Tonny Bruins Slot: zelfverklaarde meesterscout, tot vlak voor zijn dood

„Ken je die echt niet? Hoe bestaat het?” Tonny Bruins Slot kende zo’n beetje alle voetballers op aarde en begreep niet dat een Nederlandse journalist geen weet had van – bij wijze van spreken – een Afrikaans talent dat bezig was door te breken in de jeugdopleiding van een Italiaanse middenmoter. „Dat wordt echt een hele grote, schrijf maar op”, doceerde Bruins Slot, zondag op 73-jarige leeftijd overleden aan een ziekte.

Als scout en/of assistent-trainer van onder meer Ajax, PSV, Benfica en Barcelona voorzag hij zijn werkgevers van bruikbare informatie over alles en iedereen. Dat deed hij achter de schermen, wat niet wil zeggen dat hij een bescheiden karakter had. Met zijn Amsterdamse tongval en gebruinde kop liet hij zich maar wat graag voorstaan op zijn voetbalkennis. En eerlijk is eerlijk: als zelfverklaarde meesterscout kende hij in Nederland zijn gelijke niet – of het moet Piet de Visser zijn.

Hoewel bij het grote publiek alleen in Nederland bekend, gedroeg Bruins Slot zich in het buitenland als een grote meneer. Zo negeerde hij eens een parkeerwachter in Milaan door zijn auto pal voor de hoofdingang van het San Siro-stadion te parkeren. „Allenatore PSV”, riep hij dan met de hem kenmerkende bluf. De journalist naast hem had weer een mooie anekdote om door te vertellen.

Cruijffiaans

Hoofdtrainer is Bruins Slot bijna niet of nooit geweest. Hij zat in de jaren 70 op de bank bij het failliet gegane FC Amsterdam en vervulde in de jaren 80 en 90 twee korte invalbeurten bij Ajax. Hij liet zich graag voorstaan op de titel die hij in 1985 in de laatste vijf wedstrijden in de wacht sleepte. Dat Ajax ook al bovenaan stond toen zijn voorganger Aad de Mos werd ontslagen, vertelde hij er niet bij.

Bruins Slot ‘de eeuwige assistent’ diende onder Johan Cruijff, Ronald Koeman, Frank Rijkaard, Frank de Boer en tot vlak voor zijn dood onder de huidige Ajax-leiding. „De laatste analyse die hij voor Erik ten Hag en zijn staf maakte was van Liverpool, maar tot aan Atalanta van vorige week toe bleef hij berichtjes sturen met tips en aanwijzingen”, schreef directeur voetbalzaken Marc Overmars maandag op de website van Ajax.

Overmars: „Hij keek anders naar voetbal dan de meeste mensen om ons heen, refereerde vaak aan zijn jaren met Johan Cruijff. Tonny had een Cruijffiaanse inslag van denken. Wij leerden veel van hem en zullen hem missen.”

Zijn grootste successen vierde Bruins Slot tussen 1988 en 1995 dan ook met Cruijff bij Barcelona. Hij assisteerde (en imiteerde) JC in die periode. Hun onnavolgbare voetbaljargon werkte op de lachspieren, maar inhoudelijk was er niet veel tegen in te brengen.

‘Johan zei 24 dagen u tegen mij’

Bruins Slot waarschuwde Cruijff voor alle denkbare tegenstanders. Die zei vervolgens publiekelijk dat zijn elftal van zijn eigen kracht uitging. Maar zonder de bruikbare informatie van zijn assistent had Cruijff bij Barcelona niet zoveel prijzen gewonnen.

Na diens dood in 2016 zei Bruins Slot tegen de Volkskrant: „Johan was van 25 april 1947. Ik ben van 1 april uit hetzelfde geboortejaar. Vanaf mijn verjaardag zei Johan ruim drie weken u tegen mij, tot zijn eigen verjaardag. Elk jaar weer.”

Tonny Bruins Slot waarschuwde Johan Cruijff en Ronald Koeman op wie ze moesten letten bij de tegenstander. Man achter de schermen, met Amsterdamse bluf.