Politie arresteert zo’n tachtig actievoerders in Den Haag

Dit blog is gesloten

Dit blog met de laatste ontwikkelingen uit binnen- en buitenland rond de coronapandemie is gesloten. Het belangrijkste nieuws van donderdag 8 oktober:

• De politie in Den Haag heeft donderdagavond zo’n tachtig actievoerders aangehouden, onder wie aanhangers van actiegroep Viruswaarheid. Hun demonstratie tegen de coronawet was, net als een dag eerder, niet aangemeld.
• Het Spaanse Hooggerechtshof heeft een streep gehaald door coronamaatregelen die de landelijke regering had opgelegd voor de regio rond de hoofdstad Madrid. Nu de noodtoestand niet langer geldt, ontbreekt het de regering aan mandaat voor zo’n lockdown.
• Donderdag werden 5.831 nieuwe coronabesmettingen gemeld bij het RIVM. Volgens het LCPS worden ziekenhuizen „fors belast” en wordt op korte termijn de reguliere zorg afgeschaald.
• De Europese Commissie heeft 200 miljoen coronavaccins aangeschaft van het Leidse Janssen Pharmaceutica, onderdeel van Johnson & Johnson, met een optie op nog eens 200 miljoen vaccins. Nederland zal 7,8 miljoen doses van het vaccin krijgen.
• Het RIVM gaat een plan van de evenementensector onderzoeken om corona-proof feesten en festivals te organiseren. De evenementenbranche deed een voorstel aan het kabinet, dat het RIVM heeft gevraagd ernaar te kijken.

Lees het nieuws van vrijdag 9 oktober in ons nieuwe blog

Politie arresteert zo’n tachtig actievoerders in Den Haag

De politie in Den Haag heeft bij een demonstratie in de buurt van het Binnenhof circa tachtig aanhoudingen verricht. Er werd donderdagavond gedemonstreerd door actiegroep Viruswaarheid, waarbij organisator Willem Engel ook aanwezig zou zijn. De demonstratie, gericht tegen de coronawet, was vooraf niet aangekondigd.

Actievoerders worden met bussen afgevoerd naar een politielocatie, wat volgens een woordvoerder van de politie werd bemoeilijkt door de coronamaatregelen. De woordvoerder kon niet zeggen hoeveel demonstranten er precies op de been waren. De arrestanten worden voorgeleid en verhoord. Dat zal waarschijnlijk morgen plaatsvinden, omdat arrestanten ‘s nachts niet gehoord mogen worden.

Woensdagavond hield de politie al eens twaalf mensen aan die demonstreerden; ook toen was de demonstratie vooraf niet aangemeld. Na enkele malen te zijn weggestuurd, bleven demonstranten toch terugkomen.

‘AstraZeneca kan vanaf juli winst maken op coronavaccin’

Farmaceut AstraZeneca zou vanaf juli volgend jaar een winstmarge kunnen heffen op het coronavaccin dat het ontwikkelt met de Universiteit van Oxford. Zo blijkt uit een overeenkomst die AstraZeneca heeft met de Braziliaanse volksgezondheidsinstelling Fiocruz, zo onthult de Financial Times donderdag.

De farmaceut heeft beloofd om „tijdens de pandemie” het vaccin tegen kostprijs te verkopen, maar mag vanaf juli volgend jaar zelf bepalen wanneer de pandemie over is - en er dus winst gemaakt kan worden. Artsen Zonder Grenzen reageert verontwaardigd: voor de ontwikkeling van het vaccin ontving AstraZeneca meer dan een miljard dollar aan publiek geld.

In het document staat dat de „pandemieperiode” eindigt op 1 juli 2021 en dat die verlengd kan worden als „AstraZeneca te goeder trouw van mening is dat de pandemie niet voorbij is”. In een reactie verklaarde AstraZeneca dat het advies van internationale organisaties zal vragen om te bepalen wanneer de pandemie over is. Fiocruz heeft met AstraZeneca afspraken gemaakt over de verkoop van minstens 100 miljoen vaccins. Ook de Europese Commissie heeft 300 miljoen doses bij de farmaceut besteld, waarvan zo’n elf miljoen voor Nederland zijn.

Brusselse minister-president Rudi Vervoort test positief op corona

Minister-president Rudi Vervoort (socialisten, PS) van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is positief getest op het coronavirus. Dat heeft zijn woordvoerder donderdag bekendgemaakt, zo meldt De Standaard. De 61-jarige regeringsleider gaat zeven dagen in quarantaine. Hij zou vooralsnog geen last hebben van symptomen.

Het coronavirus gaat de laatste dagen behoorlijk rond onder leden van de verschillende Belgische regeringen. De Brusselse regering ging gisteren in preventieve quarantaine nadat bleek dat een van de ministers positief was getest. Ook de Waalse regering was even daarvoor in quarantaine gegaan vanwege een coronageval bij een van hun ministers. Donderdag werd bekend dat een van de kabinetsmedewerkers van de Vlaamse minister Zuhal Demir aan het coronavirus overleden is. Ook Demir zit daardoor in quarantaine, hoewel ze negatief getest werd.

Brussels minister-president Vervoort zat dinsdag nog bij een overleg tussen de verschillende regeringen van het land, waar over strengere Belgische coronamaatregelen werd beslist. Woensdag gaf hij een persconferentie waarin hij extra maatregelen aankondigde voor het Brussels gewest. In het hele gewest zijn cafés, bars, feestzalen, theesalons en sportkantines de komende maand gesloten. Restaurants vormen daarop een uitzondering – een onderscheid dat meteen al voor veel onduidelijkheid en ontevredenheid zorgde. Zo zou niet altijd duidelijk zijn in welke categorie zaken vallen, en zou de sector graag meer bewijs willen voor de stelling van de Belgische minister van Volksgezondheid dat cafés „echte hotspots van besmettingen” zijn. Virologen bevestigen dat superverspreiding in cafés in theorie groter is, maar harde Belgische cijfers die dat ondersteunen zijn er nog niet.

Wedstrijd De Graafschap - NAC afgelast door corona-uitbraak

Bij voetbalclub NAC Breda zijn vijf spelers en een medewerker positief getest op het coronavirus. Daardoor is de wedstrijd tegen De Graafschap in de Eerste Divisie vrijdagavond afgelast. Dat meldt NAC donderdag op de clubsite.

NAC heeft vanwege privacyredenen niet bekend gemaakt welke spelers er besmet zijn. De selectie van de koploper van de Eerste Divisie is na de besmettingen in thuisquarantaine gegaan en zal dat in ieder geval tot dinsdag blijven. Dan zullen zij nieuwe testen afnemen. Tot die tijd traint de club dus ook niet.

Voetbalclubs in de Eerste en Eredivisie nemen twee dagen voor een wedstrijd een coronatest af. Door die testen kwamen bij NAC de besmettingen naar voren. Volgens de club kwamen die „als donderslag bij heldere hemel”, omdat de club de regelgeving „strikt volgt”. Zaterdag werd de Eredivisiewedstrijd tussen RKC Waalwijk en PEC Zwolle ook afgelast vanwege meerdere besmettingen bij de club uit Waalwijk.

NACnl NAC Breda 💛🖤 ❌ De Graafschap - NAC afgelast wegens COVID-19 besmettingen Uit de afgenomen coronatesten van afgelopen woensdag is gebleken dat er een aantal spelers en een medewerker van NAC momenteel besmet zijn met het coronavirus. ℹ️ https://t.co/CduGPzrG7J #NACpraat https://t.co/DeGeZo9r6y 8 oktober 2020 @ 13:19

Volgen

De Jonge: zonder trendbreuk zijn aanvullende maatregelen nodig

Indien het aantal coronabesmettingen niet daalt, valt niet te ontkomen aan „aanvullende maatregelen”. Dat zei minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) donderdag, meldt persbureau ANP. Dit weekend of begin volgende week zou zich een verbetering moeten aftekenen in de cijfers, aldus De Jonge.

Maatregelen terugdraaien zou in dat geval ook niet spelen. „Afschalen lijkt op dit moment echt niet reëel.” Volgende week dinsdag bespreekt het kabinet het advies van het OMT. De Jonge wilde niet ingaan op mogelijke extra maatregelen.

Vorige week maandag kondigde De Jonge samen met premier Mark Rutte (VVD) nieuwe maatregelen aan, waaronder de sluiting van cafés en restaurants om 22.00 uur en een maximumaantal van dertig mensen in een ruimte. Het RIVM verwacht de eerste resultaten van deze maatregelen op zijn vroegst begin volgende week te kunnen zien. In de eerste plaats zal dat niet gaan om een afname van het aantal besmettingen, maar om een stabilisatie. Half oktober zouden de maatregelen effect hebben op het aantal ziekenhuisopnames.

5.831 mensen testen positief op corona, ziekenhuizen ‘fors belast’

Aan het RIVM werden de afgelopen 24 uur 5.831 positieve coronatesten gemeld - 838 meer dan een dag eerder toen 4.996 positieve testen binnenkwamen. Sinds het testbeleid is verruimd werden niet zoveel positieve testen op één dag gemeld. In totaal testten meer dan 150.000 Nederlanders positief op het coronavirus.

Het RIVM heeft dertien sterfgevallen geregistreerd het afgelopen etmaal - minder dan de 36 van een dag eerder. Meldingen van sterfgevallen komen geregeld met vertraging binnen bij het RIVM, dus niet alle sterfgevallen deden zich voor de afgelopen 24 uur.

Lees ook: Dit zijn de Nederlandse coronabrandhaarden

Het aantal coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen is opgelopen tot 1.070. Dat zijn er 49 meer dan woensdag, zei Ernst Kuipers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) donderdag op een persconferentie. Op de intensive cares liggen 228 coronapatiënten, achttien meer dan woensdag. Op de andere zorgafdelingen liggen 842 patiënten met corona, en ook dat zijn er meer dan een dag eerder toen het 811 patiënten waren.

Ernst Kuipers verwacht dat de stijging in ieder geval deze week doorzet. De ziekenhuizen worden volgens hem „fors belast” en op korte termijn moeten ziekenhuizen in alle regio’s de reguliere zorg afschalen. Volgens Kuipers is het nodig nieuwe maatregelen te treffen tegen de huidige stijging. „Als deze piek verder doorzet, kunnen we ons dat niet veroorloven.”

Spaans Hooggerechtshof vernietigt lockdownplannen Madrid

Het Hooggerechtshof in Spanje heeft een lokale lockdown in de hoofdstad Madrid donderdag ongeldig verklaard. Het ontbreekt de maatregel, die vorige week vrijdag werd opgelegd door de federale regering, aan mandaat en bovendien worden fundamentele burgerrechten geschonden.

Aan de uitspraak ging een conflict vooraf tussen de linkse federale regering en het rechtse regiobestuur. De federale regering wilde vanwege het snel stijgende aantal nieuwe besmettingen een lockdown voor de hele regio, maar de verantwoordelijkheid daarvoor ligt bij het regiobestuur. Gouverneur Isabel Diaz Ayuso gaf juist de voorkeur aan een gedeeltelijke sluiting vanwege de grote economische gevolgen van een totale sluiting.

Uiteindelijk besloot de federale regering streng in te grijpen: de bijna vijf miljoen inwoners mochten Madrid zonder geldige opgaaf van reden niet verlaten. Handhaving daarvan vond overigens nauwelijks plaats. Lopende het kortgeding van Ayuso en burgemeester José Luis Martínez-Almeida kon de politie nog niet ingrijpen.

„Zo’n conflict tussen nationale regering en lokale autoriteiten is funest voor een effectieve bestrijding”, zegt het Institute of Global Health van de Universiteit van Genève

Minister van Volksgezondheid Salvador Illa zegt tegen de krant El País dat hij het vonnis van het hof nog niet heeft bestudeerd. De federale regering kan besluiten de noodtoestand uit te roepen en dan alsnog een rechtsgeldige lockdown afkondigen. Of de minister dat nu gaat doen, wil hij nog niet zeggen.

Na Andorra telt Madrid met 741 positieve tests per honderdduizend inwoners het op een na hoogste relatieve aantal besmettingen in Europa.

Op vier marineschepen coronabesmettingen vastgesteld

Aan boord van vier Nederlandse marineschepen zijn militairen positief getest op het coronavirus. Dat meldt het ministerie van Defensie donderdag. In totaal gaat het om acht besmettingen. Twee schepen, de Rotterdam en de Johan de Witt, deden mee aan een NAVO-oefening in de Middellandse Zee. De drie positief geteste militairen gaan met een medische vlucht terug naar Nederland. Hoe ze besmet raakten, is onduidelijk. De oefening, getiteld Dynamic Mariner, eindigt vandaag volgens schema.

De andere vijf besmettingen werden geconstateerd op de Karel Doorman en de Van Speijk in Den Helder na milde klachten van de militairen. Op alle vier de schepen wordt contactonderzoek verricht en waar nodig gaan militairen in isolatie.

Defensie heeft maatregelen genomen om besmettingen aan boord te voorkomen. Zo moeten militairen voordat ze aan boord gaan in thuisquarantaine, in geval van klachten moeten ze thuisblijven en het havenbezoek is beperkt. Volgens Defensie is het risico op besmettingen desondanks „niet volledig” uit te sluiten. In maart werden acht besmettingen vastgesteld aan boord van de onderzeeër Dolfijn.

EU koopt 200 miljoen vaccins van Janssen Pharmaceutica, Nederland krijgt 7,8 miljoen doses

De Europese Commissie heeft 200 miljoen coronavaccins aangeschaft van het Leidse Janssen Pharmaceutica, onderdeel van Johnson & Johnson, met een optie op nog eens 200 miljoen vaccins. Nederland zal 7,8 miljoen doses van het vaccin krijgen. Dat meldt minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) donderdag.

Pas als het vaccin veilig en effectief werkt tegen Covid-19 wordt het afgenomen, schrijft de Commissie. Als alles goed gaat, is het vaccin van Janssen Pharmaceutica - dat deels in Nederland wordt ontwikkeld en geproduceerd en patiënten al na één injectie immuun zou maken - in het tweede kwartaal van 2021 beschikbaar.

De Europese Commissie heeft al afspraken gemaakt over de aankoop van vaccins met AstraZeneca en Sanofi-GSK, met beide voor 300 miljoen doses. Met CureVac, BioNTech-Pfizer en Moderna lopen vergaande gesprekken over de aankoop van vaccins. Nederland heeft volgens een verdeelsleutel voor EU-landen recht op 3,89 procent van deze orders.

Minister De Jonge: aanpak coronawet had anders gemoeten

De totstandkoming van de coronawet had „anders gemoeten”. Dat zei minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) donderdagochtend in de Tweede Kamer tijdens de behandeling van de wet. De Jonge had „meer tijd willen nemen, transparanter willen zijn en meer uitleg willen geven” over wat hij met de wet wilde. Hoewel het logisch is dat een conceptwetsvoorstel aangepast wordt, leidde het in dit geval tot „veel onvrede”, zei hij.

De Jonge reageerde op kritiek van Kamerleden dat in de oorspronkelijke versie van de wet het kabinet te veel macht kreeg om coronamaatregelen te nemen en de Kamer te weinig. Dat was volgens hem niet het geval, hoewel hij een amendement van GroenLinks-Kamerlid Kathalijne Buitenweg om de Kamer meer zeggenschap over maatregelen te geven wel omarmde.

PvdA-Kamerlid Attje Kuiken vond dat De Jonge meer zelfkritiek moest hebben. „De wet staat niet op zichzelf. Met de app, mondkapjes en het testen ging het net zo: het is exemplarisch voor de bravoure waarmee dingen zijn aangekondigd die uiteindelijk toch niet zo konden plaatsvinden.”

Coronahulplijn Rode Kruis krijgt vooral vragen over thuisquarantaine

De coronahulplijn van het Nederlandse Rode Kruis is sinds maart ongeveer 24.000 keer gebeld. Dat maakte de organisatie donderdag bekend. De meeste telefoontjes (zo’n 15.000) kwamen in maart, april en mei binnen. In de zomer werd er een stuk minder gebeld, maar dat begint volgens het Rode Kruis gestaag te veranderen. In september belden weer 750 mensen naar de lijn.

Er komen volgens het Rode Kruis vooral veel vragen binnen over thuisquarantaine. Of dat betekent dat de richtlijnen vanuit de overheid niet duidelijk genoeg worden gecommuniceerd, durft woordvoerder Sandra van Houten niet te zeggen. De meeste mensen weten volgens haar wel wat de bedoeling is, maar bellen voor een extra bevestiging. Soms is dat onder druk van werkgevers die willen dat zij terug naar hun werk komen. Daarnaast vinden ouderen het vaak makkelijker om even te bellen in plaats van de regels zelf online te moeten lezen.

Ook bellen mensen in thuisquarantaine vaak met een persoonlijk probleem. Zo hebben sommigen niemand om boodschappen voor ze te doen. Daar wordt al pratende een oplossing voor gezocht, zoals het online bestellen of het inzetten van een buurman. De lijn leent zich ook voor mensen die een luisterend oor nodig hebben, aldus het Rode Kruis. „Sommige mensen schamen zich voor hun besmetting, of vereenzamen in thuisquarantaine.”

Gronings cellencomplex gesloten na corona-uitbraak bij staf

De politie in Groningen heeft een cellencomplex in de binnenstad gesloten omdat vier medewerkers positief testten op het coronavirus. Enkele van hun collega’s zijn nog in afwachting van hun testresultaat. Na bron- en contactonderzoek zitten nu veertig medewerkers van het Team Arrestantenzaken thuis in quarantaine.

Het complex is gesloten omdat er te weinig personeel beschikbaar is om het open te houden, zegt politie Noord-Nederland. De daar op dat moment vastgehouden arrestanten zijn overgeplaatst naar locaties in Leeuwarden en Assen. Daar zijn ze tot nader order in quarantaine geplaatst. Het cellencomplex blijft tot ten minste volgende week dinsdag dicht.

Omdat geen van de arrestanten ziek is geworden of klachten vertoont die op het coronavirus wijzen, is geen van hen op het virus getest.

Europese Commissie sluit deal over remdesivir voor 500.000 patiënten

De Europese Commissie en medicijnenontwikkelaar Gilead hebben een akkoord gesloten over de aankoop van de virusremmer remdesivir voor een half miljoen coronapatiënten. Lidstaten van de Europese Unie, kandidaat-lidstaten én het Verenigd Koninkrijk kunnen de medicatie nu direct bij Gilead bestellen, meldt de Commissie donderdag. Het middel is voorwaardelijk goedgekeurd voor behandeling van coronapatiënten met ademhalingsproblemen.

De onderhandelingen met de Amerikaanse farmaceut, die min of meer als enige remdesivir produceert, liepen al enige tijd. Eind juni sloot de Amerikaanse president Donald Trump een vergelijkbare deal met Gilead, door bijna de gehele productie van de maanden juli, augustus en september op te kopen: gezamenlijk ook genoeg voor zo’n 500.000 patiënten. Europa moest het doen met zo’n 30.000 behandelingen. Daardoor ontstonden tekorten. Het Nederlandse ministerie van Volksgezondheid gaf „capaciteitsgebreken” bij Gilead als opgaaf van reden toen het RIVM eerder deze week door zijn voorraad heen bleek.

De Europese Commissie onderhandelt namens de Europese Unie met de fabrikanten van medicatie en vaccins tegen Covid-19. Zo zijn er al zes contracten gesloten met farmaceuten die werken aan de ontwikkeling van een vaccin. Remdesivir werd eind juni het eerste medicijn dat in Europa werd goedgekeurd voor de behandeling van patiënten. Voorwaarde was wel dat er nog nader onderzoek naar wordt gedaan.

RIVM onderzoekt mogelijkheden voor proefevenementen

De evenementensector heeft het kabinet „gedegen plannen” gepresenteerd voor het experimenteren met evenementen binnen de huidige coronarichtlijnen. Dat stelt staatssecretaris Mona Keijzer (Economische Zaken, CDA) na een ontmoeting die zij en collega-bewindvoerders woensdag met vertegenwoordigers van de branche had. Het kabinet vraag het RIVM om advies over de plannen van de sector, die proeven met vier verschillende soorten evenementen heeft voorgesteld.

De branche, voor de gelegenheid verenigd in het Fieldlab Evenementen, heeft de evenementen onderscheiden in de categorieën „binnen passief” (denk aan een klassiek concert of zakelijke bijeenkomst), „binnen actief” (een popconcert of indoorsportwedstrijd), „buiten actief” (bijvoorbeeld een sportwedstrijd, waarbij bezoekers een vaste plek hebben) en tot slot festivals, waar bezoekers zich vrijuit kunnen verplaatsen. Het RIVM zal per suggestie de haalbaarheid binnen de huidige richtlijnen onderzoeken, zegt een woordvoerder van Keijzer. Het is nog onduidelijk per wanneer een advies daarover kan worden verwacht.

In Barcelona zijn plannen voor een concert voor duizend bezoekers, die vrij mogen bewegen en geen afstand hoeven te houden.

Sinds het kabinet strenge maatregelen heeft ingevoerd tegen het coronavirus, heeft de evenementenbranche nagenoeg stilgelegen. Vorige week werd aangekondigd dat de veiligheidsregio’s per evenementenlocatie een ontheffing moeten verlenen om bijeenkomsten met meer dan enkele tientallen bezoekers toe te staan. Dat zorgt voor irritatie in de sector, die vindt dat daardoor willekeur ontstaat in het beleid.

De insteek van het gesprek met Keijzer en minister Ingrid van Engelshoven (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, D66), minister Tamara van Ark (Medische Zorg en Sport, VVD) en minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid, CDA) was om in elk geval perspectief te bieden, zegt de woordvoerder van Keijzer. Het al dan niet doorzetten met de testevenementen blijft echter te allen tijde afhankelijk van de ontwikkeling van besmettingscijfers in Nederland, benadrukt ze.

Meer dan vijf miljoen coronabesmettingen in Brazilië

Het aantal besmettingen door het coronavirus in Brazilië is de vijf miljoen gepasseerd. Dat blijkt uit de meest recente cijfers van de Johns Hopkins universiteit. Na de Verenigde Staten en India is het Zuid-Amerikaanse land het zwaarst getroffen land ter wereld.

Het daadwerkelijke aantal besmettingen ligt volgens experts een stuk hoger, omdat niet iedereen getest wordt. Onder het totale aantal besmettingen is de Braziliaanse president Jair Bolsonaro, die het virus eerder dit jaar kreeg. Er zijn daarnaast bijna 150.000 geregistreerde doden door de gevolgen van Covid-19 in Brazilië.

Het virus werd lange tijd een griepje genoemd door Bolsonaro en er werden weinig maatregelen genomen om een uitbraak te voorkomen. Op lokaal en regionaal niveau grepen autoriteiten wel in en werden er lockdowns afgekondigd. Inmiddels worden er verschillende coronavaccins getest in het land.

Lees ook: Brandhaard Brazilië biedt zich enthousiast aan als proeftuin voor coronavaccins

Het laatste nieuws

Welkom in een nieuw coronablog. Hier houdt NRC de laatste ontwikkelingen uit binnen- en buitenland bij rond de coronapandemie. Dit was het belangrijkste nieuws van woensdag 7 oktober:

• De Tweede Kamer steunt de coronawet, ondanks forse kritiek van oppositiepartijen. Dat bleek op de eerste dag van de tweedaagse behandeling van de wet, waarin de coronamaatregelen juridisch worden vastgelegd.
• Bij het RIVM werden 4.996 positieve coronatests geregistreerd in een etmaal. Dat was een toename van bijna 10 procent ten opzichte van dag ervoor, toen er 4.547 positieve tests werden verwerkt.
• Nederland heeft Duitsland uit voorzorg gepolst of het opnieuw coronapatiënten naar dat land kan overplaatsen als de maximale IC-capaciteit hier in zicht komt, meldde het ministerie van Volksgezondheid.
• Brussel sluit vanwege het oplopende aantal coronabesmettingen een maandlang alle cafés. Ook in grote delen van Schotland moeten pubs en restaurants ruim twee weken dicht.

Lees hier het hele coronablog van woensdag 7 oktober terug