De vrachtwagen rijdt straks op restjes uit het restaurant

In Amsterdam verrijst vanaf maandag Nederlands eerste bio-lng-installatie. Dat maakte afvalbedrijf Renewi donderdag bekend. Bio-lng is een schone brandstof voor vrachtwagens en schepen, die wordt gemaakt van organisch afval.

De bio-lng-fabriek is een project van Renewi, het Nederlandse bedrijf Nordsol (technologie) en energieconcern Shell. De fabriek wordt gebouwd op het terrein van Renewi in het Westelijk Havengebied in Amsterdam, en kan naar verwachting medio 2021 de eerste brandstof leveren.

Bio-lng is een variant op vloeibaar gemaakt aardgas (liquid natural gas). Bio-lng is niet fossiel: de grondstof is biogas uit plantaardige afvalstoffen. Dat kan bijvoorbeeld mest of rioolslib zijn, maar in dit geval gaat het met name om etensresten uit de regio rond Amsterdam. „Dit is de eerste best serieuze stap om lokaal van biogas lng te maken”, zegt hoofd organics Klaas van den Berg van Renewi.

Met het project van Nordsol, Renewi en Shell lijkt de productie van bio-lng in Nederland, jaren later dan voorzien, toch voorzichtig van de grond te komen. De fabriek in de Amsterdamse haven gaat jaarlijks 3,4 miljoen kilo produceren – al is dat nog slechts een kleine fractie van de totale behoefte aan brandstoffen voor vrachtwagens in Nederland.

Over de ontwikkeling van biogas of groen gas in Nederland waren de verwachtingen in het vorig decennium hooggespannen. De Routekaart Hernieuwbaar Gas schetste in 2014 dat Nederland nu jaarlijks 1,2 miljard kubieke meter groen gas zou produceren. Groen gas bestaat uit methaan, net als aardgas. Het kan onder meer gebruikt worden om huizen te verwarmen, elektriciteit op te wekken en bio-lng van te maken.

De productie van groen gas is echter sterk achtergebleven bij die plannen: er wordt dit jaar 180 miljoen kubieke meter gemaakt, aldus platform Groen Gas Nederland.

Moeizame productie

Ook de productie van bio-lng verliep tot nog toe moeizaam. Vijf jaar geleden bouwde brandstofleverancier Rolande een fabriek voor 1,5 miljoen kilo bio-lng bij afvalverwerker Attero in Wijster (Drenthe).

Lees dit artikel uit 2017 over de belofte van bio-lng: Schoon biogas is perfect voor trucks

Maar die fabriek bestaat niet meer, vertelt manager infrastructuur Bouk van den Dungen van Rolande. „We hebben er technieken getest, maar het was nooit de bedoeling om het product op de markt te brengen.” De maximale productie is nooit gehaald, en opschaling bleef uit. „Er was te weinig marktvraag”, zegt Van den Dungen.

In 2019 werd in Nederland nog nauwelijks bio-lng geleverd. Wel neemt de vraag toe, zegt Van den Dungen. Er zijn in de Benelux nu enkele tientallen tankstations die lng leveren, de meeste van Rolande en Shell. Rolande verkoopt daar al bio-lng: er wordt 20 procent bijgemengd bij fossiele lng, waarmee de brandstof niet duurder is dan diesel.

Het bedrijf haalt die bio-lng uit Zweden en Noorwegen. „Overheidsbeleid”, verklaart Van den Dungen: de subsidies zijn in Scandinavië hoger. „Maar onze voorkeur gaat ernaar uit om het nationaal te gaan produceren.” In Nederland doet het ministerie van Economische Zaken en Klimaat op dit moment onderzoek naar uitbreiding van de subsidie voor de productie van bio-lng.

Volgens Van den Berg wordt de nieuwe Amsterdamse fabriek, die „richting de 10 miljoen euro” kost, alleen gesteund met een kleine innovatiesubsidie. Shell gaat de bio-lng langjarig afnemen, voor enkele afnemers die bereid zijn meer te betalen voor CO₂-vrije brandstof.

Renewi maakt in het Westelijk Havengebied al biogas. Die wordt nu gebruikt om elektriciteit op te wekken; de restwarmte wordt ingevoerd op het stadswarmtenet. Als de bio-lng-fabriek af is, wordt voortaan 40 procent van het biogas omgezet in bio-lng. Die keuze maakt het afvalbedrijf uit financiële overwegingen, zegt Van den Berg. „De subsidie op groene stroom uit biogas loopt af. In het komende decennium is dit deels de manier waarop wij biogas gaan verwaarden.”

Op de Amsterdamse bio-lng-productie kunnen vrachtwagens jaarlijks 13 miljoen kilometer rijden. Dat is een fractie van de behoefte aan brandstof van het Nederlandse vrachtwagenpark, dat jaarlijks 10 miljard kilometer rijdt.

De voedselresten waarvan Renewi biogas maakt, zijn met name supermarktproducten die niet meer houdbaar zijn en etensafval van restaurants en andere bedrijven. Het bedrijf denkt dat het meer biogas kan produceren als ook meer keukenafval in de regio Amsterdam gescheiden zou worden.

Volgens Van den Berg is de meest logische manier om de productie van bio-lng in Nederland op te schalen echter niet via heel grote installaties, maar een groot aantal kleinere. „Biogas wordt altijd heel lokaal gemaakt. Je bouwt niet een plant die twintig keer zo groot is, maar bij de bron van het afval zet je zo’n installatie neer.”