Onderzoeksraad kraakt veiligheidsbeleid Schiphol

De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) is het niet eens met het veiligheidsbeleid van Schiphol. Jeroen Dijsselbloem, voorzitter van de OVV, spreekt van een „fors meningsverschil”. Rapporten die concluderen dat Schiphol veilig kan groeien naar 540.000 vliegbewegingen per jaar zijn volgens de OVV te positief en prematuur. Volgens de Onderzoeksraad moet het concept van Schiphol op de schop.

De veiligheid van het vliegverkeer op en rond Schiphol kwam maandag aan de orde bij een vertrouwelijke briefing in de Tweede Kamer. Diverse Kamerleden schrokken naar eigen zeggen van de „snoeiharde” conclusies van Dijsselbloem. Door de coronacrisis is de discussie over groei van Schiphol minder urgent, maar voor milieuorganisaties, omwonenden en de politiek is het al jaren een gevoelig thema.

In april 2017 publiceerde de OVV een kritisch rapport over Schiphol. De raad concludeerde toen dat de limiet voor veilig afhandelen van vluchten bijna was bereikt. Schiphol is in vergelijking met andere luchthavens complex door de kruisende banen, die tot aan de coronacrisis zeer intensief werden gebruikt. Vermindering van de veiligheidsrisico’s is een voorwaarde voor groei, zei de Raad. Op korte termijn waren maatregelen nodig.

Autonome veiligheidsverbetering

Onderzoeksbureaus To70 en Kwink hebben in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat geëvalueerd hoe het staat met de invoering van die maatregelen. Het Koninklijk Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum (NLR) herhaalt een eerdere conclusie: „Vanwege de maatregelen met een verwacht positief effect en de autonome veiligheidsverbetering die percentueel groter is dan verkeersgroei, kan gesteld worden dat Schiphol veilig kan groeien tot 540.000 vliegbewegingen over de periode 2020-2024.”

Lees ook : Opeens is veiligheid op Schiphol een zorg

Dat klopt niet, zegt Dijsselbloem in een toelichting aan NRC op zijn briefing in de Tweede Kamer. „Er zijn sinds ons rapport veel zaken in gang gezet, maar de meeste acties moeten nog worden uitgevoerd. Het is te vroeg om nu te concluderen dat groei veilig mogelijk is. Die rapporten zijn te positief.”

Dijsselbloem gelooft niet in het fenomeen ‘autonome veiligheidsverbetering’. „De ontwikkeling van veiligheid in de luchtvaart is niet ‘autonoom’, maar hangt sterk af van economische afwegingen en sturend overheidsbeleid.”

Daarnaast, zegt Dijsselbloem, is er de principiële discussie over de aanpak van Schiphol. „Het beleid is nu om risico’s te signaleren en vervolgens maatregelen te nemen om de impact van die risico’s te beperken. Dat volstaat niet meer. De drukte is sneller toegenomen dan de veiligheid. Je moet opnieuw kijken naar de hele inrichting van de infrastructuur en afhandeling van vluchten. Het operationale concept van Schiphol werkt niet meer.” Dijsselbloem verwijst naar de eveneens drukke luchthaven van Chicago, waar het banenstelstel om veiligheidsredenen is aangepast.

Schiphol vindt aanpassing van het concept niet nodig, constateert de OVV. Dijsselbloem: „Zij denken dat het nog goed werkt, en minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur, VVD) lijkt dat oordeel te volgen. Deze kwestie vergt een politiek oordeel.”

Absolute voorwaarde

Op 12 november spreekt de Tweede Kamer met Cora van Nieuwenhuizen over vliegveiligheid. D66-Kamerlid Jan Paternotte zal de minister vragen of zij het voorstel van de OVV om opnieuw naar het concept van Schiphol te kijken wil uitvoeren. In een Kamerbrief van 30 maart 2020 schreef de minister dat veiligheid een „absolute voorwaarde” is voor groei naar 540.000 vliegbewegingen. Paternotte: „Hoe verhoudt zich dat tot het oordeel van de OVV? Ik wil dat de OVV het sein ‘brand meester’ geeft voordat we een groeibesluit over Schiphol nemen.”