‘Logisch dat meer scholieren nu besmet worden’

Scholen die sluiten nadat bij leerlingen corona is vastgesteld, ouders en docenten die zich zorgen maken over hun gezondheid: met het oplopend aantal coronabesmettingen neemt de onrust toe. Hoe veilig is het nog op middelbare scholen waar jongeren geen afstand hoeven te houden en vaak met honderden tegelijk door de gangen lopen?

Volgens Susan van den Hof, hoofd van het Centrum voor Epidemiologie en Surveillance van Infectieziekten van het RIVM, loopt het aantal besmettingen onder leerlingen op, maar zijn er op dit moment nog „relatief weinig actieve clusters” van leerlingen die elkaar hebben besmet. „Het zijn er nu ongeveer tien in de groep 12- tot 17-jarigen. Als we vervolgens kijken waar die kinderen elkaar hebben besmet, dan is dat in de helft van de gevallen op school. Kijk je naar de groep 18- tot 25-jarigen dan zie je al bijna honderd actieve clusters. Het verschil is heel erg groot.”

Wat is een actief cluster?

„Als er minimaal drie gerelateerde besmettingen zijn waarvan bekend is dat ze elkaar besmet hebben. Het kan best zijn dat er in werkelijkheid iets meer dan tien actieve clusters zijn op middelbare scholen, maar dit is wat wij nu in gegevens van de GGD’s zien.”

Veel meer dan tien scholen melden besmettingen van leraren of leerlingen. Hoe verhoudt zich dat tot jullie cijfers?

„Er zijn relatief veel scholen waar leerkrachten ziek zijn. Bij elke besmetting wordt de GGD ingeschakeld en die kan adviseren om de school helemaal te sluiten zodat iedereen in quarantaine kan.”

Er zijn inmiddels tientallen scholen met besmette leerlingen.

„Ja, maar dan gaat het niet altijd om clusters. In de hele bevolking komt nu meer corona voor, dus is het logisch dat meer leerlingen corona krijgen en dat zij af en toe andere leerlingen besmetten. We hebben nooit gedacht dat dat niet zou gebeuren.”

In het voorjaar werd de rol van leerlingen bij de verspreiding toch wel kleiner geacht ?

„Vooral voor de basisschoolleerlingen was het vanaf het begin wel duidelijk dat zij een heel kleine factor zijn bij de verspreiding. Bij pubers is dat anders. We hebben vanaf het begin gezien dat zowel het ziektebeeld als de kans op verspreiding toeneemt met de leeftijd. In onze weekrapportage van dinsdag zie je dat van alle 18.000 besmettingen die de afgelopen week zijn vastgesteld het in ongeveer 14 procent van de gevallen gaat om kinderen en jongeren onder de 20. Meer dan 11 procent behoort tot de 15- tot 19-jarigen.”

Wat je wilt voorkomen is dat hele scholen uit gaan vallen

Susan van den Hof, RIVM

Voor de zomer kondigde het RIVM vervolgonderzoek aan naar de rol van kinderen bij coronaverspreiding. Hoe loopt dat?

„We zijn daar nog niet echt mee begonnen. We willen vijftig gezinnen onderzoeken waar kinderen de index-patiënt, de eerste coronapatiënt, waren. Maar er zijn nog heel weinig basisschoolleerlingen besmet. Bovendien werken we samen met de GGD’s en die zijn op dit moment heel erg overbelast.”

Intussen loopt de onrust onder ouders en docenten op. Wat adviseert u hun?

„Dat is een lastige. Wat je wilt voorkomen is dat hele scholen uit gaan vallen. Het is dus zaak om uitbraken in te dammen, zodat zoveel mogelijk kinderen naar school kunnen.”

Lees ook: Ook scholen overwegen mondkapjes

Hoe dan?

„Het is belangrijk dat kinderen vanaf 13 jaar thuis blijven en zich laten testen als ze klachten hebben. De regel is dat kinderen tot 18 jaar geen anderhalve meter afstand hoeven te houden van elkaar, maar dat wil niet zeggen dat ze allemaal dicht op elkaar moeten kruipen.”

Bij de persconferentie is maandag niets gezegd over scholen. Vindt u dat daar toch nieuwe regels moeten komen?

„Voor de zomer hebben we in het OMT gezegd dat we het heel belangrijk vinden dat scholen weer opengaan. Dat vinden we nog steeds. Maar we moeten heel goed monitoren wat er gebeurt in scholen. Het is een terugkerend thema in onze besprekingen en mogelijk leidt het oplopend aantal besmettingen tot aangepaste adviezen.”

Zoals?

„We spreken volgende week weer met het OMT. Ik wil niet vooruitlopen op die discussie. Wij hebben al eerder geadviseerd om leerlingen zoveel mogelijk te spreiden. Door op verschillende tijden te starten of door de pauzes te spreiden zodat niet de hele aula vol zit. In de praktijk is dat ingewikkelder dan in theorie.”

Lees ook: Effect van mondkapje blijft lastig te bepalen

We zien inmiddels steeds meer scholen die mondkapjes verplicht stellen, moet dat een landelijke maatregel worden?

„We weten dat hoe meer besmettingen er zijn, hoe zinniger het is om mondkapjes te dragen. De bijdrage van mondkapjes is klein in het pakket van maatregelen, maar alle beetjes helpen. We zitten nu in een situatie waarbij het alle hens aan dek is.”