Bewaren en repareren van kleren als activistische daad

Het (laten) herstellen van kleding is een alleszins bevredigende bezigheid, kan ik uit eigen ervaren vertellen. Niet alleen omdat stukken na stoppen, ontvlekken, dichtnaaien, innemen of uitleggen soms weer jaren mee kunnen. Door de moeite die het heeft gekost ga je je er meer aan hechten.

De activistische variant van herstellen is zichtbaar herstellen of, zoals het in het Engels heet: Visible Mending, kortweg VM. Dat houdt in dat je met borduursels, patches en stopwerk zo repareert dat voor iedereen zichtbaar is dat het is gebeurd.

Herstellen is natuurlijk zo oud als kleding zelf. Kleding was vroeger een kostbaar bezit, ook voor mensen met geld. Zichtbaar herstelwerk was wel vaak een teken van armoede, tot het eind jaren zestig vanuit de hippiebeweging in de mode raakte.

Lees ook: Opgelapt, over het zelf repareren van kleding (2015).

Net als in de jaren zestig en zeventig is VM nu ‘een protestbeweging, een kunstvorm en een fashionstatement’, zoals de Britse modehistoricus en journalist Kate Sekules stelt in haar net verschenen boek Mend! : ‘Je laat ermee zien dat je de consumptiecultuur hebt losgelaten: kijk, ik heb dit gered van de vuilnisbelt.’ Op een unieke en hoogstpersoonlijke manier bovendien: mode met een ziel.

Sekules, die vijf jaar geleden een website begon over het onderwerp, gaat in op de geschiedenis van VM, de impact van wegwerpmode op de planeet, en eert bekende vertegenwoordigers van de VM-beweging, zoals de Nederlandse Saskia van Drimmelen en Margreet Sweerts. Zij geven workshops waarin kapotte kleding wordt hersteld met gouddraad, een verwijzing naar kintsugi, de oude Japanse manier van het repareren van gebroken servies met goud.

Lees ook: Huurcouture, is dat goed voor het milieu?

Het boek is vooral een praktische handleiding, met richtlijnen voor materialen, die bij voorkeur niet nieuw zijn, en gereedschap, een handig overzicht van soorten gaten en andere problemen, de technieken die daarbij kunnen worden ingezet, en een overzicht van stoffen en hoe gemakkelijk ze gerepareerd kunnen worden. Truien met mottengaten zijn ideaal, fluweel is snel verpest. Sommige technieken (stoppen bijvoorbeeld) zijn ook goed bruikbaar voor onzichtbaar herstelwerk.

Sekules heeft ook tips voor het ‘herstellen’ van een overvolle kledingkast. De ruimte ontbreekt hier om er uitgebreid op in te gaan, maar één, eigenlijk een tégentip, wil ik graag noemen. De nu populaire regel dat wat je een jaar niet hebt aangehad de deur uit moet, noemt ze ‘het idiootste advies dat door experts is gegeven’: ‘Iets dat vijf jaar ongedragen is geweest, wordt vaak weer een favoriet van mij.’

Wat kan je zelf doen om geld te besparen? In de Grote Bespaargids zetten we op een rij hoe je niet meer uitgeeft dan nodig.