de gezellige wapenleverancier-klantrelatie van president Trump met Saoedi-Arabië die de oorlog onderhoudt. „Ik zou [..] een eind maken aan de verkoop van materieel aan de Saoediërs waar ze naar binnen gaan en kinderen vermoorden, en onschuldige mensen vermoorden”, zei Biden in een debat. Niet zo lekker geformuleerd, maar wel duidelijk. Hij heeft sindsdien geen teken gegeven dat hij bijvoorbeeld alsnog wél die munitie van Raytheon zou willen leveren (hoewel zijn keuze als minister van Defensie, generaal bd Lloyd Austin, lid van de raad van bestuur van Raytheon is).

Ik weet natuurlijk ook wel dat een president liever niet wil worden afgerekend op de woorden die hij als kandidaat in het vuur van het debat heeft uitgeroepen. Maar het Congres wil ook allang een eind maken aan de Amerikaanse wapensteun voor de Saoedische oorlog in Jemen, dus er gaat heus wel wat veranderen. En er blijven genoeg andere Midden-Oosterse landen over die graag flink Amerikaanse wapens willen afnemen. Raytheon is trouwens volgens Bloomberg van plan munitie voor Saoedi-Arabië buiten de VS te gaan produceren.

Overal wapens, nergens de wil tot een compromis

Oké, geen Amerikaanse wapens meer voor de oorlog (maar natuurlijk wel Britse, want Brexit, dus elke cent inkomsten telt, en Franse), is het dan klaar? Helaas: nee. De Saoedische kroonprins lanceerde de oorlog in maart 2015, samen met een aantal inmiddels opgestapte bondgenoten, om de Houthirebellen weer uit de macht te verdrijven die zij in 2014 grepen. De officiële Jemenitische regering die met Saoedische hulp naar Sana’a zou worden teruggebracht maar nog steeds in Riad zetelt, heeft elk gezag bij de Jemenitische burgers verloren. Met Iraanse hulp en beter militair coördinatievermogen dan de tegenstanders hebben de Houthi’s hun greep in Jemen versterkt. Waar de Houthi’s niet zitten, zijn andere gewapende groepen opgestaan of hebben hun macht vergroot, waaronder Al-Qaeda en Islamitische Staat. Overal wapens en geweld, nergens wil tot een compromis.

Lees ook: Onze bijdrage aan de oorlog in Jemen

Eerder deze maand constateerde de Groep van Eminente Experts die zich namens de VN-Mensenrechtenraad met de oorlog bemoeit: „Voor de burgers in Jemen is er eenvoudig geen veilige plaats om aan de vernietigende kracht van de oorlog te ontsnappen.”

Carolien Roelants is Midden-Oostenexpert en scheidt op deze plaats elke week de feiten van de hypes.