De Sint komt zeker –maar dan wel in het geheim

Hij komt, hij komt! Zélfs in coronatijd. Maar niet te paard, en als hij per boot komt, meestal in het geheim. Onthaald door een menigte wordt hij ook al niet, een hand van de burgemeester krijgt hij niet, aan rondritten doet Sinterklaas dit jaar ook niet, en het aantal pieten dat hij bij zich heeft, is drastisch beperkt.

Dat blijkt uit een rondgang langs meerdere gemeenten. In tegenstelling tot andere evenementen wordt de sinterklaasintocht – vooralsnog – dus niet helemaal afgeblazen. Want hoewel evenementen in alle veiligheidsregio’s zijn verboden, blijken de meeste gemeenten er de voorkeur aan te geven Sinterklaas tóch op de een of andere manier te ontvangen. Binnen de kaders van de noodverordening: dus op afstand, zonder drukte en zonder zingen.

Lees over de intochten vorig jaar: Hoe een politiemacht confrontaties bij Sinterklaas voorkomt

„Koningsdag, tsja heel jammer. Maar je kan het een keer missen. Maar van Sinterklaas weten de kinderen nu eenmaal dat hij aankomt”, zegt Brian van der End van de Sintcentrale Veendam. „Ik heb er zelf twee die nog heilig geloven”, zegt Arnoud Vooijs van de intocht in Den Oever. „Nietsdoen is geen optie, je kan niet zeggen dat Sinterklaas de stad een jaartje overslaat”, zegt Iris Dommanschet van de Commissie Heerlijk Avondje uit Goes.

Dat vroeg wel wat creativiteit en flexibiliteit. Over twee weken – Sinterklaas komt zaterdag 14 november officieel aan – kunnen de regels weer zijn veranderd. Dus zijn er sinterklaashuizen (reserveren verplicht), autopuzzeltochten die leiden naar de Sint (uitstappen voor ouders verboden), videoboodschappen en heel veel lokale Sinterklaasjournaals.

Preventief sinterklaasoverleg

Al in het voorjaar wisten intochtcommissies dat het dit jaar anders zou gaan. „In Den Helder en Uithoorn besloten ze vrij vroeg alles af te blazen. Wij beseften dat we dan in Den Oever niet konden doorgaan. Het zou té druk worden”, zegt Arnoud Vooijs. De vrees voor een ‘waterbedeffect’ gold elders ook, in een aantal veiligheidsregio’s hielden burgemeesters een preventief sinterklaasoverleg.

Vooijs vroeg niet eens een vergunning aan. Hij zit in het bestuur van de Flora- en visserijdagen en die waren voor het eerst in zestig jaar ook afgeblazen. „Je kan wel veel gaan plannen, maar als het op het laatste moment niet doorgaat dan heb je toch de kosten gemaakt en de vrijwilligersuren erin gestoken.”

Normaal komt de Sint aan in Den Oever, en doet daarna Oosterland en Hippolytushoef aan. „Met veertig vrijwilligers zijn we van half vijf ’s ochtends tot een uur of zes ’s avonds bezig.” Nu is er een videoboodschap van de Sint. „Dit is gewoon een saai jaar”, verzucht Vooijs.

De Stichting Sinterklaas in Leiden maakt een lokaal Sinterklaasjournaal. „Dat was altijd onze droom. Stel er is half november een complete lockdown dan hebben we nog altijd dit”, zegt Jeffrey Glasbergen. „Vanaf mei hebben we er over nagedacht. Toen stond het Leidens Ontzet (3 oktober) al op de tocht. En hoe groot zou de kans zijn dat vijf weken later de Beestenmarkt vol met kinderen en ouders kon staan?”

Kijkdoos om naar hem te kijken

In Leiden is er na de intocht altijd een Sinterklaashuis. „We dachten eerst dat dat nog zou kunnen, met tijdvakken van een half uur. Maar dan stel je toch je vrijwilligers bloot.”

Nu wordt de voormalige V&D in het centrum, met een etalage van 18 meter lang ingericht als kijkdoos. Met kijkgaatjes op kinderhoogte. Glasbergen is niet bang voor drukte: „Drie weken lang kan je komen kijken.”

Ook in Veendam speelde het risico voor de vrijwilligers mee. „Zelfs al blijven ze op afstand, ze moeten toch geschminkt en zitten samen op de boot… Met een minimum aantal mensen hebben we nu de intocht opgenomen”, vertelt Brian van der End.

Ook de huisbezoeken zijn in Veendam en omstreken afgeblazen. „We doen er elk jaar zo’n driehonderd. Ik vind het niet te vertrouwen om van het ene naar het andere huis te hoppen. Cru gezegd, zo verspreid je corona”, zegt hij. Naar de basisscholen gaat Van der End wel, maar niet met de normale tien tot vijftien pieten. „Een Sint en drie pieten.”

En in plaats van dat Sint rondgaat, komt de klas bij Sint in de gymzaal, waar vakken zijn afgebakend.”

Lees ook: Ongehoord Nederland komt met eigen Zwarte Pietenjournaal

De discussie over de kleur van de pieten lijkt dit jaar door corona minder heftig, vooral omdat er geen intochten zijn waar gedemonstreerd kan worden door voor- en tegenstanders. Vorig jaar leek de intocht in sommige steden op een risicowedstrijd.

In Goes grijpt de organisatie de kans aan om in het lokale Sinterklaasjournaal te vertellen waarom er geen intocht is én waarom de pieten niet meer zwart zijn. „Corona is een mooi moment om daar onze eigen uitleg aan te geven”, vertelt Iris Dommanschet.

Geen pieten

In onder meer Bussum zijn er dit jaar helemaal geen pieten. Huub Baaij van Sint in Bussum vond het debat „onsmakelijk” geworden. „Je mag alles vinden van de historie en racisme, maar het staat ver van het kinderfeest.” Als ze wel mee waren gekomen, waren ze in elk geval „niet volledig zwart” geweest, zoals voorgaande jaren.

Wát de Sint in Bussum komt doen, is nog geheim. Bewust, zegt Baaij, anders is er „kans op samenklonteren”. En: „God help ons dat dat niet wordt afgeblazen. Anders moet ik heel veel pepernoten eten.”