Als het aan het CDA ligt, wordt Nederland de komende decennia fors veranderd. In het vrijdagmiddag gepresenteerde verkiezingsprogramma barst het van de plannen om Nederland anders in te richten. Vooral in de regio. „Daar ligt de ruimte om te groeien”, zegt lijsttrekker Hugo de Jonge.
Zo moeten er snelle treinen komen die de Randstad met de regio verbinden met het noorden en het oosten. Dáár kunnen mensen gaan wonen die in de grote steden werken, maar nu moeite hebben een huis te vinden. De landelijke overheid moet de leiding nemen in die herinrichting van Nederland, zei De Jonge: „Het geloof in de markt als oplossing voor zo’n publiek goed, loopt op de laatste benen.”
De komende tien jaar moeten volgens de partij zeker één miljoen huizen gebouwd moeten worden. De partij hoopt dat langs de nieuwe ov-lijnen en huizen ‘economische clusters’ ontstaan, die regio’s meer welvaart brengen. Als voorbeeld noemde De Jonge onder meer Brainport Eindhoven en de ‘Energy Valley’ in Noord-Nederland. Dat soort kansrijke regio’s zouden volgens De Jonge verder „versterkt” moeten worden. In grote lijnen komt dat overeen met het regionale beleid dat Nederland sinds de jaren tachtig voert, waarbij de nadruk ligt op het ondersteunen van kansrijke regio’s.
Demografische veranderingen
De ambitieuze plannen passen bij wat Hugo de Jonge al langer vindt: dat Nederland zich de grote demografische veranderingen van de komende decennia niet moet laten overkomen. De Jonge: „We hebben nog maar het begin van een idee van wat de vergrijzing voor Nederland gaat betekenen. Dus moet de overheid regie nemen op de zorg, op volkshuisvesting, op migratie.”
De partij wil dat Nederland ‘migratiedoelstellingen’ opstelt, waarin vastligt hoeveel en welke migranten Nederland jaarlijks nodig heeft. „Na de coronacrisis zal migratie weer toenemen. Als we dat op een beloop laten, leidt dat tot meer maatschappelijke polarisatie.”
Meer bouwen betekent ook: meer stikstofuitstoot. En juist die moet de komende jaren fors naar beneden. Hoe? In het CDA-programma blijft dat vaag: er moeten ‘langdurige duurzaamheidsdoelen’ komen, die de landbouw vooral zelf moet uitvoeren. De Jonge zegt dat hij niet alleen boeren wil compenseren die stoppen, maar ook geld wil uittrekken voor innovatie van de landbouw. Hoeveel minder stikstof daarmee uitgestoten wordt, is onduidelijk.
Een opvallend punt is het voorstel het wettelijk minimumloon met 10 procent te verhogen. „Ook gaan we elke twee jaar het sociaal minimum herijken om te kijken of de hoogte nog toereikend is om van te leven”, staat er verder.
Het CDA zag de laatste jaren in dat als het een ‘volkspartij’ wilde zijn, het ook in de grote steden stemmen moet winnen. Wordt het met een programma gericht op de regio niet een ‘plattelandspartij’? De Jonge: „Een hogesnelheidslijn naar het oosten, begint natuurlijk ook ergens: in de Randstad. Met deze regionale aanpak verlichten we de druk in de grote stad.”