Nederland heeft belang bij vrede in de Kaukasus

Nederland dient zich duidelijker uit te spreken tegen het recent opgelaaide geweld in de zuidelijke Kaukasus en de wapenstilstand in samenwerking met Europese partners af te dwingen. De weg naar vrede loopt via Ankara, dat als enige zijn bondgenoot Azerbeidzjan kan dwingen tot een staakt-het-vuren. Nederland heeft economische en politieke belangen bij stabiliteit in de regio, die betrokkenheid legitimeren. Een tweetal pijpleidingen transporteren olie vanuit de Kaspisch Zee naar havensteden in Georgië en Turkije, die met name in Europese landen terecht komt. Verder wordt binnenkort de laatste hand gelegd aan de Trans-Adriatische Pijpleiding, die afhankelijkheid van Russisch gas gaat verminderen. De oorlog heeft daardoor een directe impact op Europese energieveiligheid.

In politiek opzicht ondersteunt Nederland samenwerking met de regio onder het Europese nabuurschapsbeleid. Armenië heeft in 2017 de Comprehensive and Enhanced Partnership Agreement (CEPA) met de EU ondertekend gevolgd door de ‘fluwelen revolutie’ in 2018 en de eerste democratische overdracht van macht sinds de jaren 90. Nederland heeft dit erkend door dit jaar een ambassade te openen in Jerevan. Azerbeidzjan heeft vooralsnog geen akkoord ondertekend, maar onderhoudt wel contacten in het kader van de European Neighborhood Policy. De onderdrukking van journalisten en vrijheid van meningsuiting in dit land rechtvaardigt Europese betrokkenheid om democratisering te bevorderen.

Daarnaast heeft voorzitter Von der Leyen de ‘geopolitieke’ focus van de Europese Commissie onderstreept. Om te voorkomen dat Rusland en Turkije aan de touwtjes trekken, zoals in Syrië, is het afdwingen van de wapenstilstand door Europese landen essentieel. Frankrijk heeft zich al duidelijk uitgesproken tegen betrokkenheid van Turkije bij het conflict; dat steunt Azerbeidzjan met wapens en Syrische huurlingen. Een verenigd Europees front is noodzakelijk.

Tenslotte leidt deze oorlog tot een golf vluchtelingen, van wie velen uiteindelijk ook in Europa en Nederland terecht zullen komen. Inmiddels zijn al 90.000 mensen op de vlucht geslagen. De vluchtelingenstroom als gevolg van de oorlog in Syrië leidde tot politieke repercussies voor Europa en groei van extreem-rechtse sentimenten in de maatschappij. Een Nederlandse bijdrage aan een wapenstilstand en vrede zou een herhaling van dit probleem kunnen voorkomen.