Stacey Abrams deed het meeste werk voor Joe Biden in Georgia

Als Joe Biden de staat Georgia ook na de hertelling gewonnen blijkt te hebben, dan heeft hij dat te danken aan Stacey Abrams.

Abrams is de vrouw die in 2018 internationaal de aandacht trok toen ze, als eerste zwarte vrouw, in Georgia campagne voerde voor het gouverneurschap. Ze verloor destijds nipt van de witte Republikein Brian Kemp, de op een na hoogste bestuurder van Georgia. Die vond het geen probleem dat hij in die functie ook de leiding had over verkiezingen waaraan hij zelf meedeed.

Maar de verkiezingen werden een schandaal. Kiezers stonden uren in de rij in de stromende regen. Uitgerekend in twee zwarte districten waren er te weinig stemmachines, of werkten machines niet omdat de stroomkabels ontbraken. Eerder had Kemp stembureaus gesloten, tienduizenden kiezers van registratielijsten geschrapt, het registreren pal voor de verkiezingen opgeschort en strenge wetten ingevoerd voor identificatie. Alleen al de regel die voorschreef dat handtekeningen volstrekt identiek moesten zijn, maakte dat 53.000 registratiekaarten ongeldig werden verklaard, waarvan 70 procent van Afro-Amerikanen.

„In een beschaafd land”, speechte Stacey Abrams met verstikte stem toen duidelijk werd dat ze zou verliezen, „moet het raderwerk van de democratie werken voor iedereen. Altijd, niet alleen op bepaalde plekken en op een bepaalde dag”.

In de running voor topfunctie

Abrams, een indrukwekkende verschijning met een kenmerkend spleetje tussen de voortanden, legde zich neer bij de uitslag, maar weigerde haar verlies officieel toe te geven. Pas toen sprak Kemp van „een schande voor de democratie”.

Lees ook:De week waarin de democratie terugvocht

‘Georgia 2018’ zette voter suppression, de Republikeinse heimelijke praktijk van het smoren van Democratische stemmen, in het volle licht. Haar verlies en haar protest daartegen, maakte Abrams tot een ster in de Democratische partij, en een steen des aanstoots voor Republikeinen. Nu in Georgia een handmatige hertelling plaatsvindt en Trump en de Republikeinen de overwinning van Biden aanvechten, wijzen rechtse commentatoren ter verdediging daarvan naar Abrams. Was het niet een Democrate die als eerste weigerde verlies toe te geven?

Stacey Abrams belandde op Bidens lijst van running mates, een eer die uiteindelijk naar Kamala Harris ging. Ze geldt als kansrijk voor een ministerspost in een regering-Biden. Anderen vinden dat ze partijvoorzitter moet worden.

Topfuncties, terwijl Abrams politieke carrière zich beperkt tot haar jaren in het Huis van Afgevaardigden van Georgia. Maar dat gebrek aan politieke ervaring compenseert Stacey Abrams met iets anders: ze heeft sinds 2018 keihard gemetseld aan het fundament van de partij.

Sinds die november hebben Abrams en haar organisatie Fair Fight 800.000 inwoners van Georgia als kiezer geregistreerd - de staat heeft ruim tien miloen inwoners, van wie er vijf miljoen dit jaar stemden.

Al spanden ook veel anderen zich daarvoor in, en al stonden in Georgia dit voorjaar bij de primary’s kiezers tot vijf uur in de rij, Stacey Abrams werd hét gezicht van Democratisch stemrechtactivisme. Van de nieuwe kiezers die ze registreerde, zei ze tegen radiozender NPR, „is 45 procent onder de dertig, bijna de helft is niet wit”. Het kan er zomaar de oorzaak van zijn dat in de staat nu, voor het eerst sinds 1992, een Democraat aan kop gaat.

De partijtop had volgens Stacey Abrams een Stacey Abrams nodig om ze hierop te wijzen. „In 2019 ontmoette ik iedere presidentskandidaat en steeds had ik twee boodschappen”, zei ze tegen The Guardian. „Eén: stemonderdrukking is echt, en een van de redenen dat we verliezen. Twee: Georgia is een te winnen staat en het zou nalatig zijn dit niet onder ogen te zien.”

Net als in North Carolina verandert in Georgia de bevolkingssamenstelling snel. De zuidelijke plattelandsdemografie van een laagopgeleide zwarte basis en een witte bovenlaag, verandert door de uitdijende steden, Atlanta voorop, die magneten zijn voor goed opgeleide progressieve jonge mensen met de meest diverse wortels. Abrams zelf trok in 2018 een recordaantal kiezers van kleur, en meer witte stemmen dan Hillary Clinton in 2016.

Domineesgezin

„Mijn ouders namen ons mee als ze gingen stemmen”, vertelde Abrams over het domineesgezin waarin ze opgroeide, als tweede van zes kinderen. „Ze wilden dat we begrepen dat onze invloed op onze gemeenschap direct gekoppeld was aan ons stemrecht.”

Ze studeerde rechten in Texas, later aan Yale. In haar studietijd begon ze zich even zelfbewust als methodisch doelen te stellen. Ze wilde onder meer een bestseller schrijven en burgemeester van Atlanta worden. Uiteindelijk werd ze in 2007 gekozen in het Huis van Afgevaardigden van Georgia, en zou ze, onder het pseudoniem Selena Montgomery, romantische thrillers publiceren. Een Republikeinse collega noemde haar tegenover The Guardian „waarschijnlijk de briljantste vrouw, of persoon, die ik ooit heb ontmoet”.

Abrams weet wat ze waard is. Een vrouw met haar achtergrond heeft niks aan bescheidenheid en moet haar kracht niet verbergen, zei ze meermaals. „Als jong, zwart meisje uit Mississippi had ik snel door dat als ik niet opkwam voor mijzelf, niemand anders dat zou doen.” Ze zei desgevraagd dat ze dacht dat ze „een uitstekende running mate” zou zijn.

Democratie werkt alleen als we ervoor werken. Als we ervoor vechten. Als we het eisen

Ze kreeg van huis uit het besef mee dat burgerrechten, ook als ze zijn toegekend, blijvend bevochten zullen moeten worden. „Democratie werkt alleen als we ervoor werken”, zei ze in 2018. „Als we ervoor vechten. Als we het eisen.”

Vrije en eerlijke verkiezingen bestaan in de VS alleen op papier, is haar boodschap. Bureaucratische hordes hebben in de eenentwintigste eeuw de politiehonden en intimidatie bij het stembureau van de jaren zestig vervangen, zeker sinds het Hooggerechtshof in 2013 staten meer ruimte gaf bij het bepalen van hun stemregels. Prompt kwamen Republikeinse staten met allerlei extra identificatieregels en perkten ze tijdstippen en mogelijkheden voor stemmen in. Maatwerk, want niet toevallig zijn het jongeren, armen en minderheden die van deze regels het meeste last hebben. Emblematisch blijft Texas, zegt Abrams: daar is een studentenpas in het stembureau geen geldige legitimatie, maar een wapenvergunning wel.

Dit jaar maakte stemmen per post het mogelijk veel van die beperkingen te omzeilen – reden dat de Republikeinen er zo fel tegen ageren en momenteel zelfs procederen.

„Dit gevecht is niet voorbij met een enkele verkiezing of een decennium”, zei Stacey Abrams eerder dit jaar bij de lancering van haar documentaire over stemonderdrukking. „Dit is een probleem sinds het begin van deze natie. Mijn hoop zit hem erin dat we nog niet hebben opgegeven.”

Inmiddels is Abrams hard bezig kiezers op te porren en te registreren voor de allesbepalende dubbele Senaatsrace in januari - de uitkomst van die tweede stemronde in Georgia bepaalt of Biden de Senaat mee of tegen krijgt.

Gevraagd naar haar eigen politieke toekomstplannen zei ze: „Ik zeg niet dat ik nooit meer een gooi zal doen. Maar mijn focus nu is, ervoor te zorgen dat we een democratie hebben waarin ik dat kan doen.”

Lees ook deze reportage over het smoren van stemmen in Georgia