Kamer steunt coronawet, ondanks veel kritiek van oppositiepartijen

Middenin het Kamerdebat over de coronawet zet SGP-leider Kees van der Staaij een gek stemmetje op, tot hilariteit van andere Tweede Kamerleden. „Met de verkiezingen in aantocht is het veel simpeler om te zeggen: vrijheden worden ingeperkt, dat moeten we niet doen, weg ermee!”

Maar dat vindt de SGP te makkelijk. Het virus is nog te gevaarlijk om met de maatregelen te stoppen, maar de vraag of ze nog proportioneel zijn is volgens Van der Staaij „volstrekt gerechtvaardigd”.

Woensdag was de eerste dag van de tweedaagse behandeling van de ‘spoedwet’ waarmee coronamaatregelen juridisch worden vastgelegd. Politiek gezien is de vraag of de wet het gaat halen niet spannend meer: een ruime meerderheid is na drastische aanpassingen voor. Maar over de wet is sinds het voorjaar buiten de plenaire zaal veel rumoer geweest: tegenstanders zien er welhaast de invoering van een dictatuur in en demonstreren geregeld voor de Kamer – ook woensdagmiddag weer.

Veel Kamerleden hebben een „mailbombardement” met bezorgde berichten gehad, zoals 50Plus-leider Corrie van Brenk het noemde. De mailbox van CDA-Kamerlid Chris van Dam was er zelfs van vastgelopen, zei hij. „Ik vroeg ze soms: waarom ben je tegen? Zodat ik beelden kon rechtzetten. Er zit geen vaccinatieplicht in de wet, er komt geen demonstratieverbod en het parlement zet zichzelf met de wet ook niet buiten werking.”

‘Wantrouwen gevoed’

De Kamerleden snapten de kritiek ook wel. Want de wet die voor de zomer door het kabinet was ingediend, wás ook niet goed, zeiden velen van hen woensdag. De minister kreeg teveel macht, de Kamer alsnog te weinig. En dat de overheid ook achter de voordeur zou mogen handhaven op naleving van de coronamaatregelen, ging véél te ver. Volgens SP’er Maarten Hijink heeft die „eerste, ondemocratische versie van de wet veel schade veroorzaakt in de samenleving en het wantrouwen gevoed”.

Onder meer de SP en Partij voor de Dieren vrezen dat daardoor draagvlak in de samenleving ontbreekt voor de wet. Ze zijn mede daarom tegen. PVV en FVD vinden de wet „disproportioneel”: volgens PVV’er Gidi Markuszower „bepaalt de minister straks met hoeveel mensen je mag afspreken”.

‘Angstzaaierij’

Henk Krol, ex-50 Plus, zei bang te zijn dat maatregelen als een vaccinatieplicht en gedwongen gebruik van de app toch nog op tafel kunnen komen. Terwijl de wet deze juist expliciet uitsluit. GroenLinks-Kamerlid Kathalijne Buitenweg vond dat hij daarmee angst zaait. „Het is onrust die u zelf opboert.”

De wet, zei ChristenUnie-Kamerlid Stieneke van der Graaf, „komt van heel ver”. Het concept-wetsvoorstel dat voor de zomer voor veel wantrouwen en onvrede zorgde, is dan ook flink verbouwd. Coronaboetes leiden niet meer tot een strafblad.

Lees ook: Veel kritiek, maar de coronawet zal er komen

Ook mag de overheid niet achter de voordeur gaan handhaven.

En de Kamer zelf krijgt meer macht, dankzij inspanningen van Kamerleden zelf. De vier coalitiepartijen werkten de afgelopen weken samen met GroenLinks, PvdA, SGP en 50Plus aan een reeks verbetervoorstellen. Daardoor krijgt de Kamer altijd instemmingsrecht bij coronamaatregelen. CDA’er Van Dam probeerde tijdens het debat bij andere oppositiepartijen meer steun te vergaren – vooralsnog zonder succes. De wet heeft al wel een meerderheid.

De wet gaat daarnaast geen half jaar meer gelden, maar drie maanden. Daarna moet de Kamer elke maand instemmen met verlenging. Want, zei VVD’er Hayke Veldman: „Wetten die het mogelijk maken dat onze vrijheid wordt ingeperkt, mogen nooit vanzelfsprekend zijn of worden.”