De vrouw als kracht van het kwaad in Sisi’s Egypte

Wat ik vorige week tegenkwam! Spectaculaire beelden van de parade van afgestudeerde Egyptische leger- en politiekadetten. De wow! zat ’m in de kadetten die in hun blote sixpacks op boten en stellages op wielen werden voortgetrokken langs president Sisi en andere hoogwaardigheidsbekleders. In de houding. Niet in de houding zoals elke militair die betaamt, maar meer zoals een gewichtheffer die zich opmaakt zijn gewicht te heffen. Of Kirk Douglas als Spartacus. Of kijk zelf maar op YouTube (‘Egypt military parade’).

Ik checkte op YouTube of dat altijd zo gaat met Egyptische parades (nee) en toen kwam ik terecht bij zwartwitbeelden van een parade in augustus 1956. Nasser had zojuist het Suezkanaal genationaliseerd, wat eind oktober leidde tot een Brits-Frans-Israëlische invasie, om de nationalisering ongedaan te maken en al doende de populaire Nasser ten val te brengen. De drie landen werden gedwongen zich terug te trekken door de Amerikaanse president Eisenhower, bang dat woedende Arabische landen zich tot het Sovjetkamp zouden bekeren. Aan die parade namen ook met Nasser sympathiserende Jordaanse, Syrische, Libische en andere Arabische troepen deel, dus Eisenhowers gedachte was geen onzin.

Maar, heel interessant, er marcheerden ook militaire vrouwen mee in 1956. In 2020 echt niet, die parade was alleen voor mannen. Ik spring naar Mona Eltahawy, Egyptisch-Amerikaanse feministe, soms met paars haar en nu met geel, als ze het al niet weer anders heeft geverfd, en een nogal woeste strijdster tegen de onderdrukking van vrouwen en homoseksuelen. De beelden van de blootparade kwam ik tegen in haar nieuwe internetnieuwsbrief FEMINIST GIANT, spreekbuis van „feministisch verzet tegen patriarchale fuckery”, lastig te vertalen, maar u begrijpt het wel. „Hoe meer Egyptische mannen zich uitkleden, hoe meer ze worden toegejuicht om hun viriliteit, mannelijkheid, kracht”, schreef ze in de aflevering van 20 oktober. Je kunt er een hoop grappen over maken, voegde ze eraan toe, „maar er is niets grappigs aan een land waar mannen halfnaakt paraderen voor Sisi, wiens bewind volledig geklede vrouwen arresteert en gevangen zet om selfies en video’s op TikTok”.

Zeker vijftien vrouwen, onder wie influencers met honderdduizenden volgers, zijn de afgelopen maanden in Egypte gearresteerd wegens hun video’s op TikTok. Ze worden beschuldigd van zedeloosheid, schending van de familiewaarden of prostitutie onder de losjes geformuleerde wet van 2018 op de cybercriminaliteit. Onder hen is een 17-jarige vrouw die een video had geplaatst waarop ze meldde door een groep mannen te zijn mishandeld en verkracht. Zij geldt voor de aanklager als slachtoffer maar ook als dader – iets waarvan u in het Midden-Oosten niet moet opkijken. Vijf vrouwen zijn intussen veroordeeld tot gevangenisstraffen van twee tot zes jaar. Het bureau van de procureur-generaal ziet het zo: „krachten van het kwaad” maken misbruik van de „nieuwe virtuele ruimte” om „onze maatschappij te verwoesten [..] en haar onschuld te stelen”.

Vrouwen als krachten van het kwaad! Eltahawy ziet het anders: vrouwen komen in opstand tegen het patriarchaat – de mannen die niet alleen de staat domineren, maar ook de straat en het huis – en „Sisi’s regime probeert hen nu weer tot zwijgen te terroriseren”. „Maar wij zijn feministische revolutionairen en we zullen winnen.”

Carolien Roelants is Midden-Oostenexpert en scheidt op deze plaats elke week de feiten van de hypes.