De ziekenhuizen liggen vol, maar Trump heeft interesse in het virus verloren

Op het hoogtepunt van de eerste coronagolf, eind maart, stelde president Trump dat zijn regering „een heel goede klus” zou klaren als ze het aantal Amerikaanse Covid-doden onder de 100.000 hield. Het zullen er, als Trump over precies twee maanden het Witte Huis verlaat, ruim drie keer zoveel blijken. Donderdag passeerde het officiële Amerikaanse dodental de kwart miljoen en er komen er dagelijks bijna tweeduizend bij.

In alle vijftig staten (minus Hawaï) klimmen de besmettingscurves momenteel en deze derde golf wordt heel anders aangepakt dan de eerste. Eind maart verlengde Trump, onder druk van gezondheidsexperts nog de landelijke lockdownmaatregelen met een extra maand. Vanaf mei legde hij het besluit om te heropenen bij de staten. Acht maanden en een stembusnederlaag verder heeft de president alle aandacht voor epidemiebestrijding verloren.

Zo zou hij sinds „zeker vijf maanden” geen coronabriefings meer bijwonen, citeerde The Washington Post zondag een anonieme regeringsfunctionaris. Het leiden van deze wekelijkse vergadering laat hij over aan vicepresident Mike Pence. Via hem verzet Trump zich nog wel tegen pleidooien van zijn belangrijkste infectieziektenexperts Deborah Birx en Anthony Fauci, die horecabezoek willen inperken en een nationale mondkapjesplicht bepleiten.

Scholen dicht, mondkapjes op

Hoewel het virus veel wijder verspreid door het land toeslaat en in totaal veel meer mensen in het ziekenhuis liggen (79.000) dan in het voorjaar of in de zomer, zal er onder Trump geen nieuwe lockdown komen. Het feit dat de verkiezingscampagne voorbij is, maakt geen verschil, zo liet hij vorige week vrijdag blijken tijdens een persconferentie over het coronavaccin van Pfizer. „Lockdowns kosten levens en veroorzaken een hoop problemen”, stelde hij, waarna hij onder meer economische malaise, depressies en drugs- en alcoholgebruik als bijwerkingen opsomde. „Dus deze regering gaat onder geen enkel beding opnieuw over tot een lockdown.”

In afwachting van het aantreden van Joe Biden, op 20 januari, die een federale aanpak wil entameren, is het daarmee aan lagere autoriteiten als gouverneurs en burgemeesters om zo nodig maatregelen te treffen. Democraten treden daarbij gemiddeld strenger op, door bijvoorbeeld horeca weer (deels) te sluiten. Of door, zoals woensdag in New York, scholen weer dicht te gooien. Maar ook bestuurders van Trumps eigen Republikeinse Partij komen in actie nu hun zorgstelsels de toestroom van coronapatiënten amper nog aankunnen.

Lees ook dit artikel over de transitie: een lang en onvoorspelbaar machtsvaccuüm

Deze maand kondigden bijvoorbeeld gouverneurs van conservatieve brandhaardstaten North Dakota, Utah en Iowa een mondkapjesplicht af. De laatste deed dit tandenknarsend, nadat ze in de zomer mondkapjes nog ridiculiseerde als een niet te handhaven ‘feel good’-maatregel. Woensdag, bij de bekendmaking van haar besluit, stelde ze: „Niemand wil dit doen. Ik wil dit ook niet doen.”

Verplegers wanhoop nabij

Vooral voor de zorgwerkers in de overbelaste ziekenhuizen is dit gezwalk tussen ontkennen en aanpakken gekmakend. Via sociale media delen ze berichten hoe ze na weer een dubbele dienst vol stervende patiënten ’s avonds naar huis rijden en rijen zien staan voor de kroegen. Of hoe mensen blijven ontkennen dat het coronavirus hen zo ziek maakt, terwijl ze al op de intensive-careafdeling liggen. Het was volgens de president immers ‘maar een griepje’.

Over zulke patiënten in ontkenning deelde Jodi Doering, een IC-verpleegster uit het plattelandsgehucht Woonsocket in South Dakota, op haar vrije zondagavond een veelgelezen draadje op Twitter. „Er zijn er die naar je schreeuwen dat ze een magisch medicijn willen en dat Joe Biden de VS te gronde gaat richten. En dat terwijl ze aan 100 procent beademing liggen. Ze zeggen dat er een andere reden moet zijn dat ze zo ziek zijn. Ze schelden je uit en vragen je waarom je al dat ‘spul’ draagt, want ze hebben geen Covid want dat is niet echt. Ja, dit gebeurt echt. En ik kan niet ophouden aan ze te denken. Deze mensen denken echt dat het hen niet overkomt. En ze stoppen pas naar je te schreeuwen als ze geïntubeerd worden. Het is als een verdomde horrorfilm die nooit ophoudt. […] Je gaat gewoon terug en doet het allemaal opnieuw.”