Schiermonnikoog: geen corona en toch alles dicht

‘Als de horeca sluit, dan komt er niemand meer,” vertelt Jeroen Krijger (43), de manager van het Schiermonnikoogse restaurant-ijssalon-hotel Ambrosijn. Het is dinsdagmiddag, enkele uren voor de persconferentie van premier Rutte over de verscherpte coronamaatregelen. De zon schijnt, de wind is zacht, en het is – nu nog – druk in het dorpscentrum van het kleinste Waddeneiland. De terrassen van de hotels en restaurants zitten vol met eilanders en toeristen die genieten van de laatste zonnige dagen van het jaar.

Schiermonnikoog is de enige plaats in Nederland waar geen gevallen van coronabesmettingen zijn vastgesteld. Dat corona niet op het eiland voorkomt, is volgens burgemeester Ineke van Gent „pure mazzel.” „Maar hier is er natuurlijk de ruimte om afstand te houden in de natuur.” De groene velden, de duinen, het strand, zijn allemaal plekken waar je langer dan een kwartier kunt wandelen of fietsen zonder iemand anders tegen te komen. Maar zowel de burgemeester als de ondernemers onderstrepen de rol van het respecteren van de maatregelen: de toeristen mogen komen – graag zelfs – zolang ze gezond zijn en zich aan de regels houden. Ze respecteren de regels, niet alleen om coronavrij te blijven, maar ook omdat er op Schiermonnikoog veel ouderen wonen.

Het eiland heeft circa 950 vaste bewoners en is volledig afhankelijk van het toerisme, overal zijn er vakantiehuisjes. Volgens burgemeester Van Gent komen er in een „gewoon jaar” ongeveer 300.000 toeristen. „Dit jaar is het wel wat minder.”

„We hangen allemaal aan elkaar op Schier,” vertelt Monica Stijns (63), de eigenaar van klerenwinkel Kleur aan Zee. „Als de horeca dicht gaat, voelen we het allemaal, want dan komen er minder toeristen.”

Annuleringen

Ondernemers, herinneren zich de bittere eerste lockdown. Op 17 maart verzochten de burgemeesters van de Waddeneilanden toeristen om weg te blijven. Pas op 7 mei nodigden de burgemeesters toeristen weer uit naar de Waddeneilanden. „Gelukkig was het hoogseizoen erg goed.”

Lees ook: Herfstvakantie: niet welkom over de grens, te koud om te kamperen

Met een bang hart wacht Krijger de nieuwe persconferentie af. „Vandaag al belden mensen met de vraag: hoe gaat het nu verder? Wat moet je hier doen als de horeca sluit?” Die ochtend werd hij al overvallen door een annulering; een groep van dertien die tijdens de kerstvakantie zou komen. „De kinderen zouden van het buitenland komen, maar aangezien dat niet kan, komen ze maar met z’n tweetjes.”

Dinsdagavond viel het vonnis: restaurants en cafés moeten dicht. „Het is onzeker wat er nu gaat gebeuren,” zegt de manager in het restaurant van zijn hotel.

Op woensdag, voorlopig de laatste dag waarop de restaurants en cafés open mogen blijven, is het frisser buiten. Toch zitten de terrasjes in het dorpscentrum nog altijd vol mensen. Krijger vreesde dat door de persconferentie de toeristen massaal het eiland zouden verlaten; dat is niet het geval. Maar voor de komende dagen kreeg hij al wel afzeggingen.

Krijger klinkt vermoeid. „Ja, coronamoe. Ik had gehoopt dat restaurants open zouden blijven, al dan niet met verscherpte maatregelen. Dat we ook niet-gasten konden blijven ontvangen. Het is vervelend dat als we zo hard ons best doen, en er hier geen corona is, het toch dicht moet. Wat we doen is toch niet genoeg. Ik ben bang dat ze nog strenger worden als mensen zich niet aan de maatregelen houden, en dat er weer wordt opgeroepen niet meer te reizen of niet naar hier te komen.”

Een klerenhanger per klant

Burgemeester Van Gent begrijpt de bezorgdheid van de ondernemers. „Maar deze keer is het een heel andere situatie. In maart was het een totale lockdown. We wisten niets over het virus of hoe het zich zou ontwikkelen, en we hebben beperkte zorg op het eiland. Nu weten we hoe we kunnen voorkomen dat het virus zich verspreidt, dus als mensen zich aan de regels houden, kunnen ze gewoon blijven komen.”

Die regels zijn al merkbaar op de veerboot, waar mondkapjes, net als elders in het ov, verplicht zijn, en waar de tafels van elkaar gescheiden zijn door middel van plastic schermen. Op het eiland is het niet vreemd om mensen een mondkapje te zien dragen, zowel in de winkels als buiten – soms zelfs op de fiets. Sommigen maken grote bochten om mensen heen om minstens anderhalve meter afstand te houden. Winkels houden bij hoeveel mensen binnen zijn: met een winkelmandje bij de VVV, een klerenhanger bij Kleur aan Zee of een winkelwagentje in de Spar. Als ze op zijn, moet je wachten tot er iemand buiten komt.

Lees ook: Hoe gaan de horeca en culturele instellingen om met de nieuwe maatregelen?

Deurbeleid bij de Spar

Bij de Spar, de enige supermarkt van het eiland, staat er daarom vaak een rij. Er mag er slechts één persoon per huishouden de winkel binnen. Deze regels zijn, groot afgedrukt, bij de ingang van de supermarkt te lezen. Al sinds maart staat er iemand aan de deur om mensen aan te spreken. „Het buitendeurbeleid is wat het meeste impact heeft, denk ik,” verklaart supermarkteigenaar Eric Brunekreef (63). „Het is een kleine winkel en het wordt snel te druk, vooral in de zomer. Mensen zijn soms geïrriteerd, want ze willen met tweeën of drieën naar binnen, maar dat mag echt niet.”

Ook hij ondervindt gevolgen van de sluiting van de restaurants en cafés. „Geen enkele supermarkt in Nederland kan overleven als er slechts 1.000 inwoners hun boodschappen doen. Voor eventjes is het geen probleem, maar het mag geen maanden duren.” Jeroen Krijger: „Zolang de mensen blijven komen, valt de impact mee. Maar ik begin een beetje verdrietig te zijn over de kerstvakantie; er hebben al mensen afgezegd. Ik hoop vooral dat we het kunnen volhouden met z’n allen.”