Strijd tussen de puinhopen van de bokswereld – om de toekomst van de sport

Alsof er tegen een bokszak wordt geslagen, hard maar zonder kans op knock-out. Zo voelt Boris van der Vorst zijn strijd tegen de in crisis verkerende wereldboksfederatie AIBA. De preses van de Nederlandse boksbond NBB wil de augiasstal uitmesten, maar moet dan wel tot voorzitter worden gekozen. Of de vervuilers hem die ruimte geven, is zeer de vraag.

Van der Vorst (48) is een van de zeven kandidaten over wie tijdens een (virtueel) congres in december wordt gestemd. In tegenstelling tot Van der Vorst, wiens internationale ervaring beperkt is tot het leiden van de breedtesportcommissie bij de Europese bond EUBC, hebben vier van zijn concurrenten een verleden als bestuurder binnen AIBA, wat mogelijk als voordelig uitgelegd kan worden. Voor Van der Vorst spreekt dat hij onbelast is. Het maakt hem geschikt om orde op zaken te stellen. En dat is dringend gewenst.

Want het is bestuurlijk en financieel een puinhoop binnen AIBA. Al jaren, met als dieptepunt de verkiezing van de Oezbeekse zakenman Gafur Rachimov tot voorzitter in november 2018. Dat gebeurde tegen de wens van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) vanwege diens vermeende criminele achtergrond. Rachimov wordt door de Verenigde Staten gezien als een spil in de internationale heroïnehandel en staat als ongewenst persoon op de Special Designated National List. Onder grote druk van het IOC maar zeer tegen zijn zin, trad de Oezbeek in juli 2019 af als AIBA-voorzitter.

Financieel wanbeheer

Voor Rachimov werd AIBA geleid door Wu Ching-kuo, de Taiwanees die wegens financieel wanbeheer en ‘boekhoudkundige onregelmatigheden’ moest aftreden. Wu was mede verantwoordelijk voor een schuld van zo’n 20 miljoen euro bij AIBA. En onder zijn bewind werden na de Spelen van Rio de Janeiro (2016) 36 scheidsrechters geschorst wegens manipulatie van uitslagen.

Wat bezielt de zakenman Van der Vorst – oprichter en directeur van de fysiotherapieorganisatie FysioHolland – zich in die chaos te willen onderdompelen? Zijn liefde voor de bokssport, zegt hij, maar vooral om boksers weer perspectief te bieden. Boksen dreigt van de Spelen te worden geweerd. Hij zou het onverteerbaar vinden als hardwerkende, onschuldige sporters de dupe worden van bestuurlijk onvermogen.

Een andere reden is zijn wantrouwen in een aantal tegenkandidaten, met name degenen die nog actief zijn binnen AIBA. „Als de bond in die handen blijft, gaan we terug naar de verkeerde situatie en barre tijden tegemoet. Dat wil ik voorkomen. Ik wil naderhand mezelf niet verwijten er te hebben bijgestaan en dat alles ons is overkomen. Het klinkt wat idealistisch, maar ik wil de sport redden.”

Zal ook moeten, want het IOC eist harde garanties van AIBA om in genade te worden aangenomen. Voorlopig is AIBA zijn olympische erkenning afgenomen, wat inhoudt dat de wereldboksbond niet het toernooi op de Spelen van volgend jaar in Tokio mag organiseren. Daarvoor is een taskforce van het IOC verantwoordelijk. En als AIBA niet voldoet aan alle voorwaarden voor goed bestuur en financieel beheer bestaat er een gerede kans dat boksen helemaal van de Olympische Spelen verdwijnt. Een vooruitzicht waar Van der Vorst van gruwelt.

IOC eist harder ingrijpen

Voorlopig lijkt er van verbetering geen sprake, want de voorstellen tot aanpassing van de statuten, waarover op het congres in december ook wordt gestemd, kunnen bepaald niet de goedkeuring van het IOC wegdragen. Die gaan niet ver genoeg. Een simpel voorbeeld: leden van de ethische commissie kunnen nog steeds worden benoemd door de voorzitter of door de executive board. De belangenverstrengeling is daarmee niet weggenomen, een euvel waar AIBA al jaren onder lijdt.

Van der Vorst wil voorkomen dat de gewijzigde statuten worden aangenomen. En als hij wordt gekozen, belooft de Nederlander binnen drie maanden een nieuw congres uit te schrijven om de statuten alsnog op orde te brengen. „Want die oude cultuur moet keihard doorbroken worden”, zegt Van der Vorst.

Het rapport waarop het IOC zijn sancties baseert, heeft Van der Vorst in vier talen laten vertalen, zodat alle leden het kunnen lezen. „Zodat ze snappen dat continuering van het huidige leiderschap vanuit IOC-perspectief geen optie is. Er wordt nieuwe bewustwording verlangd. Leden moeten niet dezelfde fout maken als in 2018 toen Rachimov werd gekozen, want er staat veel op het spel. Ik wil juist een frisse boodschap uitdragen.”

Lees ook: Olympische schorsing dreigt voor internationale boksbond

Dat wordt een zware klus, want de concurrentie van zes kandidaten is geducht. De Rus Umar Kremlev, Anas Al-Otaiba uit de Verenigde Arabische Emiraten, Suleyman Mikayilov uit Azerbeidzjan en de Marokkaan Mohamed Moustahsane, de huidige interim-voorzitter, maken of hebben deel uitgemaakt van de machtige executive board. Zij zijn bekend binnen AIBA en hebben een achterban, al is de vraag hoe groot die nog is. Hun grote nadeel: zij hebben gediend onder Rachimov en zullen bij verkiezing door het IOC mogelijk als besmet worden gezien.

Achterstallige contributie

Resteren Domingo Solano uit de Dominicaanse Republiek en de Duitser van Palestijnse afkomst Ramie Al-Masri. Die laatste is als West-Europeaan mogelijk een stemmenkaper voor Van der Vorst.

Hoewel de kandidaatstelling pas donderdag officieel is verklaard, voerden de mannen al volop campagne. En niet altijd zuiver, als de berichten kloppen. De invloedrijke Kremlev, secretaris-generaal van de Russische boksbond, schijnt diverse landen te dreigen met Russische handelssancties als zij niet hun steun garanderen.

De Dominicaanse Republiek wilde van zeven landen, waaronder Suriname en Sint Maarten, de achterstallige contributie betalen om Solano van die stemmen te verzekeren. Dat is niet gelukt, want die zeven behoren tot de 57 van 200 landen die hun fee niet hebben betaald en in december niet stemgerechtigd zijn.

Die betalingsproblemen werken ook in Van der Vorsts nadeel. Hem was steun toegezegd van Nieuw-Zeeland en Aruba, twee landen waarvan ook het stemrecht is onthouden. Dat heeft vrijwel zeker te maken met Servische huisbankier API Bank, waarnaar AIBA is overgestapt nadat de Zwitserse bank Cantonale Vaudoise uit risico-overwegingen het account van AIBA had afgesloten. API Bank is gekoppeld aan de Russische Agrosoyuz-bank, dat in de Verenigde Staten op een sanctielijst staat vanwege contacten met Noord-Korea rond massavernietigingswapens. Juist die connectie belemmert vaak het betalingsverkeer via API Bank. Veel landen krijgen hun geld simpelweg niet overgemaakt.

Het IOC heeft de internationale boksbond al de organisatie van het olympische bokstoernooi afgenomen

Mocht Van der Vorst worden gekozen, dan wacht hem a hell of a job. Daar is-ie zich terdege van bewust. Hij hoopt te winnen op basis van zuiverheid, want de kernpunten van zijn campagne zijn in belangrijke mate gebaseerd op het IOC-rapport. Van der Vorst wil AIBA simpelweg beschaafd besturen op basis van fatsoenlijke statuten. En AIBA moet weer professioneel geleid worden.

Aandachtspunt wordt ook de integriteit van de sport. Bokspartijen moeten tot faire uitslagen leiden, vindt hij. En er komt een financieel plan om de schulden te vereffenen. Volgens Van der Vorst is die schuldenlast minder rampzalig dan het lijkt. Die 20 miljoen is naar zijn zeggen geen volledige harde schuld; er zitten ook garanties aan investeerders bij. Dat is een gevolg van de mislukte poging om profsporters te integreren in het olympische programma. Over die garanties wil hij opnieuw onderhandelen.

Kernvraag is of Van der Vorst minimaal 72 stemmen – de helft plus één – weet te verzamelen. Hij zegt nu een basis van zo’n 35 tot 40 toegezegde stemmen te hebben. Maar is dat toereikend om uit te groeien tot een meerderheid aan landen die wil afrekenen met het verleden?