Stel: je wilt een omroep oprichten voor alle mensen in Nederland, althans, alle mensen die niet gehoord of gezien worden. Het zal inmiddels gaan om een sterk krimpend bevolkingsaandeel, met al die vlogs en YouTube-kanalen. Maar goed, de opdracht is duidelijk: ongehoord en ongezien Nederland moet een stem krijgen. En we noemen de omroep: Twente.
Omdat je een Tukker bent, omdat je daar woont. Omdat je je sterk verbonden voelt met die streek.
Daar is niks mis mee, maar verwacht niet dat alle Zeeuwen en Brabanders even enthousiast zullen zijn. In Twente zou het een succes kunnen worden, maar vergeet niet dat je nauwelijks heel Nederland vertegenwoordigt. Het zou zo ongeveer klinken: ‘Ik mag ervan uitgaan, dat ik als Tukker namens alle Groningers spreek, als ik stel…’, etcetera.
Afgelopen zaterdag werden in deze krant rapper-dichter Akwasi Ansah en filmer Gianni Grot geïnterviewd. Zij willen een publieke zender beginnen, die inderdaad een stem zal geven „aan alle mensen die niet (…) gezien worden: voor de LGBTQ+ gemeenschap, voor de mensen van kleur, voor de Molukse gemeenschap, en voor mensen met een ander geloof (sic) zoals moslims”.
En de zender gaat logischerwijs heten: Omroep Zwart.
Want: „Wij zijn twee zwarte mannen.” En „zwart staat bij ons voor verbinding. (…) Zwart absorbeert alle kleuren.”
De beperking van het kleurenschema tot ‘zwart’ en ‘wit’, overgewaaid uit de Verenigde Staten, lijkt ook in Nederland steeds meer de standaard te worden. Wel jammer dat die strikte indeling gebaseerd is op de ‘one drop rule’, de sociale en juridische bepaling uit de tijden van Jim Crow, die elk persoon met zelfs maar een verre voorouder van zwarte afkomst als ‘zwart’ beschouwde.
Het was een manier om ‘wit Amerika’ puur en onbezoedeld te houden.
Akwasi en Gianni pakken het uiteraard eigentijdser aan, maar het idee ‘zwart absorbeert alle kleuren’ is toch vooral een nette vertaling van die ‘one drop rule’.
Als er nu één bevolkingsgroep is die iedere jaar uitdijt, zeker in de grote steden, is het die van mensen van gemengde komaf. Turks-Surinaams-Nederlands. Bi-raciaal. Witte moeder, zwarte vader. Antilliaans-Nederlands. Bruin. Beige.
En al die mensen van zeer licht tot zeer donker moeten in hetzelfde hokje geduwd worden, zodat ‘Zwart’ de lading dekt.
Sterker nog: de moslim, de lesbienne en de trans zullen zich identificeren met de omroep, omdat zij ook onder de zwarte noemer vallen.
Verdient dit nog de naam diversiteit, of moet je toch spreken van zwart paternalisme?
Het omroepbestel kan, zeker op sleutelposities, een flinke scheut gekleurd en zwart gebruiken.
Maar onthoud dit: ‘Omroep Zwart’ is ‘Omroep Twente’.