Verkiezingsdag in Pennsylvania is zo gladjes verlopen, zei het hoofd van de kiescommissie tegen de Philadelphia Enquirer, dat de commissie weinig werk had aan het afhandelen van serieuze klachten. De belangrijkste taak bleek het aanhoren van kiezers die „schreeuwend aan de telefoon” hingen omdat zij, gevoed door nepvideo’s op sociale media, meenden te weten dat er stemmen gestolen waren.
Zo vlekkeloos als het gewone stemproces is gegaan, zo betwist zijn de poststemmen in de cruciale swing state. President Trump kondigde in de verkiezingsnacht al aan dat hij de „enorme fraude” die volgens zijn team in het land had plaatsgevonden, zou aanvechten bij het Hooggerechtshof. Het was volstrekt onduidelijk over welke fraude hij het had en hoe hij dacht rechtstreeks bij de hoogste rechtbank van het land terecht te kunnen, maar dat Republikeinse juristen alle opties in Pennsylvania zullen benutten, ligt voor de hand.
Republikeinen hebben twee zaken aangespannen bij lokale rechtbanken wegens beschuldigingen van ongeregeldheden bij het tellen van poststemmen. Ook betwisten zij dat stemmen die na verkiezingsdag arriveren, mogen meetellen. Welk verschil kan de juridische strijd in Pennsylvania maken voor de uitslag van de verkiezingsstrijd?
Poststemmers
De eerste vraag is of de Republikeinen hun wapens niet te vroeg getrokken hebben: met bijna 80 procent van de stemmen geteld leidde hun kandidaat in Pennsylvania woensdagavond met een voorsprong van 53 procent tegen 46. Het gevaar voor Trump zit hem in de vermoede politieke voorkeur van poststemmers: vrij algemeen wordt aangenomen dat zij vooral Democraten zijn. En aangezien Bidens geboortestaat twintig kiesmannen te vergeven heeft, kunnen de Republikeinen geen risico’s nemen.
Pennsylvania is zeker niet de enige plaats waar de advocatenlegers van de kandidaten aan de bak moeten: de Republikeinen hebben in zeventien staten zaken lopen. Maar met Michigan en Wisconsin is Pennsylvania wel een van de staten waar de uitslag bepaald wordt. Zowel Biden als Trump moet twee van deze drie staten winnen om president te worden.
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2020/11/data64030769-8872e4.jpg)
Daarnaast heeft het Hoogerechtshof in Washington de deur in Pennsylvania op een heel klein kiertje gezet toen het weigerde te verbieden dat poststemmen hier tot en met vrijdag meegeteld mogen worden, zolang zij een poststempel van verkiezingsdag hebben.
Die toestemming was eerder verleend door het lokale Hooggerechtshof in Philadelphia en Republikeinen hadden het hof in Washington gevraagd om die terug te draaien. Trump heeft de weigering omschreven als „heel gevaarlijk”, een besluit dat tot „geweld in de straten” zal leiden.
Het kiertje bestaat eruit dat conservatieve rechters van het hof in Washington bij de uitspraak hadden aangetekend dat het hof na de verkiezingen op de kwestie kan terugkomen, omdat zij vonden dat ze te weinig tijd hadden om de zaak goed te beoordelen. De kiescommissie in Pennsylvania besloot daarop de poststemmen die na de sluiting van de stembussen zijn binnengekomen wel te tellen, maar apart te houden.
Zou Trump hier een juridische opening hebben gezien? Juristen verklaren stellig dat Trump niet zomaar bij de hoogste rechters kan aankloppen. Zijn juristen zullen bezwaren tegen het stemproces eerst bij lagere rechtbanken aanhangig moeten maken. Voor zover bekend hebben zij na verkiezingsdag (nog) geen nieuwe klachten ingediend.
‘Met kracht verdedigen’
De Democratische gouverneur van Pennsylvania verklaarde woensdag dat de staat de telling „met kracht zal verdedigen tegen elke poging die aan te vallen”.
Woensdag werd bij de federale rechtbank in Philadelphia de zaak gehoord die de lokale Republikeinse politica Kathy Barnette was begonnen tegen de verkiezingsautoriteiten van Montgomery County. Die zouden de stembusgang hebben beïnvloed door kiezers de kans te geven om fouten met betrekking tot hun stembiljet – zoals een ontbrekende handtekening – te herstellen.
Volgens Barnette gaat het om 1.200 stemmen, de tegenpartij houdt het op 49. Een vergelijkbare zaak, tegen de hoogste bestuurder van het verkiezingsproces op staatsniveau, loopt bij het Commonwealth Court en betreft heel Pennsylvania.
Of deze zaken het verschil kunnen maken was woensdagavond nog niet te zeggen. Trumps voorsprong op Biden kromp, maar was toen nog groot.