‘Kabinet heeft mensen op het verkeerde been gezet’

Winkels en sportscholen blijven open, musea en theaters gaan dicht. Dit behoort tot de nieuwe coronamaatregelen die het kabinet dinsdagavond afkondigde.

Dat kan niet overal op begrip rekenen. De ‘taskforce culturele en creatieve sector’, die in maart door de cultuursector werd opgericht, riep het kabinet dinsdagochtend nog op musea, podia en bibliotheken open te houden voor bezoekers uit de regio. Vanuit de gedachte dat niet alleen sport goed is voor het welzijn, maar ook cultuur. Het mocht niet baten.

Andrea Evers, hoogleraar gezondheidspsychologie aan de Universiteit Leiden, begrijpt dat kunstliefhebbers de nieuwe maatregelen als onrechtvaardig kunnen beschouwen. Ze vindt dat het kabinet dit soort besluiten veel beter moet uitleggen.

„Ik heb sterk de indruk dat ze bekijken wat voor de meerderheid van de bevolking essentieel is. Dan concluderen ze dat een goede fysieke gesteldheid nu belangrijker is dan theaterbezoek. Bij de winkels zullen economische motieven meespelen. Dat begrijp ik, maar communiceer dat dan ook zo.”

In het algemeen vindt ze dat de noodzaak van de nieuwe maatregelen niet goed genoeg is uitgelegd. Afgelopen vrijdag zei minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) nog dat de besmettingscijfers een afvlakking lieten zien, waardoor nieuwe maatregelen op dat moment onnodig waren.

Nu wordt de culturele sector met een tijdelijke sluiting alsnog hard geraakt. Bovendien wordt het verboden om met drie mensen of meer over straat te lopen. „Dat is dan moeilijk te begrijpen”, zegt Evers. „Het kabinet had vooraf beter kunnen zeggen dat er nieuwe maatregelen zouden volgen als het aantal besmettingen niet met een bepaald percentage zou zijn gedaald. Nu zijn mensen op het verkeerde been gezet.”

Evers is lid van de wetenschappelijke adviesraad van de ‘corona-gedragsunit’ van het RIVM. Veel van haar adviezen ziet ze nog niet terug in de kabinetscommunicatie. Zo vindt Evers dat de regering veel meer geld moet vrijmaken om te zorgen dat de gedragsregels die het afkondigt ook worden nageleefd. „Dit is de grootste gedragsverandering die we ooit van mensen hebben gevraagd. Dan is alleen een persconferentie niet genoeg.” Zo bepleit ze de inzet van „coaches” die ervoor zorgen dat mensen in winkels en ov voldoende afstand bewaren.

Hoogleraar gezondheidscommunicatie Julia van Weert van de Universiteit van Amsterdam is ook kritisch. Ze noemt het „een draai” dat er nu toch nieuwe maatregelen zijn afgekondigd. Van Weert zit in dezelfde RIVM-adviesraad als Evers. Van Weert is wel te spreken over het perspectief dat het kabinet schetst. „Dat er met Kerst wellicht toch iets mogelijk is.”

Ze zou alleen graag zien dat de overheid meer perspectief biedt. Duits onderzoek wees onlangs uit dat grote concerten onder voorwaarden straks weer mogelijk zijn. Van Weert: „Laat als overheid ook dingen zien die wél kunnen. Anders wordt het wel erg uitzichtloos.”