In de kofferbak ligt het skelet van een vermiste privédetective

John Rebus begint oud te worden. De gepensioneerde inspecteur is gestopt met roken, drinkt nog hooguit één flesje IPA bier per avond, en door zijn slechte longen beginnen de twee trappen naar zijn appartement een helse opgave te worden. Maar Rebus’ geest is nog altijd vlijmscherp en ondanks zijn zwakke gestel is hij voor niets en niemand bang.

Net zoals Michael Connolly doet met Harry Bosch laat de Schotse schrijver Ian Rankin (1960) zijn vaste hoofdpersoon ouder worden. In Kat & muis (1987), de eerste Rebus-roman, was de toen nog drankzuchtige inspecteur bijna veertig. Eenentwintig boeken later, loopt Rebus in Een web van leugens (2018) tegen de zeventig. Het vereist dus steeds meer vindingrijkheid van Rankin om zijn vaste hoofdpersoon bij een misdaadonderzoek te betrekken. In Een web van leugens lukt hem dat met een cold case.

In een bos bij Edinburgh staat een Volkswagen Polo. In de kofferbak ligt het skelet van een vermiste privédetective, met politiehandboeien om de voeten. Als hoofdrechercheur Siobhan Clarke op de zaak wordt gezet, belt haar oude leermeester John Rebus. Hij weet wiens lijk is gevonden: als rechercheur had hij twaalf eerder tevergeefs naar de vermiste man gezocht.

Rankin werkt 450 pagina’s lang toe naar de ontknoping en laat Rebus daarin een cruciale rol spelen. Als vader, echtgenoot en collega mag hij de vleesgeworden mislukking zijn, als misdaadonderzoeker verslaat de gepensioneerde inspecteur zijn jongere collega’s met gemak. Rebus weet niks van smartphones en van sociale media, maar die tekortkomingen compenseert hij met lef, doortastendheid en lak aan de regels.

In een vraaggesprek met NRC-medewerker Hesther Carvalho zei Rankin twintig jaar geleden geen boodschap te hebben aan plots. Dat is nog altijd zo. De boeken van Rankin lees je voor de knisperende dialogen, de humor en voor de knappe wijze waarop hij sociale ontwikkelinge schetst. In Een web van leugens bijvoorbeeld de grote invloed van sociale media en het wantrouwen jegens de geschreven pers.

Met Een web van leugens maakt Rankin in Nederland gelukkig zijn comeback. Luitingh, zijn vorige Nederlandse uitgever, zag al jaren geen brood meer in de Schot. De vier laatste avonturen van Rebus bleven onvertaald. The House of Books waagt een nieuwe poging. Met een nieuwe vertaling en door de rechten op alle eerdere Nederlandse vertalingen van Luitingh over te nemen. Een voortreffelijk idee. Rankin is een fenomeen, een misdaadschrijver die nooit teleurstelt.