Het gaat allereerst om recht op leven, dát is hier geschonden

Verbazingwekkend dat bij aanslagen op journalisten en een leraar het debat zich toespitst op de vrijheid van meningsuiting en niet op het recht op leven. Niet voor niets staat dit recht in het Europees Mensenrechtenverdrag en in de Universele Verklaring van de rechten van de mens voorop. Wat er bij de aanslag op de redactie van Charlie Hebdo en bij de onthoofding van Samuel Paty gebeurde was allereerst het ontnemen van het leven aan medemensen. Dat gebeurde weliswaar wegens hun gebruik van het recht op vrije meningsuiting, maar het eerste recht dat werd aangetast was het recht op leven. Daarom zou het debat misschien meer moeten worden toegespitst op dit nog veel fundamenteler recht. Waar haal je de rechtvaardiging vandaan om wegens een meningsuiting die van die van jou verschilt een ander van het leven te beroven. Dat zou voorop moeten staan. Ook al zijn bepaalde meningsuitingen ongelofelijk grof of diep kwetsend, dan nog leveren ze nooit een rechtvaardiging op voor het ontnemen van het leven aan degene die zich eraan schuldig heeft gemaakt. Het doden van een ander is, afgezien van het oorlogsrecht, alleen gerechtvaardigd bij noodweer. En of er sprake is van een noodweersituatie is aan strenge regels onderworpen. Het uiten van een mening die je niet bevalt, hoe kwetsend ook, kan dat nooit zijn. We moeten ons niet laten verleiden tot alleen een debat over de toelaatbaarheid van bepaalde uitlatingen. Voorop moet staan dat niemand is gerechtigd tot het ontnemen van het leven aan een ander of tot andere gewelddadigheden wegens diens uitlatingen. Dat moet ook duidelijk worden gemaakt aan radicale imams. Voor alle duidelijkheid: dit neemt niet weg dat de dialoog met deze personen moet worden gevoerd. Het belang van het recht op leven en dat van andere vrijheden moet in de eerste plaats op scholen worden onderwezen. Leraren vervullen daarbij een essentiële rol. We moeten niet wijken of vluchten in zelfcensuur door dan maar niet in lessen in te gaan op de uitingsvrijheid en andere vrijheden. Dat is het slechtst denkbare antwoord.