:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2020/11/data63825631-118a36.jpg)
De zachte kracht is een voorstelling over (het taboe op) eenzaamheid onder jongvolwassenen. Dat is zonder meer een boeiend onderwerp, dat zeker in tijden van sociale distantie en gedeeltelijke lockdown extra relevantie krijgt.
Theatermaker en acteur Simon Heijmans (1989) heeft zich gebaseerd op „gedegen research” bij diverse professionele instanties, benadrukt hij in de proloog. Maar zijn tegenspeler Eva Laurenssen rolt ondertussen met haar ogen. Research? Op je eigen ervaringen met eenzaamheid zal je bedoelen.
Om het onderwerp te onderzoeken heeft Heijmans een verhaaltje opgetuigd rondom twee aan de buitenkant totaal verschillende, maar even eenzame twintigers: hij lijdt een teruggetrokken zolderkamerbestaan achter zijn computer en kwam ruim een jaar niet buiten, zij joeg grote dromen na in Amerika en komt daar nu gedesillusioneerd van terug. Gaandeweg blijken hun levens en persoonlijkheden steeds meer met elkaar vervlochten. Het levert een mooie reeks ontmoetingen op, waarbij Heijmans een aantal keer verrast met onverwacht poëtische observaties.
Voorspelbare inzichten
Tussen de scènes door stappen de spelers uit hun rollen en reflecteren ze op de voorstelling en het maakproces. Heijmans vuurt onvermoeibaar feitjes en cijfers af, Laurenssen hamert er ondertussen op dat hij zich niet moet verschuilen achter andermans verhalen. De voorstelling gaat uiteindelijk over hém, blijft ze herhalen, waarop hij dan steeds quasi-verbaasd en licht verontwaardigd reageert.
Probleem is wel dat Laurenssen uiteindelijk gelijk heeft: je kan de mechanismes rondom eenzaamheid (het stelselmatige wantrouwen dat zichzelf in stand houdt, het verleidelijke verschuilen achter een extravert masker) best in een toneelscène inzichtelijk maken, maar dat is ook een veilige keuze. Echt naar zichzelf toegetrokken hebben de makers deze thematiek niet. Zo levert De zachte kracht ondanks de goede intenties toch wat voorspelbare inzichten op: achter die zwijgzame computernerd kan een sensitief en opmerkzaam iemand verscholen gaan, en de populaire, extraverte flapuit blijkt soms net zo goed een eenzame ziel.