Verzekeraar Menzis wint rechtszaak tegen farmaceut

De Brits-Zweedse farmaceut AstraZeneca heeft zich ongerechtvaardigd verrijkt ten koste van de Nederlandse verzekeraar Menzis. Dat heeft de rechtbank Den Haag woensdag bepaald. De verzekeraar krijgt een schadevergoeding van de farmaceut.

De rechtszaak gaat om het medicijn Seroquel (werkzame stof: quetiapine) tegen schizofrenie en bipolaire stoornissen. Direct nadat het patent erop in 2012 was verlopen, bracht AstraZeneca Seroquel XR op de markt. Dat middel heeft dezelfde werkzame stof, met dit verschil dat deze vertraagd wordt afgegeven in het lichaam. Aangezien AstraZeneca hier opnieuw patent voor kreeg, konden andere farmaceuten geen vergelijkbare medicijnen op de markt brengen.

Menzis claimde ruim 4 miljoen euro schadevergoeding in de zaak die al sinds september 2018 loopt. Volgens de rechter is dit te veel. De zorgverzekeraar moet daarom een nieuwe berekening maken. Het definitieve oordeel over de schadevergoeding volgt daarom volgend jaar.

Evergreening

Menzis ziet de zaak als schoolvoorbeeld van evergreening, een term voor strategieën om winstgevende marktexclusiviteit op te rekken. Tussen medicijnen waar wel of juist geen patent op rust, bestaat een enorm prijsverschil. Fabrikanten passen een oorspronkelijke werkzame stof enigszins aan, presenteren het als grote verbetering en vragen opnieuw patent.

Menzis wil niet dat moedwillig oprekken van een octrooi altijd wordt beloond, doordat verzekeraars het moeten vergoeden totdat de rechter het octrooi naar de prullenbak stuurt. „Anders wordt de praktijk van evergreening een loterij zonder nieten: zelfs een vernietigd octrooi leidt nog tot winst voor de fabrikant”, aldus de advocaat van de zorgverzekeraar in de pleitnota.

AstraZeneca betoogde in de rechtszaak dat het niet de bedoeling kan zijn dat een octrooihouder aansprakelijk wordt om de simpele reden dat hij octrooi heeft aangevraagd.

Daarnaast betwistte het bedrijf of Menzis wel een vergoeding mocht claimen. De verzekeraar heeft geen zelfstandig belang, stelde AstraZeneca. De farmaceut voerde in de rechtszaak aan dat Menzis geen schade zou hebben geleden, omdat de hoge prijzen voor Seroquel via premies werden doorberekend aan de verzekerden.