Stripplagiaat en kattenroddels

Als twintiger tekende de jonge vormgever Piet Schreuders (1951) met zorg striptekeningen na van de door hem bewonderde Kuifje-tekenaar Hergé. Diens stripfiguren, de Brusselse kwajongens Quick en Flupke, verwerkte Schreuders als Espé, iets aangepast, in nieuwe stripverhalen getiteld De guitenstreken van Pim & Propke – een eerbetoon aan en parodie op de meester. Ze verschenen in het blad voor hippe jongeren Aloha, waarvan Schreuders vormgever was. Hoewel Aloha in 1974 stopte, is Schreuders die twee liefdes uit zijn begintijd altijd trouw gebleven: de strip, vooral die in de heldere tekenstijl van Hergé, met de zogenoemde Klare Lijn, en de methode om grafische vormen tot in de puntjes na te bootsen en er een eigen draai aan te geven.

Dat is duidelijk te zien aan de twee nieuwe uitgaven van Schreuders die begin oktober verschenen: De Poezenkrant (onregelmatig sinds 1974) en het glimblad Furore (onregelmatig sinds 1975), door de maker wel „de meest verfijnde publicatie in de wereld” genoemd.

Lees ook: Kampioen snorharen en nucleair kattengrind in nieuwe Poezenkrant

De Poezenkrant, inmiddels nummer 67, verschijnt in steeds andere vormgeving, en staat vol met foto’s en bijdragen van lezers over hun kat (en meer). Eerder nam het blad al de vorm aan van The Wall Street Journal, een Penguin-pocket en de National Geographic. Deze keer heeft Schreuders de ‘PoKra’, helemaal gevormd naar het roddelblad Privé. Het resultaat is een onweerstaanbare mix van nonsens, humor en schandaal, zoals ‘KEES VAN KOOTEN uit bed gejaagd’ (door zijn eigen nieuwe kat). ‘Exclusief alléén voor u!’ krijgen we in deze roddelbladparodie ‘schokkende’ foto’s te zien van de eierstokken van de kat Brünnhilde. Patholoog in opleiding Sjors Koppers, van het UMC Utrecht, bewaart de ovaria van zijn geopereerde kat om de esthetische cellen af en toe te bekijken onder de microscoop. Daarnaast zijn er roerende ontboezemingen van mensen die hun kat vervelend vinden of een getraumatiseerde zwerfkat in huis namen. We leren dat studentes een rat in de gootsteen met haarlak op fatale wijze wilden verdoven, en dat jazzlegende Charles Mingus een handleiding schreef over hoe je je kat op een mensentoilet kunt laten poepen (en laten doorspoelen). Deze Poezenkrant, dat moge duidelijk zijn, is een topnummer.

Stripnieuwtjes

De nieuwste Furore, Scheuders magazine over populaire cultuur , is helemaal gewijd aan het beeldverhaal. Het bevat een weelde aan stripnieuwtjes. Zo doet Luuk Smeets verslag van zijn nader onderzoek naar hoe de tekeningen van Hal Fosters Prins Valiant-strip op grote schaal gekopieerd werden in de Classics Illustrated-strip Caesars Overwinning (1956). In een eerdere Furore telde hij negen overgetrokken plaatjes, nu stelt hij met voorbeelden overtuigend vast dat de Amerikaanse tekenaar Joe Orlando 150 plaatjes van Valiant overtrok voor zijn Classics Illustrated.

Plaatjes pikken, ook door Hergé en Tom Poes-tekenaar Marten Toonder, die speciaal daarvoor een ‘dievenboek’ had met knipsels om te kopiëren, was destijds heel gebruikelijk in stripkringen. Van een wonderlijke schoonheid zijn de opgenomen schetsbladen van de ‘dichter’ onder de Nederlandse striptekenaars: Hergé-fan Mark Smeets (1942-1999). En als eerbetoon aan het stripblad Robbedoes, dat kleine zelf te vouwen stripboekjes in het blad bracht, zit bij deze Furore een erg geestig stripverhaal in zo’n klein zelf te vouwen boekje in het midden, Rinkel en De Kinkel in: De ode aan de Steen. Het is een heerlijk absurdistisch verhaal, vol liefde voor de Klare Lijn en Belgisch surrealisme, gemaakt door Aart Clerkx (alias Dèrbé).

Verder in dit nummer een coverartikel over een Franse tekenaar die van bestaande stripplaatjes nieuwe strips maakt – Samplerman. De kopieerlust is een blijvend thema in het Schreuders-universum. Er staat ook nieuw origineel stripwerk in, van Clerkx, Typex en Milo Rottinghuis. Plus een essay over de aantrekkingskracht van strip (Plaatjes en woorden) door Wim Noordhoek. Strips, door de rijke combinatie van beeld en woord, maken „de wereld dragelijk”, is zijn conclusie. Dat geldt ook voor de nieuwe Furore en Poezenkrant.