Door de coronacrisis ziet de Inspectie SZW, de voormalige arbeidsinspectie, een forse toename van het aantal klachten door werknemers. Zij melden vooral onveilige of ongezonde werksituaties, laat de inspectie weten.
In totaal heeft de inspectie dit jaar al 9.100 klachten gekregen. De afgelopen jaren waren dat er, in een heel jaar, zo’n 7.500.
Veel van die meldingen, zo’n 40 procent, hebben te maken met corona, zegt een woordvoerder. In de meeste gevallen zeggen werknemers niet gezond of veilig hun werk te kunnen doen. „Er wordt bijvoorbeeld geen afstand gehouden, of er verschijnen zieke collega’s op het werk.” Soms staat een werkgever thuiswerken niet toe, terwijl dat qua werkzaamheden wel zou kunnen.
Vakbond CNV herkent dat beeld, zegt voorzitter Piet Fortuin. „Ik heb de indruk dat het aantal klachten weer toeneemt. Alles is wat losser geworden. Ook op de werkvloer zie je dat de anderhalve meter minder in acht wordt genomen.”
Twee sectoren waar de inspectie veel coronagerelateerde klachten over hoort, zijn de groot- en detailhandel (waaronder supermarkten en winkels) en de horeca.
Grote verschillen
Ook FNV Handel krijgt veel vragen over onveilige werksituaties, zegt vakbondsbestuurder Mari Martens. „Vooral uit winkels”, zegt hij. Al voegt hij er direct aan toe dat de verschillen per werkgever groot zijn.
Fortuin sprak vorige week nog met actieve CNV-leden die onder meer in supermarkten werken. „Zij zeggen dat ze klanten er niet eens meer op aanspreken als ze te weinig afstand houden, omdat ze dan een grote mond terugkrijgen. Mensen accepteren het niet meer als je hen erop aanspreekt.”
En leidinggevenden aanspreken werkt vaak ook niet, zegt Martens, omdat zij de verantwoordelijkheid afschuiven op de klanten. „Maar de werkgever moet zorgen voor een veilige werkomgeving. Bijvoorbeeld door de vakken te laten vullen wanneer de winkel leeg is.”
Een kleiner deel van de klachten bij de inspectie, enkele honderden, gaan over bijvoorbeeld onderbetaling, het eenzijdig veranderen van werkuren of niet betalen van de vakantietoeslag.
Een ander voorbeeld dat vakbond CNV vaak tegenkomt, is dat werkgevers geen ontslagvergoeding betalen aan mensen die ze wegsturen. Sinds 1 januari moet zo’n vergoeding altijd betaald worden, ook aan flexwerkers en mensen die maar kort bij het bedrijf hebben gewerkt.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data61353842-53fb08.jpg)
De inspectie zegt ongeveer 70 procent van de coronameldingen rond gezond en veilig werk in onderzoek te hebben genomen. De andere klachten waren bijvoorbeeld niet strafbaar of bevatten te weinig informatie. In veruit de meeste gevallen leidt zo’n inspectieonderzoek tot een waarschuwing. Af en toe volgt er een boete of het verplicht stilleggen van de activiteiten.