Groot aantal coronadoden blijkt gevolg van ‘administratieve inhaalslag’

Dit blog is gesloten

Dit blog van zaterdag 26 september is gesloten.

Lees hier verder
in het blog van zondag

Politie maakt einde aan grootschalig protest in Londen

De politie heeft zaterdag in Londen een einde gemaakt aan een massale demonstratie tegen de coronaregels van de Britse regering. Daarbij kwam het tot ongeregeldheden tussen agenten en betogers. De politie heeft zestien arrestaties verricht, meldt persbureau Reuters. Negen agenten raakten gewond, van wie twee in het ziekenhuis moeten worden behandeld.

Duizenden demonstranten, van wie de meesten geen mondkapje droegen, waren bijeen gekomen op Trafalgar Square in hartje Londen. Ze scandeerde dat ze „vrijheid” wilden en hielden borden vast met teksten als „Covid-1984”, een verwijzing naar de dystopische roman van George Orwell. Toen bleek dat veel deelnemers aan het protest onvoldoende afstand hielden, greep de politie in. De betogers vinden dat de overheid hun burgerrechten te veel inperkt met de coronaregels. Bij een vergelijkbaar protest vorige week werden 32 mensen opgepakt.

De coronaregels zijn in het Verenigd Koninkrijk sinds deze week aangescherpt. Britten worden opgeroepen zo veel mogelijk thuis te werken. Pubs en restaurants moeten om 22.00 uur de deuren sluiten. De afgelopen dagen worden er in het land telkens meer dan zesduizend nieuwe besmettingen per dag vastgesteld.

KNVB: verbod op publiek bij wedstrijden zou onbegrijpelijk zijn

Het betaald voetbal snapt niets van de waarschuwing van minister Tamara van Ark (Medische Zorg en Sport, VVD) dat voetbalwedstrijden weer zonder publiek gespeeld moeten worden als supporters zich niet aan de coronaregels houden. De KNVB, de Eredivisie en de Keuken Kampioen Divisie zeggen zaterdag „zeer verrast” te zijn door haar uitspraken.

Van Ark reageerde zaterdag in het AD op incidenten bij Feyenoord en Willem II. Supporters van die clubs schonden tijdens duels de coronaregels. Feyenoord-aanhangers stonden op de tribune te dicht bij elkaar en juichten, terwijl Willem II-fans massaal samendromden op een plein. „We moeten met z’n allen verantwoordelijkheid nemen om het virus de kop in te drukken”, aldus Van Ark. „Dit soort onverantwoorde taferelen hoort daar zeker niet bij.”

Mochten dergelijke overtredingen vaker voorkomen, dan kan dat volgens de bewindsvrouw als gevolg hebben dat er geen toeschouwers meer aanwezig mogen zijn bij wedstrijden. Van Ark: „Als je je cluppie graag live wil blijven zien, hou je dan aan de regels.”

Lees ook: ‘Buitengewoon onverstandig’ om supporters toestemming te geven

De voetbalbranche benadrukt zaterdagmiddag dat Van Ark het heeft over „twee incidenten op honderd wedstrijden, waarvan één incident buiten het stadion was en daarmee niet gelieerd was aan de protocollen, handhaving en maatregelen die gelden in de stadions”.

Publiek bij voetbalwedstrijden moet afstand houden, wordt geregistreerd en ondergaat een verplichte gezondheidscheck. „Voetbalstadions zijn nu één van de veiligste plekken in de samenleving”, zegt directeur betaald voetbal van de KNVB Eric Gudde. „Het zou dan ook onbegrijpelijk zijn als op basis van deze twee incidenten op ruim honderd wedstrijden een totale sector de nek om wordt gedraaid.” Eredivisie-directeur Jan de Jong noemt Van Arks waarschuwing „te makkelijk”. De Jong: „Niemand is nu geholpen bij symboolpolitiek.”

Groot aantal coronadoden blijkt gevolg van ‘administratieve inhaalslag’

Het hoge aantal coronadoden dat zaterdag uit de RIVM-cijfers naar voren kwam, blijkt het gevolg van een „administratieve inhaalslag” bij de GGD-regio IJsselland. Het leek erop dat het RIVM in het afgelopen etmaal 38 meldingen van sterfgevallen had binnengekregen. Dat was de sterkste stijging in vier maanden tijd en ruim twee keer zo veel als in de voorgaande dagen.

GGD IJsselland liet later op zaterdag echter weten dat er geen sprake is van een abrupte stijging van het dodental. De GGD-regio is „op verzoek van het RIVM” aan het inventariseren „hoeveel mensen sinds maart mogelijk zijn overleden door het coronavirus”. Dat leverde de afgelopen 24 uur 21 nieuwe meldingen van sterfgevallen op. In de afgelopen week is er in de regio IJsselland in werkelijkheid één Covid-19-patiënt overleden.

2.718 nieuwe meldingen

Het RIVM heeft sinds vrijdag 2.718 nieuwe meldingen binnengekregen van positieve coronatests. Dat is iets minder dan vrijdag, toen er 2.781 besmettingen werden gemeld. De cijfers liggen al bijna twee weken boven de zogenoemde signaalwaarde van 7 nieuwe gevallen per 100.000 inwoners per dag. Die grens wordt nu in 213 Nederlandse gemeenten overschreden.

In Nederlandse ziekenhuizen liggen iets meer coronapatiënten dan vrijdag, laten cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) zien. Op de intensive care liggen nu 122 mensen met Covid-19, zes meer dan een dag eerder. Op de reguliere verpleegafdelingen worden 433 bedden bezet door coronapatiënten. Vrijdag waren dat er twee minder. In totaal elf patiënten zijn het afgelopen etmaal verplaatst naar ziekenhuizen in andere regio’s.

Volgens Ernst Kuipers, voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg, ligt circa tweederde van de opgenomen coronapatiënten in ziekenhuizen in Amsterdam, Leiden, Den Haag, Rotterdam en Noord-Brabant. „De grootste drukte wordt gezien in de kliniek, het overall aantal IC-patiënten is naar verhouding nog beperkter. Het LCPS gaat gezien de ontwikkeling ook in het weekend door met verspreiding van patiënten over het land. Gezien de toename van infecties en ziekenhuisopnames steunt het LNAZ de inzet op aanscherping van maatregelen.”

Dit bericht is op 26 september om 17.45 geactualiseerd met de update over de „administratieve inhaalslag” in de GGD-regio IJsselland. En in eerdere versie stond dat het aantal ziekenhuisopnames met 563 was toegenomen. Dat is hierboven aangepast.

Ministers van Financiën en Sociale Zaken schuiven aan bij Catshuisoverleg

Bij het overleg in het Catshuis zijn morgen naast de premier en de vicepremiers ook de ministers van Financiën, Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Economische Zaken aanwezig. Dat melden bronnen aan NRC. Premier Mark Rutte (VVD) voert zondag in zijn ambtswoning overleg over de aanpak van de coronacrisis, zoals dat in de voorbije maanden vaker gedaan is. De genodigden geven een idee van het soort thema’s dat daar besproken wordt.

Tijdens het Catshuisoverleg spreekt Rutte met een aantal bewindslieden en belangrijke ambtenaren. Het kernteam van Hugo de Jonge (Volksgezondheid en vicepremier, CDA), minister Tamara van Ark (Medische Zorg en Sport, VVD) en minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid, CDA) is erbij. Ook de vicepremiers Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken, D66) en Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, CU) en RIVM-infectieziektendeskundige Jaap van Dissel schuiven aan.

Opvallend is dat verder bewindslieden zijn uitgenodigd die gaan over economische kwesties en de overheidsfinanciën: Wopke Hoekstra (Financiën, CDA) Wouter Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid, D66) en Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat, VVD). Dat zou erop kunnen duiden dat tijdens het overleg gesproken zal worden over nieuwe economische ingrepen.

Eerder werd voor Catshuisoverleg waarbij de situatie op de intensive cares op de agenda stond Diederik Gommers van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care uitgenodigd, en sprak Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg mee over de ziekenhuiscapaciteit.

‘Bezoekverbod verpleeghuizen was niet negatief voor welzijn bewoners’

Het bezoekverbod in verpleeghuizen tijdens het begin van de coronacrisis heeft over het algemeen geen negatieve invloed gehad op het welzijn van bewoners. Dat concludeert het Amsterdam Universitair Medisch Centrum op basis van onderzoek dat vrijdag is gepubliceerd. Zo nam het gevoel van angst en eenzaamheid onder verpleeghuisbewoners niet toe, en nam het aantal conflicten in verpleeghuizen af. Ook hadden bewoners minder slaapmedicatie nodig, stellen onderzoekers vast.

Het Amsterdam UMC analyseerde de data van dertig verpleeghuizen tussen maart en mei dit jaar en zette die af tegen data van een even grote groep verpleeghuizen een jaar eerder. De gegevens komen uit een systeem dat verplegers in de ouderenzorg gebruiken om bewoners te kunnen beoordelen op onder meer stemming, gedrag en medicijngebruik. Medewerkers rapporteerden geen slechtere stemming of verminderde cognitieve vaardigheden van verpleeghuisbewoners. Contact met familieleden was er juist vaker dan voor de crisis, zij het digitaal of telefonisch en niet in het echt. „Ondanks dit positieve beeld willen we de impact van corona in verpleeghuizen niet bagatelliseren. De resultaten van deze studie sluiten niet uit dat er voor een deel van de bewoners en voor hun naasten wel negatieve gevolgen zijn geweest”, aldus onderzoeker Milou Angevaare.

‘Veel ouderen zijn bezorgd’

Ook de Algemene Nederlandse Bond voor Ouderen (ANBO) heeft onderzoek gepubliceerd naar de gevolgen van het virus voor het welzijn van ouderen, ook buiten de verpleeghuizen. Veel ouderen vinden dat het kabinet meer maatregelen moet treffen om een tweede golf van het coronavirus te voorkomen, blijkt uit een peiling onder 5.400 senioren. Van hen stelde 30 procent bang te zijn dat ze minder sociale contacten zullen hebben of niet meer naar buiten kunnen door maatregelen tegen een tweede golf. Ook zeiden twee op de vijf ouderen bang te zijn voor besmetting. Twee derde van de ouderen stelde strengere handhaving op de anderhalvemeter afstand te willen, 60 procent wil dat mondkapjes verplicht worden in supermarkten en winkels.

De ANBO-enquête werd deze week afgenomen. Van de respondenten was 23 procent tussen de 65 en 70 jaar oud, 54 procent tussen de 70 en 80, en 16 procent ouder dan 80 jaar.

‘Veertig inspectieonderzoeken naar misbruik steunmaatregelen’

De Inspectie SZW heeft veertig onderzoeken geopend naar misbruik met de coronasteunregelingen van de overheid. Dat heeft het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, waar de Inspectie SZW onder valt, zaterdag bevestigd naar aanleiding van berichtgeving van de NOS. Aanleiding zijn negenhonderd meldingen van mogelijke fraude met de regelingen NOW (voor loondoorbetaling), TOZO (voor zelfstandigen) en TOGS (voor vaste lasten van bedrijven).

De grootste steunregeling is de NOW-regeling. Daar lijkt misbruik van gemaakt te worden doordat bedrijven opgeven dat ze hun medewerkers meer betalen dan ze feitelijk doen, zegt de Inspectie SZW tegen de NOS. Omdat bedrijven (afhankelijk van hun omzetverlies) subsidie kunnen krijgen voor een percentage van de loonkosten, kunnen ze zo meer ontvangen dan eigenlijk de bedoeling is. Ook wordt geknoeid met de omzetcijfers, waardoor het lijkt alsof de verliezen groter zijn dan eigenlijk het geval is.

De meldingen die de Inspectie SZW ontvangt, komen van tipgevers die een formulier op de website invullen, of via externe organisaties zoals banken of het UWV. Niet alle meldingen leiden tot een onderzoek, omdat daarvoor niet altijd genoeg aanknopingspunten zijn. Uiteindelijk kan een inspectieonderzoek leiden tot strafrechtelijke vervolging. Ook kunnen de meldingen worden doorgestuurd naar diensten die bij de verschillende regelingen betrokken zijn, zoals het UWV, de gemeenten of de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.

Werkgevers willen strengere naleving coronaregels

Werkgevers verenigd in VNO-NCW en MKB-Nederland hebben hun leden in een open brief opgeroepen „de gedragsregels wérkelijk in acht te nemen en iedereen daar op aan te spreken”. De organisaties zeggen dat de aandacht voor de coronamaatregelen verslapt is. „Een tweede lockdown dreigt, met alle draconische gevolgen voor ondernemers, werknemers en de economie van dien. Als ons gedrag niet verandert, wordt het ongelofelijk lastig om dat te voorkomen.”

„Alles moet uit de kast”, schrijven de voorzitters Ingrid Thijssen (VNO-NCW) en Jacco Vonhof (MKB-Nederland) in de brief, die ook naar drie ministeries, de gemeenten en de provincies is gestuurd. Bedrijven kunnen zelf protocollen invoeren waar klanten en medewerkers zich aan moeten houden. Zoveel mogelijk mensen moeten thuiswerken en wie dan toch naar kantoor moet, moet echt vrij zijn van klachten. Verder moeten zichtbare maatregelen getroffen worden, zoals stickers op de vloer en kuchschermen bij balies. „Spreek uw werknemers, klanten en bezoekers aan op naleving van de maatregelen”, staat in de brief. De organisaties werken met hun leden aan nieuwe of aangescherpte protocollen voor kantoren, winkels en fabrieken.

De werkgevers roepen bedrijven ook op om samen te werken met de autoriteiten. Ondernemers die zien dat mensen zich in hun buurt niet aan de regels houden en bijvoorbeeld buiten feestjes vieren, moeten ze dat melden bij de gemeente of de veiligheidsregio. Intussen dringen VNO-NCW en MKB-Nederland er zelf bij het kabinet op aan dat er meer test- en laboratoriumcapaciteit beschikbaar komt. De organisaties zeggen ook mankracht aan te bieden om daarbij te helpen. De kosten van testen „zijn niets vergeleken met de miljarden schade die de samenleving oploopt als we het aantal besmettingen geen halt weten te toe te roepen”, aldus Vonhof en Thijssen.

Verenigd Koninkrijk verhoogt betaling WHO met 30 procent

Het Verenigd Koninkrijk zal 340 miljoen Britse pond (372 miljoen euro) betalen aan de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in de komende vier jaar. Dat is een verhoging van 30 procent ten opzichte van het bedrag dat het VK in de vorige vier jaar aan de organisatie betaalde. Dat meldt persbureau Reuters vrijdag.

In een vooraf opgenomen boodschap door Boris Johnson, die zaterdag bij de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties wordt afgespeeld, benadrukt de Britse premier het belang van internationale samenwerking bij de bestrijding van het virus en roept hij op tot een hervorming van de organisatie. „Tenzij we samenwerken en ons vuur richten op onze gemeenschappelijke vijand, weten we zeker dat iedereen zal verliezen.”

Naast de extra betalingen aan de WHO zal het Verenigd Koninkrijk ook 71 miljoen pond (77 miljoen euro) in Covax steken - een samenwerking tussen landen om gezamenlijk een vaccin in te kopen. Daarnaast zal het VK 500 miljoen pond (547 miljoen euro) investeren om ervoor te zorgen dat arme landen toegang tot een mogelijk vaccin krijgen.

In de videoboodschap legt Boris Johnson ook een uitgebreid plan voor om toekomstige pandemieën te bestrijden. Hieronder vallen internationale samenwerking voor onderzoek en het ontwikkelen van vaccins, en internationale afspraken over exporttarieven tijdens een pandemie. Het is een andere koers dan die van bondgenoot Verenigde Staten, die de WHO beschuldigen te veel op de hand van China te zijn en de betaling aan de organisatie bevroor.

Het laatste nieuws

Welkom in een nieuw blog. Hier houdt NRC de laatste ontwikkelingen bij rond de uitbraak van het coronavirus. Het belangrijkste nieuws van vrijdag 25 september was:

• Bij het RIVM is tussen donderdagmiddag en vrijdagmiddag 2.782 keer een positieve test op het coronavirus gemeld. Dat is opnieuw het hoogste dagaantal sinds de uitbraak van het virus.
• Vanwege het oplopende aantal coronabesmettingen gelden vanaf zondagavond in nog eens acht veiligheidsregio’s aangescherpte maatregelen. Dat maakte premier Mark Rutte (VVD) vrijdag na de ministerraad bekend. De maatregelen lijken in grote lijnen op de maatregelen die al van kracht zijn in zes Randstadregio’s.
• Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) gaat een aantal van zijn vaste taken afstoten aan collega-minister Tamara van Ark (Medische Zorg en Sport, VVD) en staatssecretaris Paul Blokhuis (VWS, ChristenUnie), om zich zo beter toe te kunnen leggen op de bestrijding van het coronavirus.
• Burgemeester Theo Weterings van Tilburg heeft vrijdag veel kritiek gekregen na een bijeenkomst van honderden Willem II-fans op een plein in de stad donderdagavond. De gemeenteraad wil een spoeddebat en premier Rutte noemde het feest „buitengewoon onverstandig”.
• De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwt voor het snel oplopende aantal coronabesmettingen wereldwijd en vreest ook grote aantallen doden. „Als we niet al het mogelijke doen, zijn twee miljoen doden niet alleen denkbaar, maar helaas zeer waarschijnlijk”, stelt directeur noodsituaties Michael Ryan.

Lees hier het blog van vrijdag terug