:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2020/11/data64555188-71973a.jpg)
De tweede golf hakt er flink in bij de beveiligers op Schiphol. In zes weken tijd, van 1 oktober tot 16 november, werden 65 beveiligers positief getest op corona. Dat meldt een woordvoerder van Schiphol desgevraagd. In de periode 12 maart tot 1 oktober ging het om dertig werknemers. Op Schiphol werken 5.000 beveiligers, bij vijf bedrijven. Zij melden hun ziektecijfers aan Schiphol.
Veel werknemers op Schiphol – in totaal werken er circa 68.000 mensen, bij 800 bedrijven – lopen een verhoogd risico op besmetting met corona. Ze werken dicht bij elkaar en op de luchthaven komen veel mensen samen. Afstand houden is vaak geen optie.
Vakbond FNV vraagt al langer aandacht voor de werkomstandigheden op Schiphol. Volgens Joost van Doesburg, campagneleider Schiphol van FNV, is de bescherming van werknemers bij schoonmaak, beveiliging en afhandeling onvoldoende. Van Doesburg: „Niets gaat vanzelf, we moeten knokken voor elke verbetering.”
Eerder botste de FNV al met Schiphol over het aantal van dertig besmettingen tussen 12 maart en 1 oktober. Op basis van meldingen van leden gelooft de FNV dat cijfer niet. Uit een deze week voltooide enquête onder 485 FNV-leden op Schiphol blijkt dat 30 procent van de leden het gevoel heeft dat ze veilig kunnen werken, 35 procent heeft dat niet en 30 procent ‘soms wel, soms niet’.
Twee werknemers zeggen in NRC dat hun werkgevers, het grootste beveiligingsbedrijf en het op een na grootste afhandelingsbedrijf, besmettingen verzwijgen. De werknemer van I-SEC doet dat anoniem. De naam is bij de redactie bekend.
Afhandelingsbedrijven werken voor luchtvaartmaatschappijen, beveiligingsbedrijven hebben een contract met Schiphol als opdrachtgever. Hoe zit het met de rol van de luchthaven? „Schiphol voelt zich absoluut verantwoordelijk voor de omgang met corona binnen de bedrijven die op Schiphol actief zijn”, zegt een woordvoerder.
„We vinden het heel belangrijk dat mensen in een veilige omgeving kunnen werken. Daar hoort bij dat mensen het moeten melden als ze ziek zijn. Anders breng je collega’s en anderen in gevaar. De bedrijven vertellen ons dat zij zich aan de RIVM-richtlijnen houden. We hebben geen reden om daaraan te twijfelen.”
Jill Leysner, afhandelaar Aviapartner: ‘De leiding verzwijgt hoeveel werknemers ziek zijn’
‘Ik werk al dertien jaar bij Aviapartner, sinds eind vorig jaar als flight dispatcher bij de afdeling Operations. Ik zorg ervoor dat een vliegtuig zo snel mogelijk kan ‘omdraaien’, dus dat alles gebeurt wat nodig is tussen aankomst en vertrek. We werken in teams. Bij de afhandeling van een vliegtuig stuur ik de voorman aan die zijn team de bagage laat lossen en laden, en degene die met een team de passagiers laat instappen. Van april tot juli was er geen werk, toen zat ik thuis. Sinds juli zijn er weer een paar luchtvaartmaatschappijen actief waar Aviapartner voor werkt.
„Half oktober werd ik ziek. Op zondag 18 oktober heb ik me laten testen. Ik heb mijn leidinggevende en directe collega’s meteen geïnformeerd. De supervisors werken niet in het weekend. Ze waren er achteraf niet blij mee dat ik mijn collega’s had geïnformeerd. Dat hadden ze zelf willen doen. Ik kende op dat moment nog niet de uitslag, op dinsdag 20 oktober hoorde ik dat ik corona had.
„Achteraf bleek dat mijn supervisor, van de afdeling Operations, mijn besmetting wel heeft gemeld aan de collega-supervisor van de afdeling Passage, maar die heeft het niet gemeld aan de mensen die daar werken. Terwijl je juist bij de gate veel contact hebt met collega’s en passagiers.
„De leidinggevenden verzwijgen hoeveel werknemers ziek zijn. Corona is een soort van taboe. Ze zijn vooral bang voor paniek. Volgens mij ontstaat juist paniek als je als bedrijf dingen voor je houdt. We hebben het recht om te weten wie positief getest zijn, privacy of niet. Wees er transparant over, dat is veel beter.
„Dat er tussen maart en oktober maar dertig mensen besmet waren bij de beveiligingsbedrijven, geloof ik niet. Ik denk dat er gesjoemeld wordt met de cijfers. Wij werken op Schiphol bijna allemaal langer dan vijftien minuten dicht bij elkaar, we lopen een verhoogd risico. De procedure voor zieke werknemers staat zwart op wit, maar ze houden zich er niet aan. Werknemers die misschien corona hebben, worden niet naar huis gestuurd, maar moeten zelf hun quarantaine opeisen. Dat vind ik kwalijk. Het is een lopend vuurtje dat niet wordt geblust.”
Reactie Pieter Van den Nieuwenhuizen, directeur Aviapartner Nederland
„Als iemand zich ziek meldt met corona, vragen wij diegene toestemming om de collega’s waar hij of zij de laatste weken mee heeft gewerkt, te informeren. We gaan dat niet breed over het bedrijf communiceren. Er is bij ons geen zwijgcultuur, we willen open en eerlijk communiceren.”
Beveiliger, beveiligingsbedrijf I-SEC: ‘Als mensen ziek worden, wordt dat in de doofpot gestopt’
‘Ik ben al negentien jaar beveiliger en werk acht jaar op Schiphol, bij het buitenteam van I-SEC, met ongeveer tachtig collega’s. Wij zijn verantwoordelijk voor de beveiliging van de overgang van landside naar airside, het gebied achter de douane. Met 1.700 van de in totaal 5.000 beveiligers op Schiphol is I-SEC de grootste van de vijf beveiligingsbedrijven. Veel van mijn collega’s werken binnen bij de vertrekfilters, waar ze passagiers en cabinebagage controleren.
„Ik vind dat de directie niet goed omgaat met de coronacrisis. Ik heb alles over voor dit bedrijf, maar ben er klaar mee. We moeten veilig en gezond kunnen blijven werken, en dat gaat nu niet. Ik weet van twee collega’s dat ze op de intensive care hebben gelegen. De directie doet alsof alles prima gaat, maar dat is alleen een mooi omhulsel. We mogen niet praten over corona. Als mensen ziek worden, wordt dat in de doofpot gestopt.
„Op zondag 1 november hoorde ik dat ik corona had. Ik heb meteen gebeld naar mijn direct leidinggevende. Die zei: wij bellen je collega’s wel. Van een collega wist ik dat ze dit bij haar ook hadden gezegd, en dat het niet was gebeurd. Dus heb ik zelf mijn collega’s geïnformeerd. Achteraf bleek dat ik op mijn laatste werkdag waarschijnlijk twee collega’s heb besmet. Ik zit nog steeds thuis, ik voel me nog niet fit genoeg om te werken.
„Hoezo mag ik mijn collega’s niet vertellen of ik positief getest ben of niet? Ik vind het mijn morele plicht om mijn collega’s te informeren. I-SEC zegt: we mogen geen namen noemen van werknemers die ziek zijn. Sinds half oktober zijn mondkapjes en handschoenen permanent verplicht op het werk, dat vind ik goed. Maar het is heel raar dat de teststraat op Schiphol zo snel weer is gesloten. We hebben een petitie bij de Tweede Kamer ingediend voor een teststraat voor Schiphol-personeel. Er is nog niets gebeurd.
„Schiphol moet meer verantwoordelijkheid nemen. I-SEC luistert naar de grote baas Schiphol. Bij de laatste aanbesteding heeft I-SEC het goed gedaan en daarom is het nu de grootste. Die positie willen ze behouden en ze zijn bang voor hun reputatie. Alles moet op rolletjes lopen, het moet er voor de buitenwereld perfect uitzien. Desnoods ten koste van de werknemers.”
Reactie Mart Vergouwen, directeur I-SEC Nederland
„Er is een dunne scheidslijn tussen doofpot en privacy. De namen van zieke werknemers mogen wij niet bekendmaken. Wel zoeken we uit met wie diegene heeft gewerkt, en die mensen worden individueel geïnformeerd. We willen eerlijk en duidelijk communiceren. Ik kan me niet voorstellen dat een leidinggevende heeft gezegd dat een zieke werknemer zijn of haar collega’s niet mocht informeren.”