Uren in de rij in Georgia, want ‘stem moet tellen’

Sommigen zijn maar op de natgeregende stoeprand gaan zitten, anderen waren zo vooruitziend een campingstoeltje mee te brengen. Op de eerste dag dat in de zuidelijke staat Georgia vroeg gestemd kon worden voor de Amerikaanse presidents- en Congresverkiezingen, klaagden kiezers maandag vele uren in de rij te hebben moeten staan. In Texas, waar dinsdag het vroege stemmen begon, vormden zich ook lange rijen kiezers.

Plaatselijke media in Georgia schoten beelden van menselijke files die blok na blok de hoek om slingeren – en niet alleen omdat mensen 1,5 meter afstand van elkaar houden. In Marietta, een noordelijke voorstad van metropool Atlanta, vertelde Viola Hardy aan 11AliveNews dat ze zich iets voor half 7 ‘s ochtends in de rij voegde. Bijna vijf uur later kon ze stemmen. „Het maakt niet uit hoelang het duurt [..] we stemmen alsof ons leven ervan afhangt”, zei de Afro-Amerikaanse tegen het lokale tv-station.

De lange wachttijden werden gelijk inzet van debat tussen beide partijen. De (Republikeinse) autoriteiten die het stemmen in Georgia organiseren, stelden dat deze een logisch gevolg waren van de „historische belangstelling ” dit verkiezingsjaar. Democraten spraken juist van kiezersonderdrukking, omdat vooral in districten waar hun kiezers wonen te weinig stembureaus of -machines staan. Dit zijn bovengemiddeld vaak zwarte Amerikanen, een groot kiezersblok in Georgia, dat dit jaar als cruciale staat geldt – ook omdat er twee Senaatsraces zijn.

Lees ook deze reportage uit Georgia (2018): Minder kiezers graag

Zwarte kiezer langer in de rij

In 2019 wees landelijk onderzoek uit dat zwarte Amerikanen gemiddeld langer in de rij staan om te kunnen stemmen dan witte kiezers. Op basis van geolocatiedata van 93.000 stembureaus door heel de VS berekende de Californische gedragseconoom Keith Chen dat de wachttijd in volledig zwarte districten gemiddeld 29 procent langer is dan die in geheel witte buurten. Ook lag de kans op een wachttijd van langer dan een half uur in zwarte districten 74 procent hoger.

Selectief barrières opwerpen voor kiezers van de tegenpartij is een beproefde tactiek in de VS – vooral van de Republikeinen. Georgia is er berucht om, meest recent vanwege de omstreden gouverneursverkiezing van 2018. De Democratische kandidate Stacey Abrams verloor toen nipt van de Republikein Brian Kemp, die zelf als hoge bestuurder de stembusgang mede had mogen organiseren.

Kiezersengagement leeft op

De autoriteiten in Georgia hebben wel gelijk dat de opkomst dit jaar historisch hoog kan worden. In 2016 brachten landelijk 139 miljoen Amerikanen hun stem uit, circa 55 procent van de bevolking in de kiesgerechtigde leeftijd. Nadat de Congresverkiezingen van najaar 2018 al de hoogste opkomst bij midterms in een eeuw liet zien, is de verwachting dat voor de strijd om het Witte Huis nu zeker 150 miljoen mensen gaan stemmen.

Dit oplevende democratische engagement blijkt ook uit de tussenstand van de nu al uitgebrachte stemmen, die het U.S. Elections Project van de universiteit van Florida bijhoudt. Tot dinsdagochtend hadden al 10,6 miljoen Amerikanen hun stem uitgebracht: ruim zes keer meer dan in 2016 drie weken voor de verkiezingen het geval was. Vroeg of per post stemmen is vanwege corona in zwang.

President Trump waarschuwt al maanden (zonder bewijs) voor kiesfraude met poststemmen en heeft een team van advocaten klaarstaan om na de verkiezingsdag per post uitgebrachte stemmen aan te gaan vechten op basis van vermeende onregelmatigheden. Bij een deel van de kiezers leidt dit tot argwaan of de verkiezingen wel ordentelijk zullen verlopen. Zo zei het witte echtpaar Jeff en Catherine Arnold bij het overbelaste stembureau van Marrietta een wachttijd van 5,5 uur te hebben geaccepteerd om „er zeker van te zijn dat onze stem verwerkt wordt”.