Crisis en corona: wie krijgt er een bonus?

De eerste kop is een daalder waard. „Bonus voor top Ajax ondanks steunaanvraag”, stond afgelopen week boven een artikel van Het Financieele Dagblad. De directie heeft vorig jaar een bonus gekregen. Maar: Ajax heeft ook een voorschot gekregen van het UWV om in de eerste coronagolf de salarissen te betalen. Die zogeheten NOW-regeling verbiedt juist bonussen aan de directie.

Of daar iets mis is, moet het UWV uitzoeken. Maar de toon is gezet. Beleggers en media zijn er klaar voor. Politici kijken mee. De jaarverslagen van bedrijven over 2020 moeten nog geschreven worden, maar één ding is nu al helder. De combinatie corona en bonus zal schuren. Zeker in verkiezingstijd.

Wie krijgt wel een bonus, wie niet? En waarom betaal je eigenlijk een bonus?

Lees ook: Beleggers blokkeren hogere topbeloningen bij acht bedrijven

Om met dat laatste te beginnen: wie bijvooorbeeld verkopers een bonus geeft, beloont commerciële prestaties. De bonus was vooraf duidelijk, de hoogte niet. Die hangt af van de prestaties.

Dat geldt nog duidelijker voor het topkader in het bedrijfsleven. De bonus is daar onderdeel van de beloning. Het moet raar lopen wil je als bestuurder niet in elk geval een deel daarvan krijgen. Is een bonus op die manier nog een prikkel voor betere prestaties? Nee, het is zo eerder een verworven recht.

Maar je hebt ook de onverwachte bonus. Dat is de beste. Niks over afgesproken, wel een excellente prestatie. De bonusontvanger had geen financiële motivatie, maar een intrinsieke drijfveer. Wie hebben dat? Echte professionals. Dan hoeft het ook geen geld te zijn. Voorbeeld: de Militaire Willems-Orde is niet in euro’s uit te drukken.

In de gezondheidszorg zie je nu wat er goed en fout kan gaan. De bonus voor zorgmedewerkers is maatschappelijke dankbaarheid, achteraf vervat in 1.000 euro. Omdat samenwerking in de zorg vooropstaat en beloond moet worden zou je zeggen: iedereen hetzelfde bedrag. Maar nee, de overheid wil dat zorgaanbieders zelf keuzes maken. Wie wel, wie niet. Gênant.

Er is ook al een bonus (500 euro) toegezegd voor 2021. Gegarandeerd. Dankbaarheid dreigt daarmee een verworven recht te worden. Geen onverwacht compliment. Geen prestatieprikkel meer. Het lijkt wel de top van het bedrijfsleven.

In de zorg is de bonus een politieke uitspraak, maar wat moeten ondernemingen doen? Een van de winnaars in deze crisis zijn de supermarkten. Deen, AH en Jumbo hebben al bonussen voor hun personeel aangekondigd.

Afgelopen week deed ook PostNL dat. De postmarkt blijft krimpen, maar de pakketbezorging knalt omhoog. Vanwege hun „buitengewone inzet” geeft PostNL zijn werknemers een bonus. Het bedrijf praat ook met bezorgondernemers en de partners bij bedrijven in de sociale werkvoorziening om daar iets te doen. Op kosten van PostNL, neem ik maar aan.

Het gaat zelfs zo goed dat PostNL over 2020 weer dividend denkt te betalen. Wie weet: misschien maken de bonussen voor de bestuurders ook een sprongetje.

Corona, crisis en hogere bonussen voor het topkader. Hoe leggen de ‘winnaars’ van de pandemie dat straks uit?

Van een pandemie wordt wel gezegd dat het een grote gelijkmaker is. Een virus maakt geen onderscheid. Covid-19 doet dat wel en de economische crisis doet dat zeker. Dus hebben bedrijven in de winnende sectoren weinig keus. Het publiek beleden maatschappelijk verantwoord ondernemen moet ook maatschappelijk verantwoord belonen worden. Dus als er meer te verdelen is, moet al het personeel een hogere bonus krijgen, niet alleen de top. Te duur?

Betaal dan van laag tot hoog hetzelfde bedrag.

Is de pandemie toch de grote gelijkmaker.