Taakstraffen en boetes voor discriminatie en opruiing tegen columniste Gargard

Opruiing Het Openbaar Ministerie zette een omvangrijk proces op tegen 25 mensen die verdacht werden van het sturen van haatberichten aan NRC-columniste Clarice Gargard. De rechtbank vindt deze aanpak van justitie onzorgvuldig.
Clarice Gargard en haar advocaat tijdens een zitting in de Amsterdamse rechtbank.
Clarice Gargard en haar advocaat tijdens een zitting in de Amsterdamse rechtbank. Foto Olaf Kraak/ANP

Vrijwel alle verdachten in het proces rond de discriminerende en beledigende berichten op de Facebook-pagina van journalist en NRC-columnist Clarice Gargard zijn maandag door de rechter schuldig bevonden en veroordeeld. Ze kregen taakstraffen van tussen de 28 en 58 uur, boetes van tussen de 300 tot 450 euro en moeten in sommige gevallen een schadevergoeding van tussen de 50 en 150 euro betalen aan Gargard. De rechtbank sprak één verdachte vrij, omdat niet vaststond dat deze zelf een bericht had geplaatst.

De rechters merkten op dat de verdachten allemaal „zeer grove taal” gebruikten en dat sommigen zich „zeer kwetsend uitlieten over zwarte mensen”. „Het discrimineren van mensen vanwege hun ras is onacceptabel”, aldus de rechtbank. Achttien verdachten werden veroordeeld voor opruiing, drie voor discriminatie, twee voor aanzetten tot discriminatie en één voor belediging.

Dat een dusdanig grote groep verdachten allemaal in één proces zijn berecht, is uitzonderlijk, benadrukten ook de rechters. Justitie mocht dat doen, aldus de rechtbank, maar de impact op de verdachten was mede door alle media-aandacht groter. Daarnaast waren er buiten de groep verdachten die voor de rechter stond nog veel meer mensen die kwalijke berichten hebben achtergelaten op Gargards Facebook-pagina. Met de keuze om een kleine selectie verdachten tegelijk voor de meervoudige kamer te laten komen, voor zaken die normaal door de politierechter zouden zijn behandeld, heeft het OM volgens de rechters „onvoldoende zorgvuldig” gehandeld.

Intocht Sinterklaas

De gewraakte opmerkingen werden twee jaar geleden geplaatst bij een livestream van Gargard op Facebook. Ze filmde activisten van Kick Out Zwarte Piet tijdens de intocht van Sinterklaas in Amstelveen. Reageerders zeiden onder meer dat er een bom gegooid moest worden op de demonstranten en spraken de hoop uit dat er een vrachtwagen over hen heen zou rijden. „Jammer dat ze de slavernij hebben afgeschaft, ik zou de zweep erover halen”, schreef iemand. In totaal verschenen er circa 7.600 negatieve berichten onder de stream van Gargard.

Lees ook: We zijn écht geen racisten hoor, zeggen ze in de rechtbank

Van alle mensen die een negatieve reactie achterlieten, moesten er uiteindelijk 25 voor de rechter verschijnen. Zij zijn door justitie op basis van inhoud en ernst van hun berichten geselecteerd uit de tweehonderd mensen tegen wie Gargard aangifte heeft gedaan. De 25 verdachten verschenen eind september in een proces van vier dagen voor de rechter. Daar hoorden sommigen taakstraffen van tussen de dertig en zestig uur tegen zich eisen, terwijl het bij anderen ging om boetes van 350 à 500 euro.

Tijdens het proces ontstond rumoer rond de vervanging van de officier van justitie die de zaak aanvankelijk onder haar hoede had. Deze Jacobien Vreekamp werd door het OM van de zaak gehaald. Er was discussie ontstaan over haar positie omdat zij verantwoordelijk was voor het besluit de vervolging te seponeren van de rapper Akwasi, die had gezegd een zwarte piet in het gezicht te zullen trappen. Gargard was niet te spreken over de plotselinge wissel. Nadat een poging van haar advocaat de zaak uit te stellen was mislukt, verliet ze tijdens de eerste zittingsdag de rechtszaal.