Trump zet juristen in hogere versnelling

Zullen dan toch negen stemmen uiteindelijk de doorslag geven in de strijd om het presidentschap? In zijn speech vannacht zei Trump dat hij het Supreme Court zou vragen ‘het stemmen te stoppen’. Het stemmen wás toen al gestopt, de stembureaus waren dicht. Het is daarom waarschijnlijk dat Trump dreigde via het Hooggerechtshof te zullen proberen het verwerken van per post uitgebrachte stemmen tegen te houden. Terwijl er vannacht nog volop geteld werd in Georgia, North Carolina en Pennsylvania, zei Trump dat hij die staten had gewonnen.

Zomaar naar het hoogste gerechtshof stappen, waar Trump – sinds hij eind oktober voor de derde keer een hoge rechter benoemde en waar voor hem nu een comfortabele conservatieve meerderheid zetelt – is zonder precedent. Juristen zeggen dat dit in principe niet mogelijk is. „Zo werkt het niet”, zei Rick Hasen, hoogleraar rechten en politieke wetenschappen aan de University of California-Irvine tegen The Washington Post. „Ik zie niet hoe Trump direct naar het Supreme Court zou kunnen om het tellen van stemmen te stoppen. Er kunnen gevechten in specifieke staten zijn, en sommige daarvan kunnen bij het Supreme Court eindigen.”

Lees ook: De laatste uitslagen van de Amerikaanse verkiezingen

Precies dat is het scenario waar de president al maanden op hint en waar zijn partij afgelopen maanden grondig het voorwerk voor heeft verricht. Onder meer in Pennsylvania en Minnesota worden bijvoorbeeld – na eerdere rondes van door Republikeinen aangespannen rechtszaken – briefstembiljetten, die na deze verkiezingsdag binnenkomen, voorlopig apart gelegd in afwachting van verdere juridische strijd.

Negen dagen

De ogen richten zich nu vooral op Pennsylvania, Wisconsin en Michigan. Eind oktober stond het Supreme Court toe dat in Pennsylvania het tellen van stemmen mocht doorgaan tot drie dagen na de verkiezingen. In Swing State North Carolina mag het tellen zelfs negen dagen doorgaan. Saillant is dat de door Trump net ingezworen rechter, Amy Coney Barrett, zich in deze zaken onthield van een oordeel omdat ze geen tijd had zich erin te verdiepen. Of zij de komende weken zich weer zal onthouden van een oordeel is de vraag.

Ik zie niet hoe Trump direct naar het Supreme Court zou kunnen om het tellen van stemmen te stoppen

Rick Hasen hoogleraar rechten en politieke wetenschappen

De gouverneur van Pennsylvania Tom Wolf, twitterde dat in zijn staat nog een miljoen stemmen geteld moeten worden. „We beloofden Pennsylvanians dat we elke stem zouden tellen en dat is wat we zullen doen.” Op welke gronden Trump en de Republikeinen, na de eerdere beslissing van het Supreme Court, de zaak rond de later binnengekomen briefstemmen kunnen voortzetten is onduidelijk. Dat ze het zullen proberen lijkt zeker. Maandag spanden de Republikeinen in Pennsylvania ook een zaak aan die draait om stembiljetten met onvolkomenheden. In Montgomery County zijn kiezers die vergissingen hadden begaan door medewerkers van stembureaus gecontacteerd. Volgens de Republikeinen is dit illegaal en moeten de stemmen ongeldig worden verklaard.

Florida

Dat deze verkiezingen zouden uitlopen op een juridische oorlog op vele fronten stond wel vast. „Stel je niet gewoon een nieuw Florida voor, maar een dozijn Florida’s”, schreef de New York Times in augustus. Het was een verwijzing naar de beruchte bittere verkiezingsstrijd van 2000, die na een juridisch gevecht van maanden in december in het voordeel van George W. Bush werd beslecht door het Supreme Court. Twintig jaar later zijn de Republikeinen en de Trumpcampagne volgens het onafhankelijke juridische Brennan Centre voor verkiezingsdag verwikkeld in veertig rechtszaken in zeventien staten. Het aantal rechtszaken dat dit jaar werd aangespannen door belangengroepen die voor de partijen opereren is een veelvoud daarvan. Het onderwerp mag per rechtszaak verschillen, het stramien is steeds hetzelfde.

Vertegenwoordigers van de Republikeinen stellen dat bepaalde stemmen frauduleus zijn. Democraten houden staande dat de Republikeinen proberen zich van de overwinning te verzekeren door stemmen ongeldig te laten verklaren.

Dat de stembusstrijd van 2020 de meeste rechtszaken ooit zou genereren is geen verrassing, eerder de culminatie van een langjarige ontwikkeling. Al maanden maken de president en Joe Biden zich op voor deze juridische oorlog. Beide partijen hebben in de cruciale staten hele bataljons advocaten in stelling. Dat deze tot het bittere einde zullen doorvechten staat vast - de verhitte en gepolariseerde gemoederen in het land zullen opgeven nooit accepteren.

In 2000 legde het Hooggerechtshof hertellingen in Florida uiteindelijk stil, waardoor Bush de verkiezingen won. Het Hof deed dat mede omdat de deadline voor het bijeenkomen van kiesmannen naderde. Dit jaar is die op veertien december.

 
Rechters in Supreme Court hebben ervaring met zaken rondom verkiezingen:

Brett Kavanaugh

Met een kleine meerderheid benoemde de Senaat Brett Kavanaugh in 2018 tot opperrechter. Kavanaugh werd beschuldigd van seksueel geweld en verhoord door een van de beschuldigers, Blasey-Ford. Hij speelde een rol in de overwinning van Bush in 2000 en hielp een hertelling in de staat te stoppen, in het voordeel van Bush. Achttien jaar later is die beslissing van het Hooggerechtshof nog omstreden.

Amy Coney Barrett

Vorige week stemde de Senaat in met de benoeming van Amy Coney Barrett (48) als rechter in het Hooggerechtshof. Ze nam de plek in van de overleden progressieve rechter Bader Ginsburg. In 2000 was Barrett, een jonge advocaat, met Brett Kavanaugh en John Roberts betrokken bij de telling in Florida die tot de winst van president Bush leidde. Haar precieze rol kon ze zich niet meer herinneren, getuigde ze later.

John Roberts

De voorzitter van het hooggerechtshof adviseerde in november 2000 in Florida het juridische team van George W. Bush. Nadat deze president werd, droeg hij Roberts eerst voor bij het hof van beroep in Washington en later, in 2005, voor het Supreme Court. Bij de hoorzittingen voor zijn benoeming weigerde Roberts iets te zeggen over zijn visie op de beslissing van het hof uit 2000, maar hij erkende dat het goed mogelijk zou zijn dat een dergelijke zaak opnieuw voor het hof zou komen.