Dit keer gingen Trump en Biden echt in debat

Het leek wel een politiek debat. Twee leiders die, bij het ene onderwerp meer dan bij het andere, inhoudelijke argumenten ten beste gaven voor de kiezers. Als de Amerikaanse tv-kijkers na het bizarre eerste presidentiële debat nog wilden afstemmen op het tweede en laatste treffen, hebben ze donderdagavond in elk geval een (iets) beter idee gekregen van wat beide presidentskandidaten willen. „Ik denk dat het Trump-kamp opgelucht adem haalt”, zei een tv-commentator na afloop. Peilingen lieten zien dat de president zichzelf een slechte dienst had bewezen door zijn houding in het eerste debat.

Vooraf waren strengere regels vastgelegd, zoals een aan/uit-knop voor de microfoons, vooral om te voorkomen dat de Republikeinse kandidaat Donald Trump voortdurend zijn Democratische tegenstander Joe Biden in de rede zou vallen. Maar Trump koos ditmaal een andere strategie. Die bestond deels uit het doorgeven van onbewezen berichten over corruptie van Biden, en deels uit het aanmerken van zijn rivaal als de typische politicus die veel belooft, maar weinig doet. Biden, met zijn 47 jaar politieke ervaring en twee termijnen als vicepresident, was vooral kwetsbaar in de laatste categorie. Zijn argument voor het niet doorvoeren van de gevangenishervorming die Trump wel kon doorvoeren: „Wij hadden een Republikeins congres tegenover ons”, is misschien wel waar, maar niet sterk.

Biden kon op zijn beurt Trump in de problemen brengen met diens niet-bestaande plan voor de gezondheidszorg. De regering voert binnenkort voor het hoogste gerechtshof een proces tegen het zorgstelsel dat Obama en Biden hebben ingevoerd. Op de vraag van de moderator wat president Trump de 20 miljoen Amerikanen kan bieden die zo hun zorgverzekering dreigen te verliezen, antwoordde hij: „Maar 180 miljoen mensen hebben een private verzekering.” Nadat hij bij eerdere gelegenheden had gesuggereerd dat er al een vervangend plan in de maak is, dat na de verkiezingen kan worden ingevoerd, zei de president nu: „Ik wil een heel mooi zorgstelsel bedenken.”

Corona

Het debat opende met vragen over de Covid-19-epidemie. Trump hield opnieuw vol dat de Verenigde Staten, waar de afgelopen weken juist grote pieken zijn op plekken die voorheen weinig gevallen hadden, het beter doen dan andere landen. Bovendien, zei hij, „hebben we over een paar weken een vaccin”. Toen de presentator vroeg: „Kunt u dat garanderen?”, krabbelde de president terug. „Nee, dat is geen garantie. Maar ik denk wel voor het eind van het jaar.” Biden: „Dit is dezelfde man die zei dat het voor Pasen over zou zijn.”

Ook het bericht van deze week, dat de regering-Trump van meer dan 500 migrantenkinderen de ouders niet kunnen terugvinden nadat zij aan de grens van elkaar waren gescheiden, bracht Trump in een lastig parket. Zijn antwoord: „Wij zorgen heel goed voor die kinderen, ze zitten in heel schone onderkomens.” Biden: „Ze zijn ge-schei-den van hun ouders. Het is misdadig.”

Op veel momenten in het debat praatten de kandidaten glad langs elkaar heen. Trump hield Biden enkele keren voor dat die „geld van China, Oekraïne en Rusland” kreeg. Biden zei op zijn beurt dat Trump een Chinese bankrekening heeft („hád, tot 2015”, zei Trump) en niets tegen de Russische president Poetin durft in te brengen.

De minst racistische persoon

Aan beide leiders werd gevraagd of ze aan hun Afrikaans-Amerikaanse kiezers wilden vertellen of ze begrepen wat er door hen heen gaat als die hun grotere kinderen moeten uitleggen dat de gevolgen van structurele vooroordelen voor hen dodelijk kunnen zijn. Biden zei dat hij het begreep. „Ik heb mijn dochter nooit hoeven uitleggen dat zij haar handen op het stuur moet houden als een agent haar aan de kant zet, dat ze nooit naar het handschoenenkastje moet reiken en zonder tegenspraak alles moet doen wat de politie zegt.”

Trump zei dat hij het begreep en zei dat hij „met de mogelijk uitzondering van president Lincoln” méér voor zwarte Amerikanen tot stand heeft gebracht dan wie ook. „Ik ben de minst racistische persoon in deze ruimte”, zei Trump. „Ik kan het publiek niet zien omdat het zo donker is in de zaal, maar het maakt me niet uit wie daar zit.”

Fossiele brandstoffen

Het duidelijkste inhoudelijke verschil viel op te tekenen bij de vraag over het milieubeleid. Trump zal fossiele brandstoffen blijven bevorderen. „Als je de economie kapot wilt hebben, dan moet je aan de olie komen.” Op de vraag wat hij kan doen voor mensen die in de buurt van olie-installaties wonen en daar ziek worden, zei Trump dat zij het juist door de werkgelegenheid van die olie economisch goed hebben.

Biden wil op de middellange termijn van fossiele brandstoffen af. „Olie vervuilt”, zei hij. „Dat is nogal een uitspraak”, zei Trump. „Texas, Oklahoma, Pennsylvania, horen jullie dat?”

Kijk hier het hele debat terug: