Brieven 12/12/2020

Trampoline

Zet kerk in stichting

Aan de Josephkerk te Alkmaar hangt de advertentie van een makelaar. Wat zit mij dwars? Makelaars en projectontwikkelaars horen niet bij kerken. Kerken zijn bij elkaar gespaard en betaald door gelovigen, aangespoord door het kerkbestuur, de bouwpastoor, de dominee, de rabbijn of imam. Het is gemeenschapsgeld. In het Noordhollands Dagblad van 5 oktober werd in een interview al de noodklok geluid: „De verbouwing die zich nauwelijks een decennium geleden afspeelde kostte 2,5 miljoen euro [...] Daar droegen nota bene veel parochianen financieel aan bij […] Dan kan worden gesproken van kapitaalvernietiging”.

Ook de veelzeggende kop Bierpomp en trampoline in de kerk van het artikel in de NRC van 3 december stemt niet hoopvol: „Waar buurlanden doorgaans voorzichtig zijn met sloop en herbestemming van kerken, meestal beperkt tot enkele honderden, is Nederland driftig aan het verbouwen geslagen”. Het kan anders. Toen de Verenigde Spaarbanken naar de markt werden gebracht, werd het spaargeld van de spaarders ondergebracht in gemeenschapsfondsen, de huidige VSB-fondsen. Wat is er tegen om in de kerkenvisies waar gemeenten nu druk mee doende zijn alle kerken die „vrijkomen” onder te brengen in een stichting met een non-profit doelstelling? Verenig in deze stichting de betrokken kerkgenootschappen, gemeenten en woningcorporaties: organisaties die het lokale gemeenschapsbelang voor ogen hebben. Er is op het terrein van wonen, welzijn en zorg genoeg te ondernemen. En alle historische monumentale kerkgebouwen staan in het centrum, op toplocaties.

Brexit (1)

Marktmacht

Herman Lelieveldt legt in Door Brexit hebben de Britten nu al een beter voedselbeleid (9/12) de vinger pijnlijk goed op de zere plekken van het Europees landbouwbeleid, maar daarna wordt het artikel helaas utopisch en – vergeef me – naïef. In Nederland probeert de regering al jaren tevergeefs de industrie te bewegen tot minder suikerhoudende, vette en zoute voedingsmiddelen. Blijkbaar is dwang via regelgeving, in EU-verband uiteraard, onontkoombaar. Voorts zal ook het Verenigd Koninkrijk zich na de Brexit niet kunnen onttrekken aan de (markt)macht van de voedingsmultinationals. Tot slot hebben wij alleen in EU-verband gewicht om bij onderhandelingen over handelsverdragen chloorkippen en andere ongewenste items buiten de deur te houden. Ik betwijfel of dat het Verenigd Koninkrijk gaat lukken.

Brexit (2)

Voedselstandaard

Dat de huidige regering van het Verenigd Koninkrijk vooruitstrevend zou zijn, zoals Herman Lelieveldt stelt in Door de Brexit hebben de Britten nu al een beter voedselbeleid (9/12), lijkt mij helaas een conclusie die vrij kort door de bocht is. Een groot gedeelte van deze ‘nieuwe’ maatregelen hadden ze ook binnen de EU kunnen invoeren. Bijvoorbeeld een frisdrank- en snoeptaks die al jaren wordt toegepast in Scandinavië. EU-regelgeving staat invoer daarvan niet in de weg.

Ook wordt er over hogere voedselstandaarden gesproken, terwijl, als je kijkt naar wat er nu daadwerkelijk gebeurt, het lijkt alsof de Britse regering alles op alles zet om een race to the bottom alvast te beginnen. Ook hebben ze wetten aangenomen om de voedselstandaarden voorlopig juist niet vast te leggen, wat in sterk contrast staat met wat in het artikel staat.

Elk land binnen de EU kan nu zelf groenere productiestandaarden invoeren. De EU zal zelf ook hard aan het werk moeten om een groener beleid in te gaan voeren.

Vaccinaties

Straks niet klagen

Babette Rump stelt in Ontwijk niet langer het gesprek over vaccinatieplicht (10/12) dat het coronavaccin cruciaal is voor onze exitstrategie en we vaccinatie niet op zijn beloop mogen laten. Mee eens. Al die principiële weigeraars vanwege levensbeschouwing, graancirkeladepten en Lange Frans-fans mogen van mij de prik afwijzen, maar dan niet gaan klagen als je straks ergens niet in mag. Festival bezoeken? Alleen mét prikpas. Op zaterdag door de koopgoot in Rotterdam? Verboden zonder vaccinatiebewijs. Ik ben jong en heb geen last van het virus – zal best, maar vaccineren doe je niet alleen voor jezelf maar ook voor de ander. „Net als bij de lockdown geldt ook voor het vaccin: alleen samen krijgen we corona klein”, stelde Rump.

„Maar de bijwerkingen dan?”, vroeg een vriend. „Hoeveel pillen heb je in je leven al geslikt?”, vroeg ik. Hij zweeg veelzeggend. „Alle bijsluiters gelezen?” „Natuurlijk niet, dan ga je een wisse dood tegemoet”, zei hij. „Door dat virus misschien ook”, zei ik. „Evenals vroeger door tbc, pokken, tyfus, mazelen enzovoort, maar dáár zijn intussen gelukkig vaccinaties tegen.”

Cultuur

Humboldt en critici

Het Humboldt Forum in Berlijn: verzoening of provocatie? (10/12) is een mooi verslag van de reacties op het gebouw, symboliek en collecties van het nieuwe Humboldt Forum in Berlijn. De tegenstelling tussen het gebouw en de geest van zijn naamgever wordt genoemd, maar is te interessant om onderbelicht te blijven. Want waar critici het gebouw en objecten koppelen aan voormalig Duits kolonialisme, benadrukte Alexander von Humboldt in zijn werken juist de negatieve effecten van menselijk ingrijpen op natuur en volken. Als een van de eerste wetenschappers publiceerde hij over hoe alles met elkaar samenhing: het kolonialisme, economie, klimaat en biodiversiteit. Hij ageerde tegen slavernij en inspireerde zijn vriend Simon Bolivar tot de onafhankelijkheidsstrijd. En waar het gebouw symbool moet staan voor Pruisische macht, ontvluchtte Humboldt juist Berlijn naar het destijds vijandige Parijs, omdat hij Pruisen wetenschappelijk armoedig vond – dit tot frustratie van zijn broer Wilhelm von Humboldt, die onder andere minister van Onderwijs in Pruisen was. Dus is er een uitgelezen mogelijkheid voor het Humboldt Forum de tegenstelling tussen gebouw en naamgever(s) te benadrukken, om zo tentoonstellingen over thema’s als de koloniale geschiedenis, slavernij, klimaat, biodiversiteit, economie en de macht van Pruisen nog meer kracht bij te zetten.

Correcties & aanvullingen

Hoogendorp

In de rubriek Van de straat (Het Blad, 5/12, p. 81) is een fout gemaakt in de foto-onderschriften. Wieger Hoogendorp is niet de man die derde van links staat op de onderste rij, hij is de derde van links op de bovenste rij.